Morgunblaðið - 16.10.1998, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 16. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Almenn vaxtalækkun á íslenskum f]ármálamarkaði
Avöxtunarkrafa lengstu
spariskírteina lækkar í4%
Stærð markflokka ríkisskuldabréfa
á gjalddaga milljarðar kr.

I

I I
W W W W w w w $
<f <f <f <f <f <f <f <f
ÁVÖXTUNARKRAFA 17 ára
spariskírteina lækkaði um 14
punkta í gær, úr 4,16% í 4,02% sem
gerir það að verkum að lengstu
spariskírteinin hækkuðu um 2,4%.
Þessi mikla vaxtalækkun hefur
haft áhrif til lækkunar á nánast öll-
um flokkum skuldabréfa með ríkis-
ábyrgð, samkvæmt vikutíðindum
Búnaðarbankans Verðbréf.
I gær heimilaði fjármálaráðherra
Lánasýslu ríkisins að nota allt að
tveimur milljörðum króna til þess
að kaupa á markaði og innleysa
spariskírteini ríkissjóðs til langs
tíma. Fyrst og fremst verða keypt
spariskírteini til 17 ára en sá flokk-
ur verður á lokagjalddaga stærsti
flokkur útistandandi spariskírteina.
Þetta er liður í þeirri stefnu ríkis-
stjómarinnar að greiða upp lán og
lækka skuldir en sh'kar aðgerðir
leiða yfirleitt til vaxtalækkana eins
og kom á daginn á fjármálamarkaði
í gær.
Vaxtalækkanir um heim allan
í Vikutíðindum Búnaðarbankans
í síðustu viku var fjallað um vaxta-
lækkanir á erlendum mörkuðum
síðustu mánuði. Þar kom fram að
þróunin á skuldabréfamörkuðum í
heiminum hafi verið sú að langtíma-
vextir hafi lækkað verulega í Evr-
ópusambandslöndunum, Bandaríkj-
unum og Japan. í Vikutíðindum nú
segir að á fjármálamörkuðum
heimsins er ísland ekki eyland og
því taldi Búnaðarbankinn að svig-
rúm væri til frekari vaxtalækkunar
hérlendis. Á þein-i viku sem liðin er
hafa langtímavextir lækkað um 14
punkta. Þessi mikla vaxtalækkun
hefur haft áhrif til lækkunar á nán-
ast öllum flokkum skuldabréfa með
ríkisábyrgð.
Ábyrg stefna fjármálaráðherra
„Mjög stór gjalddagi ríkisskulda-
bréfa er áætlaður eftir 17 ár, árið
2015, tæpir 23,5 milljarðar króna.
Fjármálaráðherra sýnir með
ákvörðun sinni að núverandi ríkis-
stjórn telur að langtímavextir kunni
að lækka enn frekar og að hún vilji
minnka þann vaxtakostnað sem fell-
ur á komandi kynslóðir. Þetta er
ábyrg stefna og ber að fagna
henni,“ segir einnig í vikutíðindum.
Höfundar Vikutíðinda spyrja sig
einnig hvort hætta eigi útgáfu 42
ára skuldabréfa. „Það skýtur nokk-
uð skökku við að á meðan ríkissjóð-
ur er nú greiða upp skuldir sínar til
17 ára þá skuli enn vera gefin út
skuldabréf með ríkisábyrgð til enn
lengri tíma. Húsnæðisstofunun gef-
ur nú út óuppgreiðanleg skuldabréf
til 42 ára og er með því verið að
skuldsetja komandi kynslóðir á há-
um vöxtum. Hvergi í heiminum er
um að ræða verðtryggð skuldabréf
með ábyrgð ríkissjóðs til jafn langs
tíma.“
Sérfræðingar Búnaðarbankans
spyrja sig einnig hvað gerist ef Is-
land verður þátttakandi í EMU eða
öðru myntsamstarfi að 10 árum
liðnum. ,Á sama hátt og ríkissjóði
ber að fara varlega í skuldsetning-
um til mjög langs tíma, ættu fjár-
festar þá ekki að reyna að tryggja
sér skuldabréf til langs tíma á rúm-
lega 4,0% verðtryggðum vöxtum.
