Morgunblaðið - 18.12.1997, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 18. DESEMBER 1997 39
Framboðsmál
BÆKUR
Iluglciðingar
FRAMTÍÐIN ER OKKAR!
eftir Guðmund Rafn Geirdal. 152
bls. Útg. Nuddskóli Guðmundar.
Prentun: Oddi. Reylqavik, 1997.
»HEF ÉG ekki leikið hlutverk mitt
vel?« spurði Ágústus keisari á bana-
beði. Ætli megi ekki segja að hann
hafi talað fyrir munn flestra stjórn-
málamanna fyrr og síðar. Ætli stjórn-
málin séu ekki mestanpart leiklist -
þegar öllu er á botninn hvolft?
Guðmundur Rafn Geirdal bauð sig
fram til forseta en dró framboð sitt
til baka. Bók hans, Framtíðin er okk-
ar! fjallar að verulegu leyti um fram-
boðsmálin. Ef rétt er skilið ætlar
Guðmundur Rafn að reyna aftur þótt
síðar verði. Hann telur
sig eiga brýnt erindi á
valdastólinn. Hann vill
að stjórnmálin verði
sannari og betri, bygg-
ist á kærleika og góð-
vild. Augljóslega telur
hann að þvílíkar hug-
sjónir muni eiga braut-
argengi að fagna með
þjóðinni. En fylgir hann
fordæmi Ágústusar
keisara? Er hann undir
það búinn að leika hlut-
verkið til enda? Er hann
ekki einum of opinskár,
einlægur, allur þar sem
hann er séður?
Sagan sýnir að þjóð-
irnar dreymir jafnan um sterka leið-
toga, mikilmenni. Um innræti er síð-
ur spurt. »Hlutverk mitt var óendan-
lega miklu stærra en ég sjálfur,«
sagði de Gaulle þegar hann endur-
heimti París undir stríðslokin. Leið-
togar verða ekki til af sjálfu sér,
mikilmenni enn síður. Stjórnmálin eru
list hins dulda og óræða. Stjórnmála-
maðurinn verður sífelit að vera undir
það búinn a tala eins og véfrétt, svara
út í hött - ef hann á annað borð
gerir sér það ómak að svara spurn-
ingum! Allra síst má hann opna hug
sinn, veita öðrum hlutdeild í tilfinn-
ingum sínum. Komist hann til æðstu
valda verður hann að leika hlutverk
sem er stærra en hann sjálfur, jafn-
vel þótt hann geti ekki mælt sig við
mikilmennið de Gaulle; það getur
ekki hver sem er. Hversu góður og
gegn sem hann annars er verður
hann að látast vera ennþá meiri og
ennþá gáfaðri en hann í raun og
veru er. Fólk les með áfergju hvert
orð sem stjómmálamaður segir um
einkalíf sitt í glanstímaritum og trúir
hveiju orði sem fram gengur af
munni hans. Spumingin, sem brenn-
ur því á vömm, er auðvitað þessi:
Getur hugsast að hann sé bara venju-
legur maður?
Guðmundur Rafn Geirdal byijar
sennilega á öfugum enda. Hann
gengur beint að hlutunum í stað þess
að fara í kringum þá. Kærleikur og
velvild em brúkleg orð í daglega líf-
inu og nauðsynleg þegar maður er
kominn til valda og þarf að dylja
»óvinsælar ráðstafanir« en duga
skammt þegar réttur og sléttur
valdalaus frambjóðandi á í hlut.
Hvaða leiðtogaefni mundi vilja láta
kalla sig góðmenni?
En Guðmundi Rafni er alvara.
Þess vegna lýsir hann í þaula sjálfum
sér og skoðunum sínum. Hann telur
sig hvorki til hægri né vinstri. I há-
skóla segist hann hafa vakið tor-
tryggni með því að
sækja fundi beggja. Að
hans mati eiga menn
ekki að bítast og beijast
heldur koma sér saman.
Guðmundur Rafn
hugsar líka mikið um
eilífðarmálin og tengir
þau reyndar við stjóm-
málin. Hann vill að
menn stundi andlega
rækt eins og hann orðar
það. Hann er nýaldar-
maður og álítur hug-
leiðslu munu koma að
góðu gagni. Hann legg-
ur áherslu á hófsemi á
öllum sviðum. Mannleg-
ar hvatir skuli virkja í
þágu kærleikans. Þar með sé komið
í veg fyrir að þær leiti útrásar með
öðrum og vafasamari hætti!
Til að fólk þurfí ekki velta fyrir
sér hvers konar maður hann sé, þessi
Guðmundur Rafn sem bauð sig fram
til forseta, gerir hann berlega grein
fyrir sjálfsímynd sinni, kannski einum
of berlega. Þótt hann sé maður hóg-
vær og af hjarta lítillátur verður ekki
annað séð en hann njóti þess að
standa í sviðsljósinu. Og hann telur
að þjóðin muni fá góðan leiðtoga þar
sem hann sé.
