Morgunblaðið - 18.12.1997, Qupperneq 26

26 FIMMTUDAGUR 18. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
_____________________________UR VERIIMU
Guðjón A. Kristjánsson, forseti FFSÍ
„Hvergi er að finna
kröfu um hærra kaup“
GUÐJÓN A. Kristjánsson, forseti
Farmanna- og fiskimannasam-
bands íslands, segir það ekki koma
sér neitt á óvart að laun yfirmanna
á öflugustu fískiskipum flotans séu
há, eins og launakönnun LÍÚ beri
með sér og greint var frá í Morgun-
blaðinu á þriðjudag. Það hafi alltaf
verið vitað að skipstjórar hafi tvö-
faldan hásetahlut. Aftur á móti
væri hvergi í kröfum skipstjómar-
manna að finna kröfu um hærra
kaup umfram almennar launa-
hækkanir, líkt og aðrir launþegar
hafi fengið, að teknu tilliti til þess
að sjómenn hafi verið samnings-
lausir í heilt ár nú um áramót.
Aðeins vélstjórar á stærstu skip-
unum væru sér með kröfugerð um
aukinn skiptahlut. „Við höfum ekki
sett fram neina kröfu úm aukin
hlutaskipti. Við höfum aftur á
móti fengið gagnkröfu frá LÍÚ um
að lækka laun tekjuhæstu skip-
stjóranna um 38,8%.“
„Við teljum að hlutaskiptin séu
vel þolanleg verði staðið við grunn
kjarasamningsins. Um það snýst
deilan. Hún snýst um það hvemig
fiskverð á að myndast. Við getum
ekki haft áhrif á það hvort fiskverð
er hátt eða lágt, en við viljum að
markaðurinn komi inn i verðmynd-
unina eins mikið og hægt er og að
návígið, sem nú veldur illdeilum
milli útgerðarmanna og sjómanna,
verði tekið burtu svo að hver og
ein skipshöfn þurfi ekki að semja
um sitt fiskverð við viðkomandi
útgerðarmenn. Þeir þrír valkostir,
sem við höfum boðið upp á, til þess
Ekkert þokast í
samkomulagsátt á
samningafundum
að leysa áhafnir og útgerðarmenn
undan því návígi, sem búið er að
valda ótrúlegum illdeilum, er að
fiskverð verði myndað á fiskmark-
aði, gólf- eða fjarskiptamörkuðum,
með tengingu við fískmarkaði eða
með tengingu við afurðaverð. í öðru
lagi viljum við að tekin verði upp
veiðiskylda svo að áhöfn, sem ræð-
ur sig á skip, hafi það atvinnuör-
yggi að fá að veiða um 90% af
þeim þorskígildum, sem á skipið eru
skráð. Útvegsmenn geta þá áfram
verið með 10% í leigubraskinu ef
þeir vilja,“ segir Guðjón.
Veiðiskylda og verðmyndun
Að sögn formanns FFSÍ hafa
samningaviðræður ennþá ekki
þokast í neina samkomulagsátt og
ekki væru neinar líkur á því að
það gerðist neitt á meðan að for-
ysta útgerðarmanna stæði í þeirri
trú að skipstjómarmenn séu að
fara fram á aukin hlutaskipti.
„Það hefur alltaf verið vitað að
skipstjóri hefur um það bil tvöföld
laun háseta. Aftur á móti finnst
mér einkennilegt að setja það
þannig fram að einhver maður rói
í 300 daga á ára, eins og gert var
í könnuninni, því þá tekur hann
sér hvorki sumarfrí né annað frí.
Þetta er tómt bull. Samningar far-
manna og sjómannaafslátturinn
gera ráð fyrir því að 245 dagar á
sjó teljist vera fullt ársstarf sjó-
rnanna."
Fram kom hjá hagfræðingi LÍÚ
í Morgunblaðinu I fýrradag að
óskiljanlegt væri hvaða stöðu for-
svarsmenn FFSÍ þættust vera að
treysta í ljósi himinhárra launa,
eins og launakönnunin bæri með
sér. Að sögn Guðjóns er fyrst og
fremst verið að treysta undirstöðu
hlutaskiptakerfisins, veiðiskylduna
annars vegar og verðmyndunina
hinsvegar. Ekki væri hægt að
halda því fram að launagrunnurinn
hækkaði sérstaklega við að mark-
aðstengja fískverð. Þvert á móti
mætti álykta sem svo að verðið
lækkaði, færi allur fiskur um
markaði. Því væri ekki hægt að
halda því fram að þetta sé bein
launakrafa af hálfu sjómanna, en
hinsvegar festi það grunn kjara-
samninga þar sem vitað yrði hvern-
ig verðið myndaðist.
Innbyggð sveiflujöfnun
Hlutaskiptakerfið er ekki aðeins
hagkvæmt fyrir sjómenn og út-
gerðarmenn. Það er líka hag-
kvæmt fyrir þjóðina, að sögn Guð-
jóns. „Þetta er eina launakerfið i
landinu sem er með innbyggða
sveiflujöfnun. Ef aflamagn minnk-
ar, þá lækka laun, bæði sjómanna
og útgerðar. Það er aftur á móti
ekkert skrýtið að menn hafi þokka-
leg laun nú á mesta aflaári íslands-
sögunnar. Ef útgerðin hefur góð
laun, þá hafa sjómenn yfirleitt góð
laun. Ef útgerðin hefur það skítt,
!
i
*
AÐ MATI LÍÚ eru yfirmenn á fiskiskipum með himinhá laun,
skv. launakönnun, sem leiddi í ljós að meðallaun skipstjóra á 45
stærstu skipum flotans nema um 10,2 milljónum kr. í ár. Meðal-
laun fyrstu stýrimanna eru 6,9 milljónir kr. og annarra stýri-
manna 5,8 milljónir.
þá hafa sjómenn það líka skítt.
Við erum nefnilega í sama báti og
við höfum það til skiptanna sem
inn á skipið kemur. Hinsvegar er
inni í launakerfi sjómanna sérstakt
ákvæði, sem heitir kostnaðarhlut-
deild, sem mælir olíuverðshækkun
í Rotterdam og ef olíuverðið hækk-
ar, lækka laun sjómanna, en ef
olíuverð lækkar og þar með kostn-
aður útgerðarinnar, þá hækka laun
sjómanna. Þetta gerist burtséð frá
því hvort kjarasamningar eru fastir
eða lausir þvi þetta er sérkerfi,
innbyggt í launakerfið. Og þetta
er eina launakerfið í landinu sem
tekur mið af því að aðstæður at-
vinnurekstrarins geti breyst af ut-
anaðkomandi aðstæðum."
„Mér finnst afar einkennilegt
ef forysta útvegsmanna er virki-
lega á þeim buxunum að telja það
vera hagkvæmt að eyðileggja |
hlutaskiptakerfið og mér finnst |
enn furðulegra ef hún hefur ekki |
áttað sig á því að laun áhafnameð-
lima eru góð þegar afkoma útgerð-
arinnar er góð og alveg sérstaklega
þegar við erum að stefna að Is-
landsmeti í afla,“ segir Guðjón.
Kvótasleikir að norðan
Samningafundur útvegsmanna
og sjómanna hefur verið boðaður ■
hjá sáttasemjara á morgun, en J
Guðjón segir að ennþá sé ekkert
af þeim fundum að frétta. Ná- |
kvæmlega ekkert væri að gerast i
sem fært gæti deiluaðila nær sam-
komulagi. Menn gætu allt eins tek-
ið að sér hlutverk jólasveinanna
nú fyrir jólin. „Útvegsmenn gætu
þá líklega notið liðsinnis Kvóta-
sleikis norðan úr Eyjafirði.“
Vönduð heimilistæki undir jólatréð!
*•* *•» 'P.'P’ rp>*P> rp> *♦* rp>*P>
Já, þaö er gaman aö gefa vandaðar og
fallegar jólagjafir - gjafir sem gleðja og
koma aö góðum notum lengi, lengi.
Þannig eru heimilistækin frá Siemens,
Bosch og Rommelsbacher.
(Ekki sakar að kæta búálfana í leiðinni.)
SIEMENS
frá 2.900 kr?)
|frá 3.980 kr. )
I '
I
I
SMITH &
NORLAND
Nóatúni 4 • Sími 5113000
SÖLUAÐILAR AUK SMITH & NORLAND: •Akranes: Rafþjónusta Sigurdórs •Borgarnes: Glitnir •Snæfellsbær: Blómsturvellir •Grundarfjörður: Guðni Hallgrímsson
•Stykkishólmur: Skipavík •Búðardalur: Ásubúð •isafjörður: Póllinn •Hvammstangi: Skjanni •Sauðárkrókur: Rafsjá •Siglufjörður: Torgið »Akureyri: Ljósgjafinn »Husavik:
Öryggi •Vopnafjörður Rafmagnsv. Áma M. *Neskaupstaður Rafalda •Reyðarfjörður Rafvélaverkst. Árna E. •Egilsstaðir: Sveinn Guðmundsson •Breiðdalsvík: Stefán N. Stefánsson
•Höfn í Hornafirði: Króm og hvitt »Vik í Mýrdal: Klakkur •Vestmannaeyjar: Tréverk •Hvolsvöllur: Rafmagnsverkst. KR •Hella: Gilsá *Selfoss: Árvirkinn «Grindavík: Rafborg
•Garður Raftækjav. Sig. Ingvarss. *Keflavík: Ljósboginn *Hafnarfjörður Rafbúð Skúla, Álfaskeiði •Reykjavík: Byggt og búið, Kringlunni.
I
I
t
‘
I
I
I
I
I
\
I
I