Morgunblaðið - 30.04.1998, Blaðsíða 33

MORGUNB LAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1998 33
LISTIR
Nýjar leiðir í listsköpun
í VALI á innlendum listamönnum til
þátttöku í samsýningunni var leitað
til margi-a myndlistarmanna yngri
kynslóðarinnar með það fyrir augum
að varpa ljósi á breyttar áherslur í
samtímamyndlist. I hópi þessara
listamanna eru Guðrún Vera
Hjartardóttir sem nýverið lauk
framhaldsnámi í myndlist frá
Hollandi og Egill Sæbjörnsson sem
útskrifaðist frá Myndlista- og hand-
íðaskóla Islands fyrir ári.
Þau voru spurð að því hvað það
væri sem þau sæktust eftir að koma
á framfæri með list
sinni. „Meira rokk og
ról,“ svarar EgOl um-
hugsunarlaust. lrA.ð
vera tilflnningaleg og
hafa það gaman,“ segir
Guðrún Vera. Hún
bætir við að fyrstu við-
brögð sín við viðfangs-
efni sýningarinnar hafi
verið að fjalla ekki um
líkamann heldur hinn
ósýnilega innri mann
og ýmis tilfinninga-
gervi; hið andlega sem
andstæðu þess líkam-
lega. Egill hyggst sýna
litskyggnur þar sem
viðfangsefnið er m.a.
dans og hreyfingar líkamans.
„Samsýning sem þessi opnar mér
nýjar leiðir í listsköpun, leið út úr
vissri einangrun lista-
mannsins og fyrir mér
stendur þessi sýning fyrir
meira líf - meiri orku!“ seg-
ir Guðrún Vera. Egill seg-
ist hafa beðið eftir sýningu
sem þessari í mörg ár. „Eg
lít á þetta sem tækifæri til
að gera einhvað virkilega
skemmtilegt, hafa gaman
af því að búa til myndlist.“
Þau segja að umræða á
sem breiðustum grundvelli
hljóti að vera til góðs. „Til-
finningaleg spéhræðslan
hefur lengi loðað við ís-
lenska myndlist," segir
Guðrún Vera og Egill bætir
því við að sú kynslóð lista-
manna sem nú sé að koma fram sé
að þessu leyti opinskárri og bein-
skeyttiá en oft áður.
Nýbýlavegi 12, sími 554 4433.
Orlan
Matthew Barney
Slæráir fró 44-58
Jakkor fró 5.900
Buxur fró 2.900
Pilsfró 2.900
Blússur fró 2.800
Jokkor fró 5.900
Buxur fró 2.900
Pilsfró 2.900
Blussur fró 2.800
MORE
Vor- og sumarlínan frá Brandtex er komin
Ekki verr en
ágætlega
LEIKLIST
Leikfélag Ilúsavfkur
ÞREK OG TÁR
Þrek og tár eftir Ólaf Hauk Sínion-
arson. Leikstjóri: Sigrún Valbergs-
dóttir. Aðstoðarleikstjóri: Halla
Rún Tryggvadóttir. Tónlistarstjóri:
Jósep Sigurðsson. Lýsing: Jón Arn-
kelsson. Leikmynd: Sigrún Val-
bergsdóttir, Sveinbjörn Magnús-
son, Sigurður Sigurðarson. Bún-
ingar: Dómhildur Antonsdóttir.
Förðun og hár: Steinunn Askels-
dóttir, Erla Bjarnadóttir, Sædís
Egilsdóttir, Elísa Ásgeirsdóttir,
Hildur Baldvinsdóttir. Leikendur:
Ingimundur Jónsson, Oddur Bjarni
Þorkelsson, Dóra Ármannsdóttir,
Snædís Gunnlaugsdóttir, Kristján
Þór Magnússon, Krisfján Halldórs-
son, Pétur Veigar Pétursson, Mar-
ía Axfjörð, Margrét Sverrisdóttir,
Elín Sigurðardóttir, ÓIi Þór Árna-
son, Sigurður IHugason, Svavar
Jónsson, Hrönn Káradóttir, Baldur
Kristjánsson, Berglind Dagný
Steinsdóttir, Hjálmar Bogi Hafliða-
son, Krisljana María Kristjánsdótt-
ir, Ármann Örn Gunnlaugsson.
