Morgunblaðið - 07.03.1998, Side 18
18 LAUGARDAGUR 7. MARZ 1998
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Degussa
og Veba
stofna
efnarisa
Frankfurt. Reuters.
VEBA, hið fjölþætta þýzka
almenningsþjónustufyrir-
tæki, hefur skýrt frá því að
það muni koma á fót nýju al-
þjóðlegu efnafyrirtæki með
því að sameina efnadeild sína
efna- og málmfyrirtækinu
Degussa.
Nýja fyrirtækið fær nafnið
Degussa-Hiils og verður
skráð sem slíkt á þýzkum
verðbréfamarkaði. Veba á
fyrir 36,4% í Degussa og mun
eignast meirihluta í hinu sam-
einaða íyrirtæki.
Sumir sérfræðingar segja
að Veba muni eignast meira
en 70% í Degussa-Hiils.
Yfírmenn
Yamaichi
Securities
handteknir
Tókýó. Reuters.
ÞRÍR fyrrverandi yfirmenn
hins gjaldþrota verðbréfafyr-
irtækis Yamaichi Securities
hafa verið handteknir vegna
gruns um brot á japönskum
lögum um verðbréfamarkaði.
Áður hafði leit verið gerð á
heimilum yfirmannanna,
Tsugio Yukihira, fv. stjórnar-
formanns, Atsuo Miki og
Ryuji Shirai, og í aðalstöðv-
um Yamaichi.
Yamaichi var eitt af fjóram
stærstu verðbréfafyrirtækj-
um Japans og hætti rekstri í
nóvember vegna óbókaðrar
skuldar upp á 264,8 milljarða
jena. Það var mesta gjaldþrot
fyrirtækis í Japan fram að
þeim tíma.
Adidas býst
við meiri
hagnaði
NUrnberg. Reuters.
ADIDAS AG, hinn kunni
framleiðandi íþróttafatnaðar í
Þýzkalandi, býst við að sam-
einað fyrirtæki hans og Sal-
omon S.A. í Frakklandi muni
skila hagnaði 1998.
í tilkynningu frá Adidas
segir að fyrirhugaðri skrán-
ingu fyrirtækisins á banda-
rískum hlutabréfamarkaði í
ár verði frestað vegna þess að
sameining fyrirtækisins og
Salomons gangi fyrir.
Intel varar
við minni
hagnaði
San Francisco. Reuters.
INTEL Corp, hinn kunni
hálfleiðararisi, hefur komið
fjárfestum á óvart með því að
vara við því að afkoman á
fyrsta ársfjórðungi muni
valda vonbrigðum vegna
furðulítillar eftirspumar frá
framleiðendum einkatölva.
„Gert er ráð íyrir að minni
eftirspurn en búizt var við
leiði til þess að hagnaður
verði minni en Intel gerði sér
vonir um á fyrsta ársfjórð-
ungi 1998,“ sagði í tilkynn-
ingu frá bækistöð fyrirtækis-
ins í Santa Clara, Kaliforníu.
S
Hagnaður á síðasta starfsári ríkisviðskiptabankans Landsbanka Islands
Ákveðið að selja 10%
í Landsbanka Islands hf.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
FINNUR Ingólfsson undirritar siðasta ársreikning Landsbanka íslands. Við hlið hans sitja
Björgvin Vilmundarson, formaður bankastjórnar, og Kjartan Gunnarsson, bankaráðsmaður.
RÍKISSTJÓRNIN hefur ákveðið að selja 10% af
hlutafé sínu í Landsbanka Islands hf. til þess að fá
markaðsverð á bréf ríkisins í bankanum. Starfsfólki
bankans gefst kostur á að kaupa hluta af þessum
bréfum á verði sem samsvarar innra virði fyrirtæk-
isins um áramót. Kom þetta fram í ræðu Finns Ing-
ólfssonar iðnaðarráðherra á fyrsta aðalfundi
Landsbanka íslands eftir að honum var breytt í
hlutafélag. Áður var haldinn síðasti ársfundur
Landsbanka Islands og lauk þar 111 ára sögu ríkis-
viðskiptabankans.
