Morgunblaðið - 15.01.1998, Blaðsíða 68

Fyrstir rneð
' -E=3 AS/400
n ý t í s k u DB2
netþjón n

HP Vectra PC
HEWLETT
PACKARD
Sjáðu meira á www.hp.is
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FIMMTUDAGUR 15. JANÚAR 1998
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Suðurskauts-
fararnir
komnir heim
Norðurál og verkalýðsfélög undirrita kjarasamning vegna starfsmanna álversins
Samningurinn til sjö ára
Samið um 5% viðbótarfram-
lag í sóreignasjóði
FULLTRÚAR Norðuráls hf. og
sameiginleg samninganefnd stétt-
arfélaga væntanlegra starfsmanna
við álverið á Grundartanga undir-
rituðu nýjan kjarasamning sl. laug-
ardag. Gildir samningurinn frá
seinustu áramótum til 31. desem-
ber árið 2004.
Starfslok við 62 ára aldur
Að sögn Guðmundar Gunnars-
sonar, formanns Rafiðnaðarsam-
bandsins, er einn athyglisverðasti
hluti samningsins ákvæði um sér-
eignasjóði. Náðist samkomulag um
að Norðurál greiði í séreignadeildir
viðkomandi lífeyrissjóða sam-
kvæmt fyrirmælum starfsmanns
og nemur framlag fyrirtækisins
um 4% á móti 1% framlagi laun-
þegans, til viðbótar skylduiðgjaldi í
lífeyrissjóði. Er við það miðað að
starfsmenn hætti störfum í lok
þess árs sem þeir eru 62 ára. Guð-
mundur sagði að gengið hefði verið
frá því í samningnum að þessi
framlög verði ekki tvísköttuð þeg-
ar starfsmenn taka inneignir sínar
út úr séreignasjóðnum.
5-15% ofan á laun eftir árangri
I kjarasamningnum er kveðið á
um ýmsar nýjungar sem ekki hefur
verið samið um áður á íslenskum
vinnumarkaði. Tókst m.a. sam-
komulag um svokallaða liðsvinnu
starfsmanna. Munu starfsmenn
starfa í sérstökum liðsheildum,
sem fara hver fyrir sig með stjóm-
unar- og ákvörðunarrétt um fram-
kvæmd verkefna á afmörkuðum
svæðum í álverinu. Hluti launa
verður tengdur árangri starfs-
manna og þess liðs sem þeir eru í.
Getur sá hluti launa numið frá 5%
til 15% ofan á laun viðkomandi
starfsmanna. A vinnu við uppbygg-
ingu árangurstengds launakerfis
að vera lokið í síðasta lagi í júní ár-
ið 2000 en fram að þeim tíma verð-
ur greiddur 7,5% fastur bónus á
laun.
Árangurstengd/10
SUÐURSKAUTSFARARNIR Ólaf-
ur Örn Haraldsson, Haraldur Örn
Ólafsson og Ingþór Bjarnason
komu til Islands snemma í gær-
morgun eftir samtals um fjörutíu
tíma flugferð frá Suðurskautsland-
inu. Um tvær vikur eru nú frá því
að þeir komust gangandi á
Suðurskautið. Veður hefur tafíð
heimferðina.
Margir biðu á Keflavíkurflug-
velli til að fagna þeim, meðal ann-
ars samherjar Ólafs Arnar úr ráð-
herra- og þingmannaliði Fram-
sóknarflokksins. Móttaka var hald-
in fyrir þremenningana í Ráð-
herrabústaðnum í hádeginu í gær.
Guð og gæfan/6
Mesta raf-
orkunotkun
í heimi um
aldamót
UM ALDAMÓTIN verður raforku-
_-notkun á Islandi orðin sú mesta í
heiminum, hvort sem miðað er við
raforkunotkun á hvern íbúa eða í
hlutfalli við landsframleiðslu.
Raforkunotkun á mann á Islandi er
nú þegar með því mesta sem þekkist
í heiminum. Þetta kom fram í máli
Þorkels Helgasonar orkumálastjóra
á fréttamannafundi í gær, þar sem
kynnt var ný raforkuspá Orkuspár-
nefndar til ársins 2025.
Samkvæmt spánni mun almenn
notkun forgangsraforku aukast um
23% til ársins 2005 og um 82% alls til
loka spátímabilsins árið 2025.
Rafbílar ná fótfestu
I forsendum spárinnar er m.a.
^^miðað við að rafbílar nái fótfestu hér
landi árið 2005 og að þeir verði
10% nýrra fólksbíla við lok spátíma-
bilsins.
Spáð er/12
----------------
Yflrmaður
fjármálasviðs Eimskips
Þarf að tengja
krónu við evró
ÍSLENDINGAR þurfa að tengja
krónuna við annað myntkerfi og er
- ^fiðlilegast að líta tii væntanlegs
Efnahags- og myntbandalags Evr-
ópu í þessu sambandi þar sem um
70% af utanríkisviðskiptum íslend-
inga eru við aðildarríki Evrópusam-
bandsins og EFTA. Þau hagkerfi
sem standa utan við þróunina munu
óhjákvæmilega veikjast og það mun
hafa áhrif á samkeppnishæfni fyrir-
tækja og lífskjör í umræddum lönd-
um. Þetta kemur fram í viðtali við
Þórð Magnússon, framkvæmda-
stjóra fjármálasviðs Eimskips, í
Morgunblaðinu i dag.
Þórður segir að miklar gengis-
. Sveiflur hérlendis og háir vextir valdi
fyrirtækjum verulegum óþægindum
og skekki samkeppnisstöðu þeirra
gagnvart erlendum keppinautum
sem búa við sterkari gjaldmiðla.
Fjármagnskostnaður fyrirtækjanna
sé miklu meiri en hann þyrfti að vera
og tala megi um gjaldmiðOsskatt eða
átthagaskatt í því sambandi.
Íslensk/C8
Lagaprófessor telur kröfuna um allan afla á markað í ósamræmi við stjdrnarskrá
Söluskylda brot á eignarrétt-
arákvæði og jafnræðisreglu
SOLUSKYLDA alls sjávarafla á
opinberan fiskmarkað bryti í bága
við eignarréttarákvæði stjórnar-
skrárinnar. Hún færi einnig í bága
við jafnræðisreglu stjómarskrár-
innar þar sem lögin gætu ekki náð
til fiskvinnslu um borð í frystiskip-
um. Þetta er niðurstaða Viðars Más
Matthíassonar lagaprófessors, en
hann vann álitsgerð um þetta mál
að beiðni sjávarútvegsi'áðuneytis-
ins.
I álitsgerðinni segir að yrði út-
vegsmönnum bannað að selja sjávar-
afla með öðrum hætti en þeim að
selja hann til hæstbjóðenda á opin-
benim uppboðsmarkaði fæli það í
sér mikla skerðingu á samningsfrels-
inu, sem sé ein af undirstöðum ís-
lenskrar réttarskipunar. A það er
hins vegar bent að mörg dæmi séu
um það úr íslenskri löggjöf, að samn-
ingsfrelsi sé takmarkað og draga
megi þá ályktun að heimildir lög-
gjafans til að gera það séu rúmar.
Að mati Viðars Más verndar at-
vinnufrelsisákvæði stjórnarskrár-
innar rétt útvegsmanna til þess að
stunda vinnslu á þeim afla sem skip
þeirra veiða. Hann telur hins vegar
að skerða mætti þennan rétt með
lögum uppfylli lögin tiltekin skilyrði
um fbrm og efni.
I álitsgerðinni er leitast við að
meta hvort lög um söluskyldu alls
sjávarafla á opinberum uppboðs-
markaði feli í sér skerðingu á
eignarréttindum útvegsmanna,
sem hafi fjárfest í tækjum og
búnaði til vinnslu sjávarafla eigin
skipa, bæði vinnslubúnaðar í
landi og á sjó.
Skerðing á atvinnuréttindum
Komist er að þeirri niðurstöðu að
um sé að ræða tvenns konar eignar-
réttindi sem njóti vemdar 72. gr.
stjórnarskrárinnar, þ.e. eignarrétt-
indi sem tengjast lausafé og fast-
eignum, sem nýtt hafa verið til
vinnslu sjávarafla, og atvinnurétt-
indi, þ.e. rétturinn til þess að nýta
þessar fjárfestingar. Viðar Már tel-
ur að lög um söluskyidu skerði þessi
réttindi með þeim hætti að það
bryti í bága við síðastnefnt stjórnar-
skrárákvæði.
Viðar Már bendir á að lög um
söluskyldu alls sjávarafla gætu ekki
náð til frystiskipa sem vinna aflann
um borð. Tæknilega væri slíkt
óframkvæmanlegt. En það þýddi
aftur á móti að lögin yrðu ekki í
samræmi við jafnræðisreglu stjórn-
arskrárinnar þar sem þau myndu
einungis ná til skipa sem landa afla
til vinnslu í landi. Þetta renni auk
þess enn frekari stoðum undir það,
að skerðingar þær sem útvegsmenn
þyrftu að sæta með slíkum lögum
væru brot á eignarréttarákvæði
stj órnarskr árinnar.