Morgunblaðið - 20.11.1997, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 20. NÖVEMBER 1997
FRÉTTIR
Umræður á Alþingi um rekstrargrundvöll landvinnslu
í samkeppni við sjóvinnslu um borð í frystiskipum
Eftirlit með full-
vinnsluskipum aukið
FRÁ og með næstu áramótum
verður allt eftirlit með fullvinnslu-
skipum aukið verulega og verða
ráðnir sérstakir eftirlitsmenn til
að fylgjast með skipunum. Eiga
þeir að fara að minnsta kosti einu
sinni á ári um borð í hvert skip.
Þá verður í frekari mæli vakað
yfir gögnum þannig að unnt sé
að athuga þau skip sem skera sig
úr, auk þess sem eftirlit verður
aukið með sýnatöku. Þetta kom
fram í máli Þorsteins Pálssonar
sjávarútvegsráðherra í utandag-
skrárumræðum á Alþingi í gær
um rekstrargrundvöll landvinnslu
í samkeppni við sjóvinnslu um
borð í frystiskipum.
Málshefjandi umræðunnar var
Guðni Ágústsson, Framsóknar-
flokki, sem sagði að óvissa væri
nú í störfum og mannlífi í margri
sjávarbyggð vegna þess að land-
vinnslan ætti í rekstrarerfiðleikum
og á hana hallaði miðað við frysti-
togaravæðingu seinni ára.
Sagði hann að margt væri hægt
að gera til að rétta hlut hennar
og jafna hana miðað við sjóvinnsi-
una, t.d. með því að gera sjóvinnsl-
unni skylt að vigta upp úr sjó eins
og landvinnslunni, eða að land-
vinnslan fengi að vigta eftir á
þegar aflinn hefði verið unninn.
Þá mætti jafna aðstöðumuninn
með því að veita ísfiskskipum sem
landa óunnum fiski til vinnslu inn-
anlands ívilnun þannig að einungis
t.d. 80% af aflanum teldust til
notaðs aflamarks.
Réttar aðferðir við
mælingu skipta miklu máli
Morgunblaðið/Árni Sæberg
ÞINGMENN hlusta á umræður: Frá vinstri Guðjón Guðmunds-
son, Guðmundur Hallvarðsson, Kristín Ástgeirsdóttir og Einar
K. Guðfinnsson.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra benti á að árið 1992
hefðu verið sett sérstök lög á Al-
þingi um fullvinnsluskip og hluti
af þeirri löggjöf hefði falið í sér
að frá og með september 1996
hefði átt að gera kröfur til þess
að þau ynnu allan aflann um borð.
Þetta ákvæði laganna hefði verið
gagnrýnt af ýmsum sem töldu
ófært að skylda menn til að vinna
afla með tapi. Við endurskoðun
laganna hefði verið lagt til að fail-
ið yrði frá þessari kröfu og sú
breyting á lögunum hefði verið
gerð í einu hljóði á Alþingi vorið
1996.
Sagði Þorsteinn að sjávarút-
vegsráðuneytið hefði hins vegar
ákveðið að skipa sérstakan starfs-
hóp til þess að kanna og meta
hvort munur væri á raunnýtingu
um borð í fullvinnsluskipum og
þeirri nýtingu sem mælist við
reglubundna sýnatöku og lögð er
til grundvallar við útreikninga á
nýtingu aflaheimilda fullvinnslu-
skipanna. Sagði hann það skipta
mjög miklu máli að þær aðferðir
sem notaðar væru við að mæla
afla fiskiskipanna væru réttar, því
ef annað kæmi á daginn væri
óeðlilegur mismunur á milli sjó-
vinnslu og landvinnslu.
Sagði Þorsteinn að starfshópur-
inn hefði skilaði niðurstöðu nú í
haust og þar væri lagt til að áfram
yrði byggt á þeim nýtingarstuðlum
sem stuðst hefur verið við fram
til þessa en allt eftirlit stórkostlega
aukið.