Liðlega 326 milljóna króna hagnaður varð á sam-
stæðureikningi Landsbanka íslands þetta síðasta
rekstrarár hans fyrir formbreytingu. Hagnaður af
reglulegri starfsemi fyrir skatta var 1.512 miHjónir
króna, hafði aukist um 898 milljónir kr., og að teknu
tilliti til skatta var hagnaðurinn 1.054 milljónir kr.
Björgvin Vilmundarson, formaður bankastjórnar,
sagði á aðalfundinum að hagnaðurinn væri sá mesti
í sögu bankans og við hæfi að ljúka starfi hans
þannig.
I rekstrarreikningi er fært viðbótariðgjald vegna
uppgjörs á eftirlaunaskuldbindingum bankans,
1.085 milljónir kr., og dregur það mjög niður end-
anlegan hagnað ársins. í ræðu formanns banka-
ráðs, Kjartans Gunnarssonar, kom fram að af þess-
ari fjárhæð hafi 600 milljónir farið til þess að greiða
væntanlegan kostnað við svokallaða 95 ára reglu líf-
eyrissjóðsins. „Þessi afar háu framlög setja auðvit-
að sitt strik í endanlega afkomu fyrirtækisins á ár-
inu. Það er þó mikil huggun að hér er um að ræða
eingreiðslu og lokagreiðslu á þessum skuldbinding-
um öllum sem safnast hafa saman á áratugum,"
sagði Kjartan.
Aukin umsvif á öllum sviðum
Umsvif Landsbankasamstæðunnar jukust á öll-
um sviðum á síðasta ári og starfsvettvangur breikk-
aði með kaupum á helmingshlut í VIS, stærsta
tryggingafélagi landsins, og líftryggingafélaginu
LIFIS. Hreinar vaxtatekjur námu 4.281 milljón og
höfðu aukist um 9%. Meðalvaxtamunur stóð hins
vegar í stað og var á árinu 3,65%. Aðrar rekstrar-
tekjur voru 2.854 milljónir og jukust um 7%. Hrein-
ar rekstrartekjur voru 7.135 þúsund kr.
Rekstrargjöld voru 5.152 milljónir kr. og að
teknu tilliti til færslna á afskriftareikning útlána
voru gjöldin 5.623 milljónir kr. Þrátt fyrir aukin
umsvif fækkaði starfsmönnum um 25. Stöðugildi
voru 904 í árslok. Stöðugildum heíúr fækkað um
162 írá árinu 1992.
Heildareignir samstæðunnar voru í árslok 124,5
milijarðar króna og hækkuðu um 14 milljarða á ár-
inu. Eigið fé var 7.047 milljónir og hafði hækkað um
453 milljónir milli ára. Eiginfjárhlutfall bankans var
8,7%.
Með undirskrift Finns Ingólfssonar viðskiptaráð-
herra á ársreikninga Landsbanka íslands lauk sögu
ríkisviðskiptabankans en Landsbanki Islands hf.
tók sem kunnugt er við eignum og skuldbindingum
hans um áramót.
Að loknum ársfúndi Landsbankans var haldinn
fyrsti aðalfundur Landsbanka Islands hf. Ríkið á öll
hlutabréf félagsins og fór viðskiptaráðherra með at>
kvæði þess á fundinum en Davíð Oddsson forsætis-
ráðherra var sérstakur gestur á báðum fundunum.
Helgi S. Guðmundsson, formaður bankaráðs, sagði
frá undirbúningi að breytingu bankans í hlutafélag
og stefnumótunarvinnu. Fram kom hjá Finni Ing-
ólfssyni viðskiptaráðherra ánægja með það hvað
breytingin á rekstri Landsbankans hefði gengið vel
fyrir sig. Sagði Finnur að nú færi fram í viðskipta-
ráðuneytinu vinna við mörkun stefnu um næstu
skref í bankamálunum. Markmið þeirra yrðu að
draga úr kostnaði við bankakerfið, að tryggja áfram
samkeppni og að sjá til þess að ríkið fengi sem mest
fyrir þau verðmæti sem þjóðin ætti í bönkunum. í
þessu sambandi lét ráðherra þess getið að væntan-
lega kæmi leiðandi aðili að kaupum bankans, kjöl-
festufjárfestir, en jafnframt yrði að tryggja dreifða
eignaraðild.
