Morgunblaðið - 16.10.1998, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 16. OKTÓBER 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ríflega eitt hundrað bækur frá Vöku-Helgafelli í ár
Ný og sígild skáldverk,
ævisaga og handbækur
VAKA-HELGAFELL gefur á
þessu ári út ríflega eitt hundrað
titla bóka og er að langmestu leyti
um nýjar útgáfur að ræða. Þetta er
allnokkur aukning frá fyrra ári. Þá
gefur íyrirtækið út safnefni um
matreiðslu og hannyrðir mánaðar-
lega, auk hljómdiska með skýring-
arefni sem einnig koma í hverjum
mánuði.
I bókaútgáfu ársins ber að sögn
útgáfunnar hæst stórvirkið Islensk-
ir fuglar eftir Ævar Petersen, smá-
sagnasöfn eftir Þórarin Eldjárn og
Matthías Johannessen, ævisögu
Steingríms Hermannssonar, nýja
bók eftir Guðrúnu Helgadóttur og
alfræðibók um óhefðbundnar lækn-
ingar. Um það bil helmingur útgáf-
unnar hjá Vöku-Helgafelli fer fram
á fym hluta ársins svo sem mörg
undangengin ár.
Islenskur skáldskapur er áber-
andi á útgáfulista Vöku-Helgafells í
ár. Þórarinn Eldjárn sendir frá sér
nýtt smásagnasafn en síðasta
skáldsaga hans, Brotahöfuð, var
meðal sex evrópskra bóka sem til-
nefndar vora til Aristeion - Evr-
ópsku bókmenntaverðlaunanna á
dögunum. I safninu, sem nefnist
Sérðu það sem ég sé?, er að finna
tólf sögur „þar sem sameinast hnit-
miðaður stíll og ísmeygilegur
húmor“ eins og segir í kynningu.
Þetta er fyrsta bók Þórarins hjá
Vöku-Helgafelli en hann fiutti sig
þangað fyrr á þessu ári.
Vaka-Helgafell gefur einnig út
smásagnasafn eftir Matthías Jo-
hannessen, en forlagið hefur líka
tryggt sér útgáfurétt á verkum
hans. I safni þessu, er nefnist
Flugnasuð í farangrinum, fetar
skáldið að sögn útgefanda „mjóan
veg milli veruleika og skáldskapar
og máir út hefðbundin mörk svo að
lífið verður list og listin líf‘.
Borgin bak við orðin eftir Bjarna
Bjamason hlaut Bókmenntaverð-
laun Tómasar Guðmundssonar fyrr
á þessu ári en síðasta skáldsaga
Bjarna, Endurkoma Maríu, var til-
nefnd til Islensku bókmenntaverð-
launanna 1996. Borgin bak við orð-
in er kynnt sem ævintýraleg frá-
sögn þar sem allt getur gerst.
Vaka-Helgafell gefur einnig út
skáldsögu eftir ungan rithöfund
sem hlýtur Bókmenntaverðlaun
Halldórs Laxness í ár. Ekki verður
gert opinbert hver hlýtur verðlaun-
in fyrr en um næstu mánaðamót.
Veröld víð er söguleg skáldsaga
eftir Jónas Kristjánsson þar sem
segir frá ævi og örlögum Guðríðar
Þorbjamardóttur, konu Þorfinns
karlsefnis.
Arnaldur Indriðason sendir í
haust frá sér nýja spennusögu sem
nefnist Dauðarósh'. Lík ungrar
óþekktrar stúlku finnst á leiði Jóns
Sigurðssonar en morðið á henni
reynist angi af stærra máli.
Smásögur Davíðs Oddssonar,
Nokkrir góðir dagar án Guðnýjar,
vöktu mikla athygli í fyiTa og voru
þær gefnar út fyrr á þessu ári á
hljóðbók. Þá hefur bókin einnig
verið endurprentuð.
Fyrr á þessu ári gaf Vaka-Helga-
fell út tvær af skáldsögum Halldórs
Laxness í kilju. Þetta eru Sjálf-
stætt fólk og Kristnihald undir
Jökli og eru þá sex af þekktustu
skáldsögum Nóbelsskáldsins komn-
ar út í kilju. Hvem þeirra fylgir
formáli éftir Pétur Má Ólafsson,
bókmenntafræðing og útgáfustjóra,
þar sem hann kynnir skáldsögurn-
ar og setur þær í samhengi við önn-
ur verk Halldórs. Þar vitnar hann
meðal annars til bréfa skáldsins og
minnisbóka. Þá koma tæpir tveir
tugir verka Halldórs Laxness út í
nýjum útgáfum með hefðbundnu
útliti á þessu ári hjá Vöku-Helga-
felli.