Sýning á Húsavík 25.04. kl. 16.
SVO mikil hefur aðsóknin ver-
ið á sýningar Leikfélags Húsa-
víkur á Þrek og tár að uppselt
hefur verið á allar sýningar að
undanfömu og jafnvel þótt tvær
séu haldnar á dag, eins og var
laugardaginn 25. aprfl sl. Fólk
drífur að í rútum frá nærliggj-
andi sveitum til að skemmta sér
drjúga stund með Leikfélaginu
og þó hygg ég að flestir séu ekki
að sjá Þrek og tár í fyrsta sinn.
Fleiri sáu þetta leikrit í Þjóðleik-
húsinu en nokkurt annað verk á
þeim bæ, og svo skilst mér að
rúmur helmingur þjóðarinnar
hafi séð síðustu sýninguna í
þeirri uppsetningu þegar henni
var sjónvarpað fyrir ekki margt
löngu. Nei, miðaldra fólk og það-
an af eldra fer aftur til að sjá
Þrek og tár vegna þess að leik-
ritið vekur upp heldur ljúfar
endurminningar í brjósti þess
líkt og röddin í Ingibjörgu Þor-
bergs, og vegna þess að þar birt-
ast enn og aftur gömul þemu frá
Halldóri Laxness, sem era með
tímanum orðin þægileg eins og
nikótínplástrar. Þessi þemu
holdgerva svo týpur frá Laxness
sem eru álíka djúpar og ástin er í
dægurlögum, en spígspora samt
enn um þjóðarvitundina eftir
penna Olafs Hauks og Einars
Kárasonar og ræmum Friðriks
Þórs: Æðrulausir menn og spak-
ir, ungir menn með útþrá, söngn-
ir menn í fjötram, kommar, kap-
ítalistar, trygglyndar konur.
Þetta dugir þeim sem eldri
eru. Yngi-a fólk fer örugglega
vegna þess að því hefur verið
sagt að þetta sé gaman.
Og það er lóðið. Það er gaman
að Þreki og tárum. Og Leikfélag
Húsavíkur bregst ekki fremur en
endranær trausti þeirra sem
koma í vissu um ánægjulega
kvöldstund. Leikmyndin er
nokkuð í anda leikstjórans, Sig-
rúnar Valbergsdóttur. Þar fer
ekkert til spillis. Og ekki veitir af
því að nýta þetta litla svið vel,
því oft era þar margir í einu.
Leikhópurinn var orðinn svo vel
samæfður á þeirri sýningu sem
ég sá, að allt gekk eins og í sögu.
Það er furðu mikil breidd meðal
leikenda að þessu sinni hvað
tjáningargetuna áhrærh-, og
þarna blómstra nokkrir leikarar
sem ég hef fylgst með á undan-
förnum árum. Oddur Bjarni Þor-
kelsson bætir skrautfjöður í
hattinn sinn sem söngvari og
leikari í hlutverki Ai-na verka-
manns á Vellinum. Kristján Þór
Magnússon er vel töffaralegur
sem Gunni gæi, og Dóra Ar-
mannsdóttir syngur fallega og
leikur vel hlutverk Helgu. Þá
tekst þeim Snædísi Gunnlaugs-
dóttur og Eh'nu Sigurðardóttur
vel til, og þau Ingimundur Jóns-
son, Svavar Jónsson og Hrönn
Káradóttir gera góða og oft blæ-
brigðaríka hluti, eins og þeirra
er von og vísa. María Axfjörð er
mátulega mæðuleg sem ráðskon-
an, og Margrét Sverrisdóttir hef-
ur áraeiðanlega sjaldan fundið
sig betur á sviði en einmitt nú í
hlutverki Margrétar, dóttur skó-
kaupmannsins.
