Morgunblaðið - 28.02.1998, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 1998
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Húsnæðismál
HÚSNÆÐISMÁL
skipta alla miklu. Að
koma sér upp heimili
og þaki yfir höfuðið er
meginfjárfesting í lífi
flestra. Hér hefur ríkt
mjög mikil séreigna-
stefna og leigumarkað-
ur hefur verið of
þröngur og ótraustur.
Löggjöf um húsnæðis-
mál er flókin og að
ýmsu leyti úrelt. Þótt
hugsunin hafi verið
góð í upphafi hafa að-
stæður í þjóðfélaginu
breyst og margvíslegir
gallar komið í ljós. Því
var mjög brýnt að taka húsnæðis-
löggjöfina tO endurskoðunar.
Ný lög um húsaleigubætur voru
afgreidd á haustþingi og nú eru
húsaleigubætur greiddar í öllum
sveitarfélögum og á allt leiguhús-
næði.
Stjórnarfrumvörp að endur-
bættri húsnæðislöggjöf hafa nú
verið kynnt og munu verða að lög-
um í vor.
I frumvarpinu um húsnæðismál
er um veigamiklar breytingar að
ræða, sérstaklega
hvað varðar skipulag
og félagsleg húsnæðis-
mál. Húsnæðisstofnun
verður lögð niður um
næstu áramót en í
stað hennar verður
settur á stofn Ibúða-
lánasjóður. Bygginga-
sjóður ríkisins og
Byggingasjóður
verkamanna verða
sameinaðir og mynda
Ibúðalánasjóð.
Byggingasjóður rík-
isins er mjög sterkur
en Byggingasjóður
verkamanna stefnir í
greiðsluþrot. íbúðalánasjóður
verður sjálfbær innan fárra ára og
þarf ekki á framlögum úr ríkissjóði
að halda.
Félagsleg
húsnæðismál
Húsbréfakerfið hefur í megin-
dráttum reynst vel og verður það
útvíkkað. Félagslega íbúðakerfinu
verður lokað um næstu áramót.
Ibúar í félagslega kerfinu munu að
sjálfsögðu halda samningsbundn-
Þetta er mikil breyting og trygging
íyrir því að fólk fái raunvirði fyrir
húsnæði sitt og fái notið arðs af
endurbótum en fyrningarreglur
eldra kerfis hafa í mörgum tilfell-
um hindrað það. Eignamyndun
verður því eðlileg í nýju kerfi.
Þá verða sveitarfélög og félög
um leiguhúsnæði örvuð til þess að
auka framboð á leiguhúsnæði bæði
með því að gera innlausnaríbúðir
að leiguíbúðum svo og til kaupa á
eldra húsnæði í góðu ástandi og til
bygginga leiguíbúða allt með mjög
hagstæðum lánum. Þörf fyrir
leiguhúsnæði mun aukast við þessa
kerfisbreytingu þar sem hætt verð;
ur að lána allt kaupverð íbúðar. í
eldra kerfi gátu menn átt kost á að
fá allt kaupverðið að láni. Það gaf
mjög sorglega raun þar sem þriðj-
ungur nauðungarsöluíbúða 1996
var með 100% lánum. Nauðungar-
sala dugir sjaldan til að greiða upp
húsnæðisskuldir viðkomandi og
standa þá einstaklingarnir uppi
eignalausir og með miklar skuldir
við Húsnæðisstofnun á bakinu og
allar leiðir lokaðar.
Félagsleg aðstoð færð
í vaxtabætur
o
o
Miðvikudaginn 11. mars nk. mun
aukablað um menntun fylgja Morgun-
blaðinu. Aukablaðið er gefið út í
tengslum við Námskynningu 1998
sem ber yfirskriftina „íleitað námi“.
í blaðinu verður kynning á nær öllu
námi að loknum framhaldsskóla og
námi á öllum skólastigum sem miðar
að starfsréttindum, eins og t.d. iðn-
og tækninámi. Einnig verða kynntir
möguleikar á sviði sfmenntunar og
náms erlendis. Þá eru kynnt ýmis
styttri námskeið á vegum einkaskóla,
eins og nám i tölvu- og viðskipta-
greinum.
Blaðið verður prentað í aukaupplagi
og dreift á námskynningunni, sem
fram fer á svæði Háskóla íslands, en
gestir á síðustu kynningu voru um
7.000.