Langtíma nafnvextir eru nú til sam-
anburðar rétt um 5% í Evrópu og
Bandaríkjunum. Langtímafjárfest-
ar munu ef til vill horfa um öxl að
tíu árum liðnum, er verðtryggð rík-
isskuldabréf bjóðast einungis með
3,0% ávöxtun, og hugsa til þess
tækifæris sem gekk þeim úr greip-
um þegar skuldabréf til 42 ára buð-
ustu seint á síðustu öld með 4,0%
ávöxtun," segir að lokum í vikutíð-
indum.
RealNet-
works semur
við Lotus
Seattle. Reuters.
VERÐ hlutabréfa í RealNetworks
Inc. hækkaði um 32% þegar fyrh--
tækið skýi’ði frá samningi, sem mun
tryggja að hljóð- og myndbands-
tækni fyrirtækisins nái til 25 millj-
óna notenda viðskiptahugbúnaðarins
Lotus Notes.
Framleiðandi hugbúnaðarins er
Lotus Development Corp., sem er
deild í IBM. Samkvæmt samningn-
um verðm- RealSystem G2-tækni
hluti af Lotus-hugbúnaðinum frá og
með byrjun næsta árs.
Hlutabréf í RealNetworks hækk-
uðu um 7,88 dollara í 34,88 dollara.
Samningurinn kemur í kjölfar til-
kynningar um að RealNetworks-
tækni verði dreift til 13 milljóna not-
enda America Online Inc.
Sérfræðingai- segja þessa síðustu
samninga sýna að RealNetworks sé
að ná sér á strik eftir leiðinlega deilu
fyrirtækisins og keppinautarins
Microsoft Corp.
Bréf í RealNetworks féllu úr 48,50
dollurum í júlí í 15,50 dollara í síð-
asta mánuði þegar stjórnarformað-
urinn, Rob Glaser, bar Microsoft
þeim sökum í vitnaleiðslu í öldunga-
deildinni að hafa gert hugbúnað
RealNetworks ónothæfan.
Microsoft hefur vísað ásökuninni á
bug, en ársgamalt bandalag fyrir-
tækjanna er greinilega hrunið til
grunna og leiðir þeirra hefur skilið á
vaxandi mai-kaði fyrir hljóð- og
myndbandsefni á Netinu og í einka-
kerfum fyrirtækja.
Notendur RealNetworks eru 31
milljón og fyrirtækið útvegar nú
þegar einhvern vinsælasta hugbúnað
Netsins.
Ráðstefna um nýsköpun í atvinnulífínu, áhættufé og tækniyfirfærslu
>• *
Erlent fjár-
magn mikilvægt
nýjum greinum
Morgunblaðið/Kristinn
FJÖLMENNT var á ráðstefnu um nýsköpun og áhættufé sem
fram fór í gær.
Hlutafjárútboð
Landsbankans
Greiddi
128,3
milljónir
VILHJÁLMUR Bjarnason við-
skiptafræðingur, sem átti
hæsta boð í tilboðsflokki hluta-
fjarútboðs bankans, hefur nú
greitt þær 128,3 milljónir króna
sem boð hans hljóðaði upp á en
hann og félagar hans keyptu 50
mkr. hlut að nafnvirði á geng-
inu 2,566.
Frestur til að greiða fyrir
hlutabréfin rann út í fyrradag.
Vilhjálmur sagðist í samtali
við Morgunblaðið enn ekki vilja
segja hvaða fjárfestar væru í
hópnum sem gert hefði tilboðið
en sagði að um heiðvirða hlut-
hafa væri að ræða og tilkynnt
yrði síðar með formlegum hætti
hverjir stæðu á bakvið tilboðið.