Finnur sagði að ríkisstjómin hefði ákveðið að
bjóða út 10% af heildarhlutafé Landsbanka Islands
hf. í þeim tilgangi að fá skráningu hlutabréfa bank-
ans á hlutabréfamarkaði og fá markaðsverð á hluta-
féð. Jafnframt hefði verið ákveðið að bjóða starfs-
fólki bankans að kaupa hluta af þeim bréfum sem
seld verða, eða um 6%. Starfsfólkið fær hlutabréfin
keypt á gengi sem samsvarar verðmæti jafn háu
eigin fé bankans um áramót, svokölluðu innra virði.
Tók ráðherrann það fram að nánari útfærsla
þessa útboðs yrði kynnt síðar sem hluti af heildará-
kvörðunum í málinu. „Það eru spennandi timar
framundan. Dagurinn í dag markar upphafið að
þeirri framtíð,“ sagði Finnur.
Sameining við aðra banka
I ræðu sinni á ársfundi Landsbankans fyrr um
daginn ræddi Kjartan Gunnarsson um möguleika á
samrana banka hér á landi og nauðsyn þess að
stækka einingarnar í bankaviðskiptum. Benti á þró-
unina á hinum Norðui'löndunum í því sambandi.
Taldi að bankinn ætti að hafa vissa forystu í umræð-
unni en taka jafnframt tillit til stefnu ríkisvaldsins.
Kjartan staldraði einkum við sameiningu Lands-
bankans við Búnaðarbankann eða Islandsbanka.
Taldi sameiningu við Búnaðarbanka að mörgu leyti
eðlilega. Áætlaði árlegan spamað á sameiginlegum
rekstrarkostnaði bankanna að minnsta kosti 2 millj-
arða kr. við sameiningu. Kjartan lét í Ijósi þá skoðun
að sameining Landsbankans og íslandsbanka myndi
leiða til ekki síðri fjárhagslegrar niðurstöðu en sam-
eining við Búnaðarbanka. Hins vegar væra líkur á
að samrunaþróunin gæti orðið hraðari og fjárhags-
legur ávinningur kæmi hraðar fram. Þá mætti búast
við að eignarhlutur ríkisins í hinum nýja banka yrði
verðmætur og auðseljanlegur.
Skuldabréf
Landsbank-
ans skráð í
Lúxemborg
LANDSBANKI íslands hf. hefur boðið út ný
verðtryggð skuldabréf að fjárhæð 1.500 milljónir
til 15 ára með svokölluðum Eurobond skilmálum
og verða bréfin skráð í kauphöllinni í Lúxemborg.
Þetta er í fyrsta sinn sem íslenskt íyrirtæki gefur
út Eurobond-skuldabréf í íslenskum krónum.
Bréfin bera breytilega vexti sem greiddir eru út
ásamt verðbótum fjórum sinnum á ári og er það
sömuleiðis nýmæli á bankabréfamarkaði.
Vextir skuldabréfanna taka mið af þeim flokki
spariskírteina sem hverju sinni kemst næst því að
eiga eftir 5 ár til gjalddaga, en ekki verður um
neitt álag að ræða. Bréfin eru heppileg til skamm-
tímaávöxtunar fjármuna, segir í fréttatilkynningu
frá Viðskiptastofu Landsbankans, t.d. fyrir verð-
bréfasjóði, þar sem þau eru án vaxtaáhættu. Auk
þess nýtast þau vel fyrir skiptasamninga og ættu
að vera möguleg leið fyrir erlenda fjárfesta inn á
íslenska verðbréfamarkaðinn. Fjármögnun af
þessu tagi hentar bankanum vel, minnkar vaxta-
og verðbólguáhættu, þar sem stór hluti verð-
tryggðra útlána er með breytilegum vöxtum.