„Ráðuneytið hefur gefið Fiski-
stofu fyrirmæli um að auka eftir-
jX/. .... A .. . T-: "...
l \''t. ' Í ' i 'M-i 3ÍudT;j:;|l>| M ið|
ALÞINGI
litið og er að því stefnt að eftirlits-
menn verði að minnsta kosti í 1-2
veiðiferðum í hveiju einasta skipi
og að vinnu við vigtunarreglugerð
sem verið hefur í endurskoðun
verði hraðað, en sérstaklega verði
tekinn út í þeirri vinnu sá kafli
sem lýtur að vigtun afla og reikn-
iaðferðum um borð í fullvinnslu-
skipum og að endurskoðaðar verði
reglur um ísingarstuðla sem hafa
verið notaðir við bakreikning á
afla frystiskipanna," sagði Þor-
steinn.
Sagði hann að stefnt væri að
því að þetta aukna eftirlit kæmi
til framkvæmda um næstu ára-
mót.
Hlutur fullvinnsluskipa
lítið breyst síðustu ár
í máli Þorsteins kom fram að
hlutur vinnsluskipa í lönduðum
afla af íslandsmiðum hefði aukist
úr 12,8% í þorskvinnslunni árið
1990 í 14,9% árið 1996. í ýsu
hefði aukningin verið úr 13,8% í
19,8%, ufsavinnsla hefði minnkað
úr 17,4% í 11,6%, karfavinnsla
aukist úr 19,2% í 32% og grálúðu-
vinnslan úr 33% í 59%. Megin-
breytingarnar hefðu orðið á árun-
um 1990-1993, en síðan hefðu
orðið tiltölulega litlar breytingar.
Einbýli - staðgreiðsla
Traustur kaupandi óskar eftir einbýlishúsi á
Reykjavíkursvæðinu. Óskastaðsetning vesturbær,
austurbær, Garðabær, Hamra- eða Foldahverfi.
Verðhugmynd 15-20 milljónir. Staðgreiðsla í boði
fyrir rétta eign.
Nánari upplýsingar veita Bárður, Ingólfur eða
Þórarinn.
2ja herb. — staðgreiðsla
Óskum eftir fyrir eldri konu 2ja herb. íbúð á verð-
bilinu 5 til 6 millj., í Reykjavík. Staðgreiðsla í boði.
Upplýsingar veita Bárður, Ingólfur eða Þórarinn.
Valhöll fasteignasala,
Mörkinni 3, Reykjavík,
sími 588 4477.
MORGUNBLAÐIÐ
Alþingi
Tilkoma hitaveitunnar
dró úr losun koldíoxíðs
LEIÐA má að því líkur, að með tilkomu hitaveitu og húshitun-
ar með rafmagni hér á landi í stað oliu- og kolakyndingar,
hafi losun koldioxíðs út í andrúmsloftið dregist saman um eina
milljón tonna á ári, frá árinu 1950 fram til ársins 1992, miðað
við upplýsingar frá Orkustofnun. Til samanburðar er talið að
heildarlosun koldíoxíðs hér á landi hafi á seinasta ári verið um
2,7 milljónir tonna. Þriðjungur þess kom frá samgöngum, þriðj-
ungur frá fiskveiðiflotanum og þriðjungur frá stóriðju og ann-
arri starfsemi.
Þetta kom m.a. fram í svari Guðmundar Bjarnasonar umhverf-
isráðherra á Alþingi í gær við fyrirspurn Hjálmars Árnasonar,
þingmanns Framsóknarflokks, um losun koldíoxíðs í andrúms-
loftið. ítrekaði ráðherra við þetta tækifæri hve staða íslands
væri sérstæð á alþjóðlegum vettvangi að þessu leyti, því hér á
landi hefði þegar verið tekist á við mikið af þeim vandamálum
og verkefnum sem aðrar þjóðir ættu eftir að takast á við. „Það
er að segja þeim verkefnum að nýta endurnýjanlega orkugjafa
til þess að draga úr mengun andrúmsloftsins og losun gróður-
húsalofttegundanna."
Hjálmar Árnason sagði að í svari ráðherra kæmu fram athygl-
isverðar tölur um það hversu mikilvægt skref Islendingar hefðu
stigið með því að nýta hitaveitu í stað kola og olíu. Sagði hann
að næstu skref væru að ráðast á „syndir okkar þar sem þær
væru verstar,“ og vísaði þar til útblásturs frá bílum annars
vegar og frá fiskiskipum hins vegar. Hvatti hann ríkisstjórnina
til að stíga jafndjörf skref við vetnisvæðinguna og við hitaveitu-
væðinguna.