Engum getum skal að því leitt hér
og nú hvort bók þessi muni greiða
götu Guðmundar Rafns næst þegar
hann býður sig fram. Á kápunni gef-
ur að líta stillilega mynd af honum
sjálfum þar sem hann hallar höfði
að hnettinum jörð meðan vetrar-
brautin hringsólar yfir höfði hans.
Hvorutveggja mun ætlað að lýsa
eðli hans og ætlunarverki: Annars
vegar jarðsambandið klárt. Þar fyrir
ofan hugsjónimar háu.
Erlendur Jónsson
Guðmundur Rafn
Geirdal
Angan bleikra blóma
TONLIST
Illjómdiskar
STEFÁN ÁGÚST KRIST-
JÁNSSON
SÖNGLÖG
Þuríður Baldursdóttir, Sigurveig
Hjaltested og Guðmundur Jónsson
syngja (5 fyrstu lögin) við undirleik
Kristins Arnar Kristinssonar, Guð-
rúnar Kristinsdóttur og Ragnars
Björnssonar (eldri upptökur úr safni
Ríkisútvarpsins). Þórunn Guðmunds-
dóttir syngur önnur lög við undirleik
Jóns Sigurðssonar, tekin upp í Fella-
og Hólakirkju í maí 1996. Ólafur
Eliasson sá um upptökur. Aðstand-
endur útgáfu: Anna G. Stefánsdóttir,
Friðrik D. Stefánsson og Ólafur F.
Magnússon. Dreifing: Tónverkamið-
stöðin og Ólafur F. Magnússon.
ÞESSI hljómdiskur með sönglög-
um eftir Stefán Ágúst Kristjánsson
er gefinn út í minningu tónskáldsins
sem fæddur var fyrir réttri öld, en
lést fyrir níu árum. Stefáni Ágústi
var margt vel gefið, m.a. orti hann
ljóð og var söngmaður góður, svo
sem hann átti kyn til. Hann bjó og
starfaði lengst af á Akureyri, þar
sem hann lét m.a. félagsmál mjög
til sín taka og gegndi yfirleitt for-
ystuhlutverki. Einnig var hann einn
af stofnendum Karlakórsins Geysis,
svo eitthvað sé nefnt. Árið 1970
fluttist hann til Reykjavíkur og bjó
þar til æviloka.
Hljómdiskurinn inniheldur níu
sönglög, fimm þeirra (þau fyrstu á
diskinum) eru úr safni Ríkisútvarps-
ins. Þetta eru falleg lög og vel flutt
(söngur og píanóleikur) - sum mjög
vel, og það er ánægjulegt að rifja
upp gullfallegan söng Sigurveigar
Hjaltested (sérstaklega í Angan
bleikra blóma). Því miður er afgang-
urinn ekki eins góður, hvorki söngur
né undirleikur, sem horttveggja er
fremur litlaust, þó allt sé gert af
kunnáttu og ótvíræðri samvisku-
semi. Lögin þurfa flutning sem gef-
ur þeim líf og fyllingu.
Söngskráin er í styttri kantinum
(u.þ.b. 37 mín.), og fjögur lögin end-
urtekin með öðrum söngvara. Aftur
á móti er ljóst að með þessu fram-
taki hefur lögum (sumum?) Stefáns
Ágústs Kristjánssonar verið forðað
frá gleymsku, og er það vissulega
þakkarvert, því hann var góður laga-
smiður, sem unni tónlistinni, heima-
byggðinni - og guðsgrænni náttúr-
unni (þótt hún sé stundum „mistur-
blá“...).
Oddur Björnsson
Tónlist o g bókalestur á Súfístanum
Á SÚFISTANUM, kaffihúsi í
Bókabúð Máls og menningar,
Laugavegi 18, verður upplestur
úr þremur nýjum bókum í kvöld
kl. 20.30. Þetta er jafnframt síð-
asta upplestrarkvöld bóka-
haustsins í ár.
Lesið verður úr bókinni Leik-
félag Reylqavíkur, aldarsaga
eftir Eggert Þór Bernharðsson
og Þórunni Valdimarsdóttur.
Helgi Ingólfsson les úr skáldsög-
unni Blá nótt fram í rauða bítið
og Anna Heiða Pálsdóttir les úr
unglingabókinni Galdrastafir og
græn augu.
Þá leika Rússíbanar nokkur
lög. Sveitina skipa Einar Krist-
ján Einarsson, gítar, Guðni
Franzson, klarinetta, Jón
Skuggi, kontrabassi, Kjartan
Guðjónsson, trommur, og Tatu
Kantomaa, harmóníka.
Aðgangur er ókeypis.