Sígildar ljóðabækur
Hjá Vöku-Helgafelli hefur nú
göngu sína ný ritröð, Ljóðasafn
Helgafells, þar sem gefnar verða út
innlendar og erlendar ljóðabækur
sem markað hafa spor í bók-
menntasöguna en í ár eru 55 ár frá
því að bókaforlagið Helgafell var
stofnað. Fyi’sta bókin í þessum
flokki var Borgin hló, fyrsta ljóða-
bók Matthíasar Johannessens, end-
urútgefin í tilefni af 40 ára rithöf-
undarafmæli hans á þessu ári. Önn-
ur bókin í safninu er Tíminn og
vatnið eftir Stein Steinam en á
þessu ári era liðin 90 ár frá fæðingu
skáldsins og hálf öld frá útkomu
bókarinnar.
A árinu var einnig endurútgefið
Ljóðasafn Steins Steinars og
Ljóðasafn Davíðs Stefánssonar var
gefið út í tilefni af aldarafmæli
skáldsins fyrir nokkru.
Vaka-Helgafell sendir frá sér
nokkrar þýddar skáldsögur á þessu
áiá og ber þar hæst Blikktrommuna
Morgunblaðið/Ásdís.
BÓKIN Islenskir fuglar kom út hjá Vöku Helgafelli í gær, en höfundar eru
Ævar Petersen, fuglafræðingur og forstöðumaður Reykjavíkurseturs
Náttúrufræðistofnunar Islands og Jón Baldur Hlíðberg myndlistarmað-
ur. I bókinni eru lýsingar á 108 tegundum villtra fugla á íslandi og er
þetta fyrsta yfirlitsrit sem íslenskur vísindamaður á sviði fuglafræða
ritar og þar er að finna allar tegundir fugla sem verpa reglulega eða
hafa orpið í landinu. I bókinni eru yfir 400 vatnslitamyndir af fuglum.
Forsætisráðherra, Davíð Oddsson, fékk fyrsta eintak fuglabókarinnar
og á myndinni er Ævar Petersen að afhenda honum það.
Þórarinn
Eldjárn
Matthías
Johannessen
Steingrímur
Hermannsson
Guðrún
Helgadóttir
eftir Gúnter Grass. Þetta er eitt
helsta bókmenntaverk 20. aldar.
Fyrsti hluti sögunnar kemur nú á
markað í þýðingu Bjarna Jónsson-
ar.
Paddy Clarke Ha ha ha eftir
Roddy Doyle hlaut Booker-verð-
launin bresku fyrir fáeinum áram.
Bókin skipaði Doyle í fremstu röð
evrópskra höfunda og hefur
skáldsagan komið út um allan heim.
Sverrir Hólmarsson þýðir.
Anna, Hanna og Jóhanna eftir
Marianne Fredriksson er skáld-
saga sem komið hefur út í 33 lönd-
um og var meðal tíu mest seldu
bóka heims í fyrra. Sagan segir frá
þremur kynslóðum kvenna. Sigrún
A. Eiríksdóttir þýðir.
Nicholas Evans vakti mikla at-
hygli fyrir skáldsögu sína Hesta-
hvíslarinn. Seiður úlfanna er önnur
skáldsaga hans. Helgi Már Barða-
son þýðir söguna.
Skáldsagan Ramses - Sonur
ljóssins gerist í Egyptalandi til
forna. Hún hefur náð vinsældum og
verið þýdd á mörg mál. Höfundur-
inn, Christian Jacq, er einn helsti
sérfræðingur Frakka í fornegyp-
skri sögu, en sagan er þó einkum
ástar- og spennusaga. Þýðandi bók-
arinnar er Guðrún Finnbogadóttir.
Ævisaga Steingríms Hermanns-
sonar er eftir Dag B. Eggertsson.
Hér segir Steingrímur frá sam-
skiptum sínum við föður sinn, svipt-
ingum í einkalífí og forræðisdeilu
sem hafði djúpstæð áhrif svo nokk-
uð sé nefnt. Höfundurinn studdist
meðal annars við safn bréfa og dag-
bóka.
