Morgunblaðið - 20.11.1997, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 1997 13
FRÉTTIR
Opin svæði erfiðust
Aðgengi fyrir aila
Þegar reynt er að ná
tali af Birki Rúnari
Gunnarssyni er hann
ekki heima heldur í bíó.
Birkir er tvítugur og
blindur en lætur þá fötl-
un ekki hamla sér.
BIRKIR Rúnar varð þriðji hæsti á
stúdentsprófi við Verzlunarskólann
sl. vor og stundar nú nám í tölvun-
arfræði við Háskóla íslands. Birkir
hefur oft unnið gullverðlaun í sundi
á ólympíumótum fatlaðra og er auk
þess tónlistarmaður, spilar á gítar,
trommur og píanó. Hann segist oft-
ast vera í fylgd með einhverjum
þegar hann er á ferli utanhúss og
því sjaldan verða fyrir miklum
óþægindum vegna lélegs aðgengis.
Hjálparþörfin
einstaklingsbundin
„Einna erfiðust eru opin svæði
þar sem ég hef ekki neitt til að
styðjast við, engan vegg eða þess
háttar til að fylgja,“ segir hann.
„Það er líka mjög óþægilegt að eiga
við lágar brúnir á gangstéttum,
svona fjögurra til fimm sentímetra
háar. Þær geta komið illilega á
óvart. Ég nota ekki mikið staf,
þyrfti líklega að nota hann meira
til að venjast honum.
Það er líka mjög vont þegar eitt-
hvað hangir neðan úr lofti eins og
oft er í þrekþjálfunarsölum, stangir
og þannig hlutir. Þá veit maður
ekki alveg hvar hlutirnir eru hveiju
sinni og gætir þess ekki að veija
höfuðið með höndunum. Það væri
örugglega hægt að setja upp ein-
hvers konar viðvörun."
Hann er spurður um reynslu sína
af framkomu almenn-
ings hér á landi í garð
blindra. „Hún er al-
mennt mjög góð, ís-
lendingar mega eiga
það. Sumir eru jafnvel
of duglegir að bjóða
hjálp en mér finnst það
betra en að fólk geri
of lítið af því. Maður
segir bara nei og það
er allt í lagi. Það er
betra að spyija en
horfa á án þess að gera
nokkuð en það getur
verið svolítið erfitt fyr-
ir fólk að átta sig á
þörfinni. Það er líka
einstaklingsbundið
hvað fólk þarf mikla hjálp.“
Hann segist ekki hafa starfað
mikið með samtökum blindra, hafi
einfaldlega ekki gefið sér tíma til
þess enda með nóg á sinni könnu
og oft meira en það. Hann segist
ekki heldur hafa áhuga á því að
vera of mikið með öðrum blindum,
þeir einangri sig of mikið að hans
mati. Hann vilji sjálfur fremur
umgangast fólk með fulla sjón.
„Þetta er að þróast í þessa átt, það
er víða verið leggja af blindraskóla
í heiminum.“ Er blaðamaður reyndi
fyrst að ná í Birki var hann í bíói
með félögum sínum.
Hann hefur í fimm ár spilað í
hljómsveit og hefur ekki gefið tón-
listina upp á bátinn þrátt fyrir erf-
itt háskólanám. Meðal annars seg-
ist hann nú semja sjálfur músík í
hjáverkum og hún sé með klassísk-
um brag. Hann á öflugt hljómborð
sem hann getur notað til að full-
vinna tónlistina. Birkir nýtur þess
að hafa öruggt tóneyra, segist geta
spilað lag fljótlega eftir að hafa
heyrt það.
Hann nýtir sér talsvert hljóð-
snældur með bókmenntum og ekki
síður geisladiska sem hann pantar
þá erlendis með aðstoð alnetsins,
hann hefur m.a. aðgang að banda-
rísku bókasafni fyrir blinda. Disk-
arnir séu mun betri en snældurnar
þegar verið sé að nota
námsbækur og leita
þurfi aftur og aftur á
sama staðnum. „í stað-
inn fyrir að leita að
spólu númer þijú og
spóla síðan er nóg að
klikka á réttan stað á
skjánum.“
Birkir segir að nám-
ið í tölvunarfræðinni
gangi dálítið misjafn-
lega enda sé hann ekki
búinn að fá nærri því
allar bækurnar enn þá
þótt kominn sé nóvem-
ber. Ákveðið var að
kennararnir útveguðu
Birki samantektir úr
stærðfræðibókunum sem sumar eru
þykkar og enginn vegur að koma
þeim á blindraletur. Hann segir að
einnig séu enn vandamál í sam-
bandi við tölvukerfið og hann sé
ekki búinn að fá aðgang og aðstöðu
við háskólatölvuna.
„Viljinn er fyrir hendi“
„Það er dálítið tæpt í einni grein
hvort ég næ prófinu, mig vantar
enn bókina en ég nýt félaga minna.
Miðað við aðstæður gengur námið
vel en það er erfitt að stunda þetta
án bóka. Viljinn er fyrir hendi en
fólk tekur oft of seint við sér.“
Hann segir að allir séu boðnir
og búnir að hjálpa sér, tveir af nem-
endunum fylgja honum í tíma og
læra með honum. Ljóst er hins veg-
ar að þar sem blindur nemandi hef-
ur ekki áður reynt að stunda nám
af þessu tagi í skólanum þarf að
finna upp hjólið í mörgum efnum,
finna nýjar lausnir. Birkir lýsir
skilningi á þessum byijunarerfíð-
leikum en viðurkennir þó að stund-
um verði hann óþolinmóður og ergi-
legur. Tímarnir nýtist sér oft lítið
þar sem hann geti ekki glósað.
Hann segir metnaðargirni ávallt
hafa fleytt sér áfram. „Og ég er
ekkert að gefast upp, það hef ég
aldrei gert og fer ekki að byija á
því núna.“
Birkir Rúnar
Gunnarsson
Prestsvígsla í Dómkirkjunni
• •
ALVORU
HÖFUNDUR
—o---
GLÆSILEGIR
RITDÓMAR

•*-
J
Góða nótt, Silja
★ ★★
(Dagur 18. nóv.1997)
Arteð Góða nótt, Silja
hefur Sigurjón Artagnús-
son skapað sérlega goft
verk. Þegar best lætur er
saga hans glæsileg. Hún
er ætíð óhugaverð, um
margt óvenjuleg og
gleymist ekki svo
auðveldlega.
Sigurjón AAagnússon stígur
hér fram með magnaða
skóldsögu sem ber þess
merki að vera vel unnin og
þaulhugsuð.
(RÚV 17. nóv 1997)
GOÐA NOTT,
SILJA
Sigurjón
Magnússon
Góða nótt, Silja
★ ★★
(Dagsljós)
Bókin er óskaplega vel
skrifuð... Þetta er mjög
mögnuð saga. Eg las
hana þrisvar__mér
fannst hún verða betri í
hvert sinn. Og hún situr
ennþó í mér.
... Hann er feikilega
góður stílisti, hefur
eitthvert sálfræðilegt
innsæi. ...Artenn sem
skrifa svona vel eiga
bara að skrifa.
BISKUP íslands, herra Ólafur
Skúlason, vígði sunnudaginn
9. nóvember þrjá presta. Á
myndinni eru þeir ásamt
vígsluvottum og biskupi: Frá
vinstri séra Örn Friðriksson,
fyrrum prestur á Skútustöðum
og prófastur Þingeyinga, og
við hlið hans stendur eftirmað-
ur hans, sr. Örnólfur Jóhannes
Ólafsson. Milli þeirra er sr.
Kristinn Ágúst Friðfinnsson,
sem annaðist þjálfun prestsefn-
anna fyrir embættistökuna, þá
sr. Hjalti Guðmundsson dóm-
kirkjuprestur, sem þjónaði fyr-
ir altari ásamt biskupi, við hlið
sr. Hjalta er sr. Árni Sigurðs-
son, fyrrum sóknarprestur á
Blönduósi, og eftirmaður hans
stendur fyrir framan hann, sr.
Sveinbjörn R. Einarsson.
Lengst til hægri er sr. Bryndís
Malla Elísdóttir en maður
hennar, sr. Baldur Gautur
Baldursson, stendur við lilið
hennar. Tekur sr. Baldur við
af sr. Bjarna Guðmundssyni,
sóknarpresti á Valþjófsstað, en
hann gat ekki verið vígsluvott-
ur á þessum degi þar sem þá
héldu sóknarbörn hans honum
og fjölskyldu hans kveðjuhóf.
BJARTUR