Morgunblaðið - 17.09.1998, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1998 35
LISTIR
Síðasti sonurinn
KVIKMYJVDIR
Háskólabfó,
Kringlubfó
BJÖRGUN ÓBREYTTS RYANS
(„SAVING PRIVATE RYAN“)
★★★★
Leikstjóri Steven Spielberg. Handrit
Robert Rodat. Tónlist John Williams.
Kvikmyndatökustjóri Janusz Kam-
inski. Aðalleikendur Tom Hanks,
Tom Sizemore, Edward Burns, Vin
Diesel, Ban-y Pepper, Adam Gold-
berg, Jeremy Davies, Giovanni
Rubisi, Matt Damon, Ted Danson,
Dennis Farina, Harve Presnell. 170.
mín. Bandarísk. Dreamworks. 1998.
HRIKALEGT miskunnarleysi
hernaðar hefur sjaldan eða aldrei
verið fest á kvikmynd með jafn-
trúverðugum árangri og í nýja
meistaraverkinu hans Stevens Spi-
elbergs, Björgun óbreytts Ryans.
Sem gefur Lista Schindlers, bestu
mynd hans til þessa, ekkert eftir,
nema síður sé. Hún lýsir ekki
aðeins ytra ástandi stríðs með öll-
um sínum ómennska ljótleik, held-
ur engu síður sálarástandi mann-
eskjanna á blóðvellinum. Þær eru
ekki einhverjir ódrepandi, tilfínn-
ingasnauðir rambóar, heldur af
holdi og blóði. Osköp venjulegir
menn, sem aðstæðurnar hafa gert
að byssufóðri og manndrápurum í
hildarleik á framandi grund.
I upphafi myndarinnar kemst
herstjómin í Washington að því að
þrjú skeyti eru á leið til móður
einnar í Miðríkjunum. Þau færa
henni þær sorgarfregnir að þrír
sona hennar eru fallnir í átökum.
Herstjómin kemst einnig að því að
konan á einn son til viðbótar,
óbreyttann fallhlífarhermann,
James Ryan (Matt Damon), ein-
hversstaðar að baki víglínunnar.
Það er ákveðið að senda björgunar-
flokk til leitar að pilti og koma hon-
um heilum heim.
Stríðsatburðarásin hefst á Inn-
rásardeginum (D-Day), í Norm-
andí. Herfylki undir stjórn Millers
höfuðmanns (Tom Hanks) er rétt
búið að ná fótfestu ásamt innrásar-
liðinu á blóðlitaðri ströndinni þegar
Miller er tilkynnt að hann eigi,
ásamt mönnum sínum, að fínna
Ryan og bjargá úr eldlínunni,
Mannúð eða áróður? Sjálfsagt
sín ögnin af hvoru. Þetta er ein af
mörgum, siðferðilegum spurning-
um sem myndin vekur hjá áhorf-
andanum. Onnur sem brennur á
leiðangursmönnum í öllu mannfall-
inu: Hví skyldi þessi Ryan vera svo
dýrmætari en aðrir, eru ekki öll
mannslíf með sama verðmiða þegar
á hólminn er komið? Sú er altént
skoðun Uphams (Jeremy Davies),
nýliða í leiðangri Millers og einnar
athyglisverðustu persónu myndar-
innar. Hann er samnefnari fyrir
gráan massann, hinn venjulega,
óbreytta borgara sem er hrifinn
inní vitfyrringu styrjaldar úr sínu
eiginlega umhverfi. Rétt morðtól í
hendur og skipað að drepa. Byssan
hans fyllir hann hinsvegar skelf-
ingu, hann er ekki til neins brúks í
slátruninni.
Spielberg setur engu að síður
fram sinn sterka, siðferðilega boð-
skap með hefðbundinni atburðarás
stríðsmyndar, en er alltaf nær per-
sónunum og raunveruleikanum en
menn eiga að venjast. Hinn sanna
djöfulskap hernaðar dregur hann
upp í ógleymanlegu atriði í síðari
hluta myndarinnar. Herflokkurinn
hefur fundið Ryan, en allir eru
samtaka í að svíkjast ekki undan
grundvallarskyldum hermannsins,
og verja brú í nágrenni víglínunnar.
í MENNINGARMIÐSTÖÐINNI í
Gerðubergi verður opnuð sýning á
vatnslita- og olíumyndum Bjargar
Isaksdóttur fóstudaginn 18. septem-
ber kl. 16.30.
Við opnunina syngur Gerðuberg-
skórinn undir stjórn Kára Friðriks-
sonar, við harmonikkuundirleik
Benedikts Egilssonar og píanóundir-
leik Unnar Eyfells; félagar úr Tón-
horninu; Big Bandi Gerðubergs leika
og Gunnhildur Hrólfsdóttir les upp
úr nýrri bók sinni, Það sem enginn
sér, sem kom út nú í ágúst.
Björg Isaksdóttir er fædd 31. maí
1928. Hún hefur að mestu unnið við
gerð leikhúsbúninga og við allskyns
hönnun og saumaskap. Lengst af
Hér beitir Spielberg óhugnanleg-
um vágný til að byggja upp spenn-
una er fjendurnir færast nær. Að
lokum berjast menn einsog
frummaðurinn í upphafi: Þegar
annað hentar ekki betur dugar það
sem hendinni er næst. Hér sjáum
við brjálæði stríðsins einsog það
kemur af skepnunni. Maður á mann
í miskunnarlausu návígi: Sá sterk-
ari vinnur.
Annar sígildur þáttur Björgunar
óbreytts Ryans er snilldarlegt upp-
hafið og endirinn á fjöldagi-afreitn-
um í Normandí. Þar sýnir leikstjór-
inn okkur mátt sinn og megin, nær
tilfinningum manns gjörsamlega á
sitt vald með þögulu myndmáli og
afburða leik sem lætur engan
ósnortinn.
Björgun óbreytts Ryans er
margslungin mynd undir sínu
grimma stríðsátakamyndarformi.
Höfundunum hefur tekist ótrúlega
vel að flétta saman ádeilunni, vit-
firranni og magnaðri afþreyingu.
Óskarsverðlaunamyndin í ár býður
uppá traustan leik, frábæra kvik-
myndatöku og tónlist, skynsamlegt
handrit sem tekur á stóram málum
með áhiifaríkum einfaldleik, og yfir
öllu vakir fyiTum undrabarnið Spi-
elberg, sem nú hefur sannað sig
sem einn merkasti kvikmyndagerð-
armaður samtímans. Allir þessir
þættir draga upp ógleymanlega
raunverulega mynd af ógnum stríðs
og kvöl og heimsku mannsins.
vann hún hjá Leikfélagi Reykjavíkur
og við Þjóðleikhúsið en einnig í
Svíþjóð (þar sem hún vann m.a. í
sænsku konungshöllinni) og í New
York. Björg stundaði nám í teikn-
ingu, málun og höggmyndagerð í
Myndlistaskólanum í Reykjavík á ár-
unum 1967-1977. Eftir 1978 hefur
hún stundað nám í Svíþjóð, Finnlandi
og farið í námsferðir til New York,
segir í fréttatilkynningu.
Björg hefur m.a. sýnt á Mokka, í
Bogasal, í Svíþjóð, á Ítalíu, í Bók-
hlöðunni á Akranesi, í Þrastarlundi, í
Keflavík, Ferstiklu og nú síðast árið
1995 á Café Mílanó í Reykjavík.
Sýningin er á vegum Félagsstarfs
Gerðubergs.
Sæbjörn Valdimarsson.
A
Björg Isaksdóttir
sýnir í Gerðubergi
I TILKYNNING UM SKRÁNINGU VÍKJANDI SKULDABRÉFA Á VERÐBRÉFAÞING ÍSLANDS 1 1 LAN DSBANKI ÍSLANDS HF. 1 1. flokkur 1998
kr. 500.000.000.-
Útgáfudagur: 3. september 1998
Gjalddagi: 3. september 2008
Sölutímabil: 3. september 1998 - 3. september 2000
Grunnvísitala: Nvt. 182,6
Einingar bréfa: 5.000.000,- og 10.000.000,-
Áv. kr. á útgáfudegi: 1. flokkur 1998 - 5,52%
Skráning: Vikjandi ákvæði Verðbréfaþing íslands hefur samþykkt að taka þegar útgefin skuldabréf í 1. flokki 1998 á skrá og verða þau skráð 22. september 1998, enda verði öll skilyrði skráningar uppfyllt. Bankastjóri tók ákvörðun um sölu og útgáfu á 500 mkr. af 1.500 mkr. heimild hinn 3. september 1998. Verði ákvörðun tekln um að nýta heimildina frekar að því er varðar þær 1.000 mkr. sem eftir standa verður það tilkynnt Verðbréfaþingi íslands og bréfin skráð I kjölfarið.
skuldabréfa: Við slit á félaginu víkur krafa samkvæmt skuldabréfi þessu fyrir öllum kröfum á hendur útgefanda. Skuldin endurgreiðist á eftir öllum kröfum öðrum en hlutafé.
Söluaðilar: Landsbanki íslands hf., Laugavegi 77,101 Reykjavík.
Umsjón með útgáfu: Landsbanki íslands hf., Laugavegi 77,101 Reykjavík.
Upplýsingar og gögn: Skráningarlýsingin og önnur gögn sem vitnað er til í skráningarslýsingunni liggja frammi hjá Landsbanka íslands hf., Laugavegi 77, Reykjavík. L Landsbanki « íslands f Viöski ptastofa Landsbanka íslands Laugavegl 77, 155 Reykjavik, siml 560 3100, bréfsíml 560 3199, www.landsbankl.ls
EŒEsponri
*****
INTTRNATIOKAI
cÖrfipuf6r
œfmnm
RAIUNO
BDB
PRlME
WBz,, j
PHBði

IPkUTTIRI
a Breiðvarmnu
Það sjónvarpsefni sem
í augum margra krefst
einna bestra myndgæða
er íþróttir. Það er því vel
við hæfi að horfa á
íþróttir á Breiðvarpinu þar sem myndgæði eru með þeim
betri sem hugsast geta í sjónvarpi. íþróttaumfjöllun er að
finna á einum sex sjónvarpsstöðvum og á íjórum tungu-
málum. Fyrst ber að nefna Eurosport og Sky News
en einnig er góð umfjöllun um íþróttir á CNN, ARD,
Pro Sihben og RAIUNO.
íþróttaáhugafólk er því vel sett með áskrift að Breiðvarpinu.
O
z
o
o
s
>
z
z
20.000 HEIMItl BIGA ÞHSS NÚ KOST AÐ
TENGJAST BREIÐBANDINU OG MUNU ÞÚSUNDIR
HEIMILA BÆTAST VIÐ Á NÆSTU MÁNUÐUM.
V
Hrzngdu strax
OG KYNNTU »ÉR MÁLXDl
Opið til kl. 22 á kvöldin og 17 um helgar