Guðrún Helgadóttir sendir frá
sér nýja sögu á þessu hausti um
sömu persónur og í metsölubókun-
um Ekkert að þakka! og Ekkert að
marka! Nýja sagan nefnist Aldrei
að vita! og færist nú sögusviðið út á
land „þar sem spennandi ævintýri
krydduð sérstakri kímnigáfu Guð-
rúnar skemmta lesendum", segir í
kynningu.
Guðmundur Ólafsson hlaut Is-
lensku barnabókaverðlaunin fyrr á
þessu hausti fyrir bók sína Heljar-
stökk afturábak, en hann var fyrst-
ur til að hljóta verðlaunin 1987. Jón
Guðmundsson er ósköp venjulegur
strákur en þegar hann hefur nám í
menntaskóla fer ýmislegt óvenju-
legt að gerast í lífi hans.
Návígi á hvalaslóðum er ný bók
eftir Elías Snæland Jónsson. Hér
segir frá unglingum sem kynnast á
Netinu og lenda í spennandi ævin-
týrum.
Fyrr á árinu gaf Vaka-Helgafell
út Grimmsævintýri og Ævintýri
H.C. Andersen í nýjum þýðingum
Sigrúnar Arnadóttur, er hlotið hef-
ur viðurkenningar fyrir þýðingar
sínar á barnabókum. Hvor bók er
240 síður að lengd í stóru broti og
era þær ríkulega skreyttar lit-
myndum.
Bangsímon - Viltu faðma mig? er
sambland af bók og leikfangi. Hér
taka börnin þátt í sögunni með því
að ýta á brúðu sem gefur frá sér
skondið hljóð.
Barnabókin Mulan segir frá sam-
nefndri kínverskri stúlku sem vinn-
ur hetjudáð, dulbúin sem karlmað-
ur. Bókin er byggð á nýrri sam-
nefndri kvikmynd frá Disney-fyrir-
tækinu.
Vaka-Helgafell gefur út tólf bæk-
ur á þessu ári í flokki sem nefnist
Myndasögusyrpur. Hver Syrpa er
254 blaðsíður á lengd, litprentuð og
full af myndasögum af frægum per-
sónum, gömlum og nýjum, úr
smiðju Walts Disneys.
Vaka-Helgafell gefur einnig út
tólf bækur í bókaflokknum Ævin-
týraheimurinn á þessu ári. Þetta
eru myndskreyttar innbundnar
bækur sem flestar eru byggðar á
sígildum ævintýrum sem færð hafa
verið í nýjan búning af listamönn-
um Disney-fyrirtækisins. Oft tengj-
ast sögurnar víðkunnum ævintýra-
kvikmyndum.
Bækurnar hafa allar verið mán-
aðarbækur í Bókaklúbbi barnanna
á þessu ári, en klúbburinn á um
þessai' mundir tíu ára afmæli og er
elsti barnabókaklúbbur landsins.
Perlur í skáldskap Laxness
I haust kemur út bókin Perlur í
skáldskap Laxness og hefur hún að
geyma talsvert á annað þúsund til-
vitnanir í verk Nóbelsskáldsins og
er þeim skipt í um eitt hundrað
flokka. Þær eru ótrúlega fjölbreytt-
ar og sýna hversu ólík viðhorf rúm-
ast í verkum Halldórs Laxness.
Kristján Jóhann Jónsson, Símon
Jón Jóhannsson og Valgerður
Benediktsdóttir velja tilvitnanirn-
ar.
I ár var endurátgefin Stóra til-
vitnanabókin sem Símon Jón Jó-
hannsson og Axel Ammendrup
tóku saman.
Sögur, ljóð og líf eftir Heimi
Pálsson kom út nú í haust og fjallar
um íslenskar bókmenntir á 20. öld,
frá nýrómantík til póstmódernisma.
Lykillinn að Njálu eftir Kiástján
Jóhann Jónsson er bók þar sem nú-
tímalesendum er veitt innsýn í efni
og söguhetjur Brennu-Njáls sögu.
Þar sem tíminn hverfur - Mann-
lífsmyndir úr Hrísey er ný bók eftir
Ingólf Margeirsson. Hér lýsir hann
með texta og teikningum upplifun
sinni af Hrísey, segir frá kynnum
sínum af eyjarskeggjum og ferðum
um eyjuna.