Efnahagslegar skýringar
á fjölgun bótaþega
ÖRORKUBÓTAÞEGUM fjölgaði um rúm 30% milli áranna 1980
og 1995 og hlutfall örorkulífeyrisþega af heildarfjöldanum jókst
úr 51% í 80%. Telur heilbrigðisráðuneytið að þessi fjölgun eigi
sér frekar efnahagslegar skýringar en læknisfræðilegar.
Þetta kemur fram í svari heilbrigðisráðherra á Alþingi við fyrir-
spurn Jóhönnu Sigurðardóttur alþingismanns. Árið 1980 fengu
alls 6.695 manns örorkubætur, þar af fengu 3.391 örorkulífeyri
og 3.304 örorkustyrk. Árið 1995 fengu alls 8.680 manns örorkulíf-
eyri, þar af fengu 6.897 ororkulífeyri og 1.783 örorkustyrk.
Segir í svarinu að ekki sé unnt að fullyrða að ein skýring ráði
mestu um þessa fjölgun. Mestu skipti, að atvinnuleysi jókst mjög
á tímabilinu, sem varð til þess að öryrkjar áttu erfiðara með að
fá vinnu og ýmsir misstu vinnu sína. Við það jókst ásókn í örorku-
bætur, m.a. vegna fyrirkomulags á greiðslu atvinnuleysisbóta,
biðtíma og fleira. Þessu til viðbótar megi benda á fjölgun slysa á
tímabilinu, aukna vitund almennings um rétt sinn og aukna ráð-
gjöf og fræðslu um hvaða rétt einstaklingar eigi og hvernig hann
náist fram.
55 milljónirtil
hrossaútflutnings
FRAMLEIÐNISJÓÐUR landbúnaðarins hefur veitt rúmlega 55
miiljónir króna í lán eða styrki vegna hrossaútflutnings eða
kynningar á íslenska hestinum erlendis á árunum 1990 til 1997.
Alls er um 54 styrki eða lán að ræða til ýmissa aðila svo sem
Félags hrossabænda og Hestaíþróttasambands íslands.
Þetta kemur fram í svari landbúnaðarráðherra við fyrirspurn
Gísla S. Einarssonar, þingflokki jafnaðarmanna. í svarinu má
jafnframt sjá að stærsta upphæðin hefur farið til Bændaskólans
á Hólum eða alls 17 milljónir króna. Mun henni verða varið til
uPPbyggingar á aðstöðu til rannsókna og kennslu í hrossarækt
við skólann.
Endurskoðun
áfengislaganna að Ijúka
STEFNT er að því að endurskoðun áfengislaga Ijúki í næsta
mánuði og að frumvarp til breytinga á áfengislögum verði lagt
fram á Alþingi fyrir jól eða i byijun þings eftir áramót. Þetta
kom m.a. fram í svari Þorsteins Pálssonar dómsmálaráðherra
á Alþingi í gær við fyrirspurn Svavar Gestssonar, þingmanns
Alþýðubandalags og óháðra, um áfengislög. Aðspurður sagðist
Þorsteinn ekki geta fjallað um efnisatriði þeirrar endurskoðun-
ar sem nú færi fram vegna þess að henni væri ekki lokið.
Sameining Kjalarneshrepps
og Reykjavíkur verði lögfest
LAGT hefur verið fram á Alþingi frumvarp til laga um samein-
ingu Kjalarneshrepps og Reykjavíkurborgar. Er frumvarpið
lagt fram með vísan til þess að hinn 21. júní sl. var tillaga um
sameiningu Kjalarneshrepps og Reykjavíkurborgar samþykkt í
báðum sveitarfélögunum.
Frumvarpið gerir ráð fyrir því að lögin öðlist þegar gildi og
hafi ekki áhrif á skipan kjördæma við alþingiskosningar.
Alþingi
Dagskrá
Dagskrá Alþingis
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl. 10.30 í dag. Eftirfarandi mál
eru á dagskrá:
1. Heilbrigðisþjónusta. 1. umræða
2. Framtíðarskipan raforkumála. Fyrri umræða
3. Starfsemi kauphallar. 1. umr.
4. Verðbréfaviðskipti. 1. umr.
5. Fangelsi og fangavist. 1. umr. (Ef leyft verður)
6. Úttekt á fjárhagsvanda Háskóla íslands. Fyrri umr.