Með greiðslunni urðu Vil-
hjálmur og félagar hans annar
stærsti hluthafi í Landsbanka
íslands, með um 0,8% hlut.
Stærsti hluthafinn er ríkið sem
á 85% hlut í bankanum.
Hefur keypt meira hlutafé
„Þetta eru góð kaup og með
þeim betri á markaðnum," sagði
Vilhjálmur og bætti við að
hlutafjárkaup í Landsbankan-
um væru á meðal fimm bestu
fjárfestingarkosta á markaðn-
um.
Hann sagðist búast við að
ávöxtun hlutafjárins yrði góð
þegar upp yrði staðið. „Það
verður jöfn og góð ávöxtun á
þessu.“
Vilhjálmur átti einnig kost á
að kaupa það hlutafé sem
áskrifendur í almennum flokki
útboðsins greiða ekki fyrir. Vil-
hjálmur segir að ekki sé frá-
gengið hve mikið hlutafé þar sé
um að ræða. „Það hafa þó verið
viðskipti með bréfin og ég hef
keypt það sem fallið hefur tU
aukalega," sagði Vilhjálmur.
ÞRÁTT fyrir að innlent áhættufjár-
magn hafi aukist mikið síðustu ár,
þá geta íslendingar ekki leyft sér
að byggja nýjar greinar í hátækni-
iðnaði eingöngu á framlögum fjár-
festa hér á landi. Það gæti haft í för
með sér rangt verðmætamat á
mögulegum afurðum af nýsköpun-
arhugmyndum við endanlega mark-
aðssetningu erlendis. Þetta var
meðal þess sem fram kom á ráð-
stefnu um nýsköpun í atvinnulífinu,
áhættufé og tækniyfirfærslu sem
fram fór í gær.
Á ráðstefnunni var m.a. fjallað
um fyrstu aðgerðaáætlun Evrópu-
sambandsins um nýsköpun í Evr-
ópu en sambandið hyggst beita sér
fyrir aðgerðum sem stuðla að auk-
inni samvinnu aðildarríkjanna um
málefni tengd nýsköpun.
I setningarræðu sem Sveinn Þor-
grímsson flutti fyrir hönd Finns
Ingólfssonar, iðnaðar- og við-
skiptaráherra, var bent á þá mót-
sögn sem felst í því að þrátt fyrir að
vísindi og tækni hafi góða stöðu í
löndum Evrópu, þá er nýsköpun í
atvinnulífinu, sem leitt hefur til
nýrra og vel launaðra starfa, langt
undir því sem vænta mætti. Þannig
skorti línulegt samband á milli
þeirrar vísindalegu eða tæknilegu
þekkingar sem þjóðirnar búa yfir
eða hafa aðgang að, og þeirrar af-
urðasköpunar sem þekkingin skap-
ar í þjóðfélaginu.
Til að lagfæra þessa þversögn
hér á landi hefur ráðherra lagt til
að annars vegar verði rannsóknar-
og þróunarstarfsemi hins opinbera
fyrir atvinnulífið efld með því að
samræma og sameina skylda rann-
sóknarþætti sem unnir eru á mis-
munandi stöðum í dag. Hins vegar
beri að styrkja þá starfsemi sem
tengist umbreytingu vísindalegrar
þekkingar í raunveruleg nýsköpun-
arverðmæti fyrir atvinnulífið.
Fordæmi Nýsköpunarsjóðs
Meðal framsögumanna var Páll
Kr. Pálsson, framkvæmdastjóri
Nýsköpunarsjóðs, sem sagði sjóð-
inn hafa miklu hlutverki að gegna
við að efla uppbyggingu, vöxt og al-
þjóðavæðingu íslensks atvinnulífs.
Hann benti á að sjóðnum hafi alls
borist á fjórða hundrað umsóknir
um fjárfestingar, styrki, lán o.fl., úr
flestum geirum atvinnulífsins.