Siglfirskur annáll nefnist þriðja
bókin í flokknum Ur Siglufjarðar-
byggðum eftir Þ. Ragnar Jónasson.
Hann rekur þar atburði sem skipt
hafa máli fyrir þróun byggðarinnar
og sett mark sitt á mannlífið frá
landnámsöld til þessa árs. Ragnar
hlaut menningarverðlaun Siglu-
fjarðar fyrir fyrstu bók sína í þess-
um fiokki.
Dagar íslands eftir Jónas Ragn-
arsson kom út fyrir nokkrum áram
en var endurútgefin í ár. Hér er
greint frá á þriðja þúsund atburð-
um, stórtíðindum jafnt sem því
skrýtna og skondna. Þá er fyrir-
hugað að gefa út fyrir jól nýja bók
eftir Jónas Ragnarsson sem nefnist
Islendingar dagsins en það er af-
mælisdagabók með nöfnum
þekktra afmælisbarna hvers dags
úr samtíð og fortíð ásamt tilvitnun-
um í spakleg orð þessa fólks.
I bókinni Islandsævintýri Himm-
lers opnar Þór Whitehead lesend-
um furðuheim þýskra nasista og
skýrh' ráðabrugg þeirra um að ná
völdum á íslandi. Bókin kom fyrst
út árið 1988 en Þór hefur endur-
skoðað textann rækilega, aflað ítar-
legi'i vitneskju um menn og atburði
og aukið við myndefnið.
Vaka-Helgafell gaf Islandssögu
a-ö eftir Einar Laxness fyrst út fyr-
ir þremur árum. Nú kemur þetta
þriggja binda verk út í nýrri og
endurbættri gerð. Hér er sögunni
skipað niður eftir stafrófsröð efnis-
orða en ekki í tímaröð, auk þess
sem atriðisorðaskrá verksins er ít-
arleg.
Heilsubók fjölskyldunnar er
handbók þar sem greint er frá öll-
um helstu tegundum óhefðbund-
inna lækninga. Bókin kemur út í
flokknum Alfræði Vöku-Helgafells.
Ritstjóri hennar er Sigríður Harð-
ardóttir.
Hvalir við ísland eftir Mark
Carwardine er bók um algengustu
hvalategundir hér við land, prýdd
litmyndum. Cai’wardine er kunnur
breskur dýrafræðingur sem skrif-
að hefur fjölda bóka. Ai'i Trausti
Guðmundsson íslenskar bókina.
Af bestu lyst er nýstárlegt
heilsu- og matreiðsluefni með ís-
lenskum uppskriftum að réttum
sem eru í senn ljúffengir, hollir og
hitaeiningasnauðir. I hverjum
mánuði kemur út litprentaður
pakki með uppskriftaspjöldum, auk
fréttabréfsins Líf og heilsa. Sam-
nefnd matreiðslubók kom út hjá
Vöku-Helgafelli fyrir nokkrum ár-
um í samvinnu við Krabbameinsfé-
lagið, Manneldisráð og Hjarta-
vernd. Sú bók kom einnig út í nýrri
útgáfu á þessu ári.
Vaka-Helgafell gefur út fræðslu-
efni um prjón, föndur og hannyrðir
af ýmsu tagi í flokknum Nýtt á
prjónunum. A þriggja mánaða
fresti kemur út litprentaður pakki
með uppskriftaspjöldum sem
flokkuð eru inn í sérhannaða safn-
möppu.
Vaka-Helgafell gefur á þessu ári
út tólf bækur í bókaflokknum 50
mínútna bækurnar. Þetta eru
fræðslubækur um það hvernig fólk
getur náð betri árangri í starfi og
einkalífi. Meðal titla í bókaflokkn-
um eru: Markvissari fundir, Ráðist
gegn streitu, Láttu aðra vinna
verkin, Notaðu símann betur og
Taktu rétta ákvörðun.
Uppskriftir á ísskápinn nefnist
flokkur sex bóka er út komu á
þessu ári hjá Vöku-Helgafelli. Seg-
ull er á bakhlið hverrar bókar og
því auðvelt að smella þeim á ís-
skápinn. Bækurnar sex nefnast:
Bananar, Chili, Hvítlaukur, Kjúk-
lingur, Lax og Tómatar.