Skilafrestur auglýsingapantana ertil kl. 12.00 fimmtudaginn 5. mars.
Allar nánari upplýsingar veita sölu- og þjónustufulltrúar á söludeild sérauglýsinga
f síma 569 1139.
AUGLÝSiNGADEILD
Sfmi 569 1111 • Bréfasfmi 569 1110 • Netfang augl@mbl.is
Mjög brýnt var, segir
Páll Pétursson, að taka
húsnæðislöggjöfina til
endurskoðunar.
um réttindum sínum en þeim verð-
ur gert kleift að komast út úr því
jafnframt því að byrðum er létt af
sveitarfélögum.
Nýtt félagslegt lánakerfi verður
tekið upp. Þeir sem eiga rétt á fé-
lagslegri aðstoð í húsnæðismálum
velja sér sjálfir íbúð á sölu og fá
húsbréf til 40 ára fyrir 65% af verði
íbúðarinnar gegn veði í henni en
70% lán ef um fyrstu íbúð í eigu
viðkomandi er að ræða. Siðan fá
þeir 20 eða 25% peningalán til við-
bótar en verða sjálfir að fjármagna
10% kaupverðs. Þetta hefur mjög
milda kosti fram yfir eldra kerfi.
Einstaklingarnir geta valið sér
íbúð við hæfi og nýtt sér eigin
vinnukraft við endurbætur. Fé-
lagslegu íbúðimar dreifast miklu
betur um sveitarfélögin og er það
farsælla en að safna þeim í sérstök
hverfi.
Sveitarfélögin sem sækja um
viðbótarlán leggja fram 5% af fjár-
hæð viðbótarlánsins í sérstakan
varasjóð og er honum ætlað að
standa undir útlánatöpum af við-
bótarlánum svo og að leiðrétta verð
eldri félagslegra íbúða ef þær eru
bókfærðar yfir markaðsverði.
Kaupskylda
afnumin
Kaupskylda sveitarfélaga á íbúð-
um í nýja kerfinu verður ekki til
staðar. Ibúum í nýja kerfinu verð-
ur frjálst að fara út úr því, selja
íbúð sína á frjálsum markaði enda
greiði þeir upp félagslega lánið.
LífsiyfcfgoBúðin,
Laugavegi 4, s. 551 4473
Samhliða þessum breytingum á
húsnæðislöggjöfinni mun fjármála-
ráðhema flytja frumvarp um
vaxtabótaþátt tekjuskattslaganna.
Hin félagslega aðstoð færist í
vaxtabótakerfið og er það einfald-
ari aðferð en niðurgreiðsla vaxta.
Vaxtabætur verða samtímagreiðsl-
ur, greiddar fjórum sinnum á ári.
Ekki er gert ráð fyrir að breyta
viðmiðunarmörkum vaxtabóta.
Þegar tekið er tillit til vaxtabót-
anna verður heildargreiðslubyrði
einstaklinganna í hinu nýja kerfi
verulega léttari í nýju kerfi en í
hinu eldra á fyrrihluta lánstímans.
Heildargreiðslubyrði hjóna í 7
milljóna kr. íbúð og með 150 þús-
und króna tekjur á mánuði er 205
þúsund á ári í eldra kerfi en verður
160 þúsund í nýja kerfinu á fýrstu
árunum.
Bætt staða
tekjulágra
Ef við tökum dæmi af einstæðu
foreldri með 80 þúsund króna
launatekjur á mánuði sem kaupir
íbúð á 5,5 millj. þá er heildar-
greiðslubyrði um 140 þúsund ár-
lega á fyrstu árunum í eldra kerfi
en verður 112 þúsund í nýja kerf-
inu.
Nefnd um endurbætt greiðslu-
mat er að skila áliti og til stendur
að breyta reglunum um greiðslu-
mat þannig að það verði raunhæf-
ara.
Þessi endurskipulagning hús-
næðismála er til mikilla bóta og
sparnaðar fyrir neytendur, sér-
staklega þá sem rétt eiga á félags-
legri aðstoð. Hér erum við að koma
upp heildstæðu húsnæðiskerfi sem
stuðla mun að bættum hag fjöl-
skyldnanna í landinu.
Höfundur er félagsmálnráðherra.
-/elinck
Nærfatnaður
Laugavegi 4, sími 551 4473