Hann sagði fjölda umsókna sýna að
sjóðurinn hafi tvímælalaust miklu
hlutverki að gegna við þróun
áhættufjárfestinga á íslandi. Mark-
miðið sé að sýna fram á að fjárfest-
ingar í nýsköpunarverkefnum borgi
sig. Sjóðurinn sýni þannig ákveðið
fordæmi fyrir innlenda og erlenda
einkaaðila sem fylgi í fótspor Ný-
sköpunarsjóðs. Eftir að hafa örvað
einkaaðila til að fjárfesta í nýsköp-
unarverkefnum yrði rökrétt fram-
hald að hið opinbera drægi sig í hlé
og Nýsköpunarsjóður yrði lagður
niður.
Eiga allt sitt undir erlendum
mörkuðum
Kári Stefánsson, forstjóri ís-
lenskrar erfðagreiningar hf., tók
undir orð Páls um að eðlilegast
væri að markaðurinn sæi sjálfur
um áhættufjárfestingar án af-
skipta ríkisins. Hann gekk þó
skrefi lengra og sagði að opinber-
um fjármunum líkt og Nýsköpun-
arsjóður sýslar með væri betur
varið við að auðvelda erlendu fjár-
magni aðgang að íslenskum mörk-
uðum, líkt og írar hafa gert, í stað
þess að keppa við erlenda fjárfesta
með beinni fjármögnun nýsköpun-
arverkefna.
Þetta álit sitt rökstuddi Kári
með því að nýstofnuð hátæknifyrir-
tæki, sem væru upphaflega ein-
göngu að selja fjárfestum hug-
mynd, ættu allt sitt undir erlend-
um mörkuðum þegar upp væri
staðið. Því væri eðlilegast að fjár-
festar með sérþekkingu á þeim
mörkuðum sem endanlega meta
verðmæti þeirra, kæmu að málum
LÍFEYRISSJÓÐUR Suðumesja
hefur gert langtímasamning við
Verðbréfamarkað íslandsbanka hf.
um eignastýringu og ávöxtun fjár-
muna. Markmiðið með samningnum
er að stuðla að góðri ávöxtun eigna
lífeyrissjóðsins.
Með samningnum stækkar sá
hluti eigna lífeyrissjóðsins sem
gerður er upp á daglegu markaðs-
verði segir í fréttatilkynningu. Það
getur vegið upp á móti sveiflum í
verði innlendra hlutabréfa og er-
lendra verðbréfa en hingað til hafa
þessir verðbréfaflokkar verið þeir
þegar í upphafi: „Sá árangur, sem
Islensk erfðagreining hefur náð á
þeim stutta tíma sem liðinn er frá
stofnun fyrirtækisins, byggist að
stórum hluta á þeirri kunnáttu,
reynslu og ekki síst þeim sambönd-
um sem þeir erlendu fjárfestar
sem standa að baki fyrirtækinu,
búa að. Því tel ég mikilvægt að ein-
hver hluti fjármagns komi erlendis
frá, því þar fer endanlegt verð- og
vörumat fram,“ sagði Kári.
einu sem gerðir hafa verið upp á
markaðsverðmæti, skv. reglum um
uppgjör lífeyrissjóða.
Samningurinn felur jafnframt í
sér umtalsvert hagræði fyrir lífeyr-
issjóðinn. í stað þess að eiga þús-
undir skuldabréfa og hlutabréfa,
eignast sjóðurinn hlut í sjóðum VÍB
og losnar þannig við mikla vinnu við
afstemmingar, skráningar og inn-
heimtu arðs og jöfnunarhlutabréfa.
Þetta mun skila sér í verulegri
lækkun rekstrarkostnaðar hjá líf-
eyrissjóðnum segir jafnframt í
fréttatilkynningunni.
Lífeyrissjóður Suðurnesja
semur við VIB