Kristján Halldórsson gerði
sínu hlutverki einnig góð skil, en
þó held ég að honum henti betur
raspsölumaðurinn en rússlands-
komminn. Sigurður Illugason fór
fyrir hljómsveitinni, sem lék vel
og kröftuglega þrátt fyrir lítið
olnbogarými. Sigurður söng
einnig ágætlega og með hvað
mestum tilþrifum. Þá er ónefnd-
ur Pétur Veigar Pétursson sem
leikur Davíð, saxófónleikarann
unga. Pétur Veigar vinnur hér
talsverðan leiksigur. I túlkun
hans er Davíð dreyminn, hrein-
lyndur og hjartagóður ungur
sveinn. Eg held að hann hafi
unnið hjörtu allra kvennanna
sem komu með rútunni á sýning-
una. Búningar, förðun og hár
voru vel unnin og í takt við leik-
inn. Eða svo skrumskæld sé
setning úr munni Jóhanns kaup-
manns í leikritinu: Þetta fór ekki
vera en ágætlega.
Að lokum þetta: Framsögnin
var skýr og afar áheyrileg. Það
er gaman að vera fyrir norðan og
fylgjast með því hvernig sam-
hljóðin takast á loft úr barka leik-
endanna, en drabbast ekki út um
munnvikin og niður á bringu, eins
og stundum vill brenna við hjá
ungu kynslóðinni fyrir sunnan.
Guðbrandur Gíslason
Erlendir gestalistamenn
Louise Bourgeois
ÞAU eiga það sameiginlegt að fást við
mannslíkamann, sinn eigin og annarra, með
einum eða öðrum hætti.
Louise Bourgeois er frönsk myndlistar-
kona á níræðisaldri sem býr og starfar enn
af mikium eldmóð í New York. Kynhlutverk-
in og táknfræði kynjanna eru henni hugleik-
in og hún hefur látið til sín taka á vettvangi
jafnréttisbaráttu sem meðlimur í skæruliða-
samtökum myndlistarkvenna í Bandaríkjun-
um, Guerilla Girls, sem berjast fyrir því að
hlutur myndlistarkvenna í listheiminum sé
réttur og virtur.
Bandaríska myndlistarkonan Barbara
Kruger hefur ekki síður beint sjónum að
jafnréttismálum kynja og kynþátta í verkum
þar sem hún hefur tileinkað sér áróðurs-
tækni auglýsinganna og birtir boðskap sinn í
formi texta á almannafæri, s.s. á plakötum,
Ijósaskiltum og utan á strætisvögnum stór-
borganna.
Matthew Barney er líka frá Bandaríkjun-
um og starfaði áður sem ljósmyndafyrirsæta.
Þegar hann síðan gerðist myndlistarmaður
hélt hann áfram að vinna með blekkingu ljós-
myndarinnar og kvikmyndanna í verkum þar
sem hann bregður sér í gervi hálf-mennskra
kynjavera, n.k. sambland af kentári, búálfi
og manni, - uppfullum af táknrænum tilvís-
unum. CREMASTER 4 nefnist nýleg kvik-
mynd listamannsins sem sýnd verður í Regnbogan-
um dagana 21. og 30. maí og 6. júní kl. 17.
Undanfarinn áratug hefur myndlistarkonan Orl-
an hvað eftir annað farið í fegrunaraðgerðir og
gengið sífellt lengra í skrumskælingu á eigin lík-
ama. Ekki alls fyrir löngu lét hún græða á sig horn
og árið 2002 gengst hún undir aðgerð í Tókýó þar
sem grætt verður á hana eins stórt nef og andlit
hennar getur borið. Orlan kemur ein listamann-
anna fjögurra hingað til lands og heldur fyrirlestur
í Norræna húsinu miðvikudaginn 27. maí kl. 20.
Tónlist
í SAMSTARFI art.is og Hins
hússins verða haldnir þrennir
popptónleikar í Nýlistasafninu
í tengslum við sýningarnar.
Tveir tónlistargjörningahópar
sækja hátíðina erlendis frá.
Fyrst kemur fram hljóm-
sveitin Panorama föstudaginn
22. maí kl. 21. Á sama tíma
viku síðar leikur hljómsveitin
Maus og þriðja sinni, föstudag-
inn 5. júní, Kolrassa krókríð-
andi.
Metaverse nefnist marg-
miðlunargjörningur DJ T-inu
og Ulfs Freyhoffs sem haldin
verður í Nýlistasafninu
fimmtudaginn 4. júní kl. 21. Þá
mun Lucky People Center
(LPC) frá Svíþjóð sem komið
hefur fram í MTV vera með
verk á sýningunni.