SE-bankinn sér um útboðið
SE-bankinn hefur umsjón með útboðinu og
mun sjá um skráningu bréfanna í Lúxemborg, en
Viðskiptastofa Landsbankans annast sölu þeirra.
Landsbankinn skuldbindur sig til að vera með öfl-
uga viðskiptavakt á bréfunum, 100 milljóna kaup-
og sölutilboð, allt að 400 milljonii- á dag.
Eurobond skuldabréf eru almennt gefin út á al-
þjóðamarkaði og lýtur útgáfan ekki reglum
heimalands útgefandans heldur sérstökum alþjóð-
legum reglum. Að útgáfunni standa jafnan aðilar í
tveimur eða fleiri löndum.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar, um áhrif Asíukreppunnar
Island betur sett
en flest önnur
lönd Evrópu
VERÐMÆTI útflutnings íslendinga
til Asíu minnkaði töluvert á síðasta
ári en minni sveiflur voru í innflutn-
ingi og vöruskiptin voru Islending-
um óhagstæð á síðasta ári ólíkt því
sem hefur verið á undanförnum ár-
um.
Að sögn Þórðar Friðjónssonar,
forstjóra Þjóðhagsstofnunar, skýrist
niðursveiflan að mestu leyti af verð-
lækkun á loðnu til Japan á síðasta
ári en mestur hluti útflutnings ís-
lands til Asíu eru sjávarafurðir.
Þórður segir að áhrif Asíukrepp-
unnar séu ekki mjög mikil á íslandi
miðað við áhrifin á flest önnur ríki.
Hann segir helstu ástæðuna vera þá
að helstu útflutningslönd íslendinga
í Asíu, Japan, Tævan og Kína, hafi
ekki farið eins illa út úr kreppunni
og ríki eins og Indónesía og Kórea.
„Eins erum við að flytja út matvörur
sem eru eðli málsins samkvæmt ekki
eins næmar fyrir óróleika og sveifl-
uni í efnahagslífi og t.d. fjárfesting-
arvörur. Þannig að ég held að það
megi færa fyrir því nokkuð sterk rök
að við séum betur sett en flest önnur
Evrópuríki," segir Þórður.
Áhrif á ál og kísiljárn
Að hans sögn er hins vegar viðbú-
ið að efnahagskreppan í Asíu hafi
áhrif á heimsmarkaðsverð á áli og
kísiljámi og það hvernig fjárfestar
líti á fjárfestingar í þessum atvinnú-
greinum. „Heimsmarkaðsverð á áli
og kísiljárni hefur farið lækkandi að
undanfórnu og er Asíukreppan að
hluta til áhrifavaldur þar. Þetta get-
ur eflaust haft áhrif á þá sem eru að
taka ákvarðanir um hvar þeir ætla
að byggja upp starfsemi í þessum
greinum. Hitt er síðan að efnahag-
skreppan í Asíu hefur örugglega haft
alþjóðleg áhrif til lækkunar á vöxt-
um og olíuverði. Jafnframt erum við
að flytja inn ódýrari vörur frá þess-
um svæðum. Þannig að áhrifin eru
ekki eins slæm og þau gætu verið. Ef
við leggjum þetta allt saman þá held
ég að okkar staða í þessu samhengi
sé tiltölulega góð í samanburði við
aðrar þjóðir. Nema að sjálfsögðu ef
það verður ný dýfa á mörkuðum í
Asíu,“ segir forstjóri Þjóðhagsstofn-
unar.
Hann segir ósennilegt að svo verði
út frá efnahagslegum forsendum.
Það sem einna helst geti farið úr
skorðum er stjórnmálaástandið í
löndum eins og Indónesíu þar sem
það er mjög viðkvæmt. „Efnahags-
legar forsendur í Asíu gefa í raun og
vera ekki tilefni til þess að ástandið
eigi eftir að versna. Það er verið að
gera rétta hluti í hagstjórn og ef
stjórnmálaástandið fer ekki úr bönd-
um þá held ég að verstu erfiðleikarn-
ir séu að baki í ríkjum Asiu,“ segir
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar.