Morgunblaðið - 02.02.1999, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sveitarfélagið Arborg losnar undan
tugmilljóna skuldbindingu
Skuldbindingin
stóðst ekki lög
sveitarsjóði við sjálfskuldarábyrgð á
skuldbindingum annarra aðila en
stofnana sveitarfélagsins.
Sveitarfélög geri ráðstafanir
gegn atvinnuleysi
Stefndi, íslenska ríkið, ki’afðist
sýknu í málinu og krafðist þess að
sjálfskuldarábyrgðin yrði staðfest
með dómi. Stefndi byggði m.a. á því
að við útgáfu skuldabréfsins árið
1983 hefðu verið í gildi sveitar-
stjórnarlög frá 1961 þar sem sagði
að það hefði ennfremur verið hlut-
verk sveitarfélaga „... að gera ráð-
stafanir til að koma í veg fyrir al-
mennt atvinnuleysi eða bjargar-
skort, eftir því sem fært er á hverj-
um tíma.“ Um ákvæði í sömu lögum
um fyrrgreint samþykki sýslu-
nefndar, benti stefndi á lagagrein
þar sem sagði að hreppsnefnd hefði
rétt til að bera málið undir atkvæði
á sveitarstjórnarfundi hlyti erindið
synjun sýslunefndar. Hlyti ályktun-
in 3/4 hluta atkvæða skyldi hún vera
gild án samþykkis sýslunefndar.
Taldi stefndi að enginn munur væri
á því hvort sýslunefnd synjaði um
samþykki eða hvort þeirra form-
reglna væri ekki gætt að bera mál
undir sýslunefnd. Höfuðatriðið væri
að sýslunefnd hefði ekki úrslitavöld
andspænis auknum meirihluta
sveitarfundar. I máli þessu lægi
ekki einungis fyi-ir aukinn meiri-
hluti heldur alger samstaða hrepps-
nefndarmanna um ráðstöfunina.
angurinn færi fremm' á einhvern
ákveðinn stað umfram annan. Það er
einkennilega að þessu staðið og engu
líkara en ætlunin sé að láta útlend-
inga sjá um alla hluti. Það hefur verið
rætt um að kortleggja gasupp-
streymi í Öxai-firði í heilan áratug en
ekkert hefur gerst. Komast þarf að
því hvort gasuppstreymi sé einungis
bundið við Skógalón,“ segir Guð-
mundur Ómar.
Hann segir að sams konar vinnu
þurfi að vinna úti á sjó og hægt væri
að framkvæma hana á hafrannsókn-
arskipum landsins. Þarna sé ekki
verið að tala um mikla fjármuni en
rannsóknir af þessu tagi séu nauð-
synlegar forsendur til þess að
b'yggja virka þátttöku í vísindaleið-
öngrum. „Annars missum við af lest-
inni. Hér sigla leiðangrar sem við
getum fengið að taka þátt í fyrir brot
af raunkostnaði,“ segir Guðmundur
Ómai'.
Nemandi í
Höfðaskóla á
Skagaströnd
hlutskarpastur
JÓNA Gréta Guðmundsdóttir,
nemandi í 6. bekk Höfðaskóla á
Skagaströnd, varð hlutskörpust í
samkeppni grunnskólabarna um
hönnun á frímerki sem Islands-
póstur hf. stóð fyrir. Hún hlaut að
launum 50.000 krónur, ársmöppu
með íslenskum frímerkjum og
ferð á Heimsþing barna árið 2000
sem haldið er í Kaliforniu í
Bandaríkjunum. Verðlaunin voru
afhent á fimmtudag.
Keppnin var hluti af alþjóðlegri
samkeppni sem póststjórnir í fjöl-
mörgum lönduin stóðu að í sam-
starfi við bandarísku póstsljórn-
ina. Börn á aldrinum 8-12 ára
voru fengin til að hanna frímerki
-og var viðfangsefnið „framtíðar-
sýn barnsins á nýja öld“. Hér á
landi var haft samstarf við Félag
myndmenntakennara um fram-
kvæmdina.
Veittar voru tíu þúsund krónur
og ársmappa af íslenskum frí-
merkjum í verðlaun fyrir bestu
myndina í hverjum árgangi. Verð-
launahafar voru Haukur Björg-
vinsson í 4. bekk Mýrarhúsaskóla
á Seltjarnarnesi, Helga Asdís Jón-
asdóttir í 5. bekk Foldaskóla í
Reykjavík, Jóna Gréta í 6. bekk
Höfðaskóla, sem áður var nefnd,
og Lilja Rut Traustadóttir í 7.
bekk Þinghólsskóla í Kópavogi.
DÓMUR er genginn í Héraðsdómi
Reykjavíkur þar sem sjálfskuldar-
ábyrgð sveitarfélagsins Arborgar á
veðtryggðu láni Hraðfrystistöðvar
Eyrarbakka hf. gagnvart ríkissjóði
íslands var dæmd ógild. Skulda-
bréfið var dagsett 14. júní 1983 og
var greiðsluskilmálum skuldabréfs-
ins breytt 19. janúar 1987. Nam
skuldin, sem sveitarfélagið átti að
greiða ríkissjóði, 25 milljónum
króna með samningsvöxtum í októ-
ber 1996, eða tæpum 39 milljónum
með dráttarvöxtum.
Helgi I. Jónsson héraðsdómari
kvað upp dóminn.
Sveitarfélagið Árborg, sem átti
frumkvæði að því að reka málið fyrir
dómi, byggði kröfu sína á því að á
þeim tíma sem hreppsnefnd Eyrar-
bakkahrepps gekkst undir skuld-
bindingu sína árið 1983 hefðu verið í
gildi sveitarstjórnarlög, þar sem
sagði að samþykki sýslunefndar
þyrfti til að ályktun hreppsnefndar
væri gild þegar um væri að ræða
ólögbundnar skuldbindingar sem
gilda ættu í langan tíma. Þess sam-
þykkis var ekki aflað þrátt fyiir skil-
yrði ákvæðisins. Stefnandi byggði
ennfremur á því að endurnýjun
skuldbindingarinnar 30. janúar 1987
hefði verið andstæð nýjum sveitar-
stjórnarlögum, sem tóku gildi 1. jan-
úar 1987. Með þeim lögum hefðu
verið settar skýi-ari reglur um fjár-
mál sveitarfélaga og var með lögun-
um m.a. lagt bann við því að binda
Engin fjárveiting
til landgrunns-
rannsókna
STARFSMENN Orkustofnunai'
gagmýna það að engin fjárveiting
hafi fengist frá iðnaðarráðuneytinu til
grunnrannsókna á landgrunninu með
tilliti til hugsanlegrar olíuleitar úti
íyrir Norðurlandi. Starfshópur sem
iðnaðarráðherra skipaði til að fjalla
um olíuleitai-mál hér við land gerði að
tillögu sinni að sett yrði á laggimar 3-
5 ára rannsóknaráætlun. Orkustofn-
un lagði í framhaldinu fram beiðni um
sjö milljóna kr. framlag til að hefja
ft'amkvæmd áætlunarinnar. Guð-
mundm’ Ómai' Friðleifsson, jarðfræð-
ingur hjá Orkustofnun, segir að engin
fjái'veiting hafi fengist.
„Mér finnst sjálfum þetta heldur
léleg frammistaða í landgrunnsrann-
sóknum. Við höfum í mörg ár lagt til
að við fengjum árvissa litla upphæð
til þess að vinna þessar rannsóknir
en staðreyndin er sú að við höfum
nánast verið stopp í áratug. Breskur
ráðgjafi starfshópsins, sem telur 12%
líkm- á því að gas eða olía hafi mynd-
ast í setlögunum, sagði að Islending-
ai’ hefðu ekki unnið heimavinnuna
sína og komið með tillögur um úr-
bætur,“ sagði Guðmundur Ómar.
Guðmundur Ómar segir að 12%
líkur séu álíka miklai' líkur og í öðr-
um óþekktum setlagasvæðum sem
eigi eftii' að rannsaka. Það eru því
jafn miklar líkui' á því að olía finnist
hér og annai's staðar. „Það finnst
mér merkileg niðurstaða og ætti að
duga iðnaðarráðherra til að taka
skynsamlega á málinu."
Hann segir að til þess að unnt sé
að taka þátt í alþjóðlegum vísinda-
leiðöngrum, sem hugsanlega koma
hingað til rannsókna á landgrunninu,
þurfi tiltekna lágmarksfjárhæð til
þess að geta haft áhrif á rannsókn-
imar. „Til þess að koma manni um
borð í slíka leiðangra þyrfti hann að
hafa einhvei' gögn í höndunum sem
hann gæti nýtt sér til þess að leið-
Morgunblaðið/Ásdís
EINAR Þorsteinsson afhendir Jónu Grétu Guðmundsdóttur sigurverðlaunin í samkeppni í hönnun frímerkis
sem túlka átti „framtíðarsýn barnsins á nýja öld“.
Samkeppni barna um hönnun á frímerki
I
i
-
Símafyrirtækjum heimilt að varðveita persónuupplýsingar um símnotkun í tólf mánuði
Póst- og fjarskiptastofnun
vill stytta varðveislutímann
STARFSMENN Póst- og fjar-
skiptastofnunar vinna að gerð til-
lagna að reglum um meðferð per-
sónuupplýsinga við reikningagerð
hjá símafyrirtækjum. Samkvæmt
skilmálum Tölvunefndar hefur
Landssíminn heimild til að varð-
veita upplýsingar um símanotkun í
allt að eitt ár, en forstöðumaður
Póst- og fjarskiptastofnunar telur
að stytta ætti þann tíma.
í bréfi sem Tölvunefnd hefur
borist segist bréfritari hafa vís-
bendingar um að gögn Landssím-
ans nái mun lengra aftur í tímann
en heimild er til. Er nefndinni bent
á að ganga úr skugga um að eftir
skilmálum hennar sé farið og skor-
að á hana að draga leyfið til baka.
Þá er þess krafist að afmáðar verði
úr gagnagrunni Landssímans allar
upplýsingar um hringingar úr þeim
símanúmerum sem bréfritari
hringir helst úr og þeim númerum
sem hann fær oftast símhringingar
í.
Sigrún Jóhannesdóttir, fram-
kvæmdastjóri Tölvunefndar, segir
að ekki sé búið að fara yfir erindi
bréfritara en vegna þeirra ummæla
að Landssíminn kunni að geyma
upplýsingar í meira en tólf mánuði
telur hún eðlilegt að kannað verði
hvort farið sé að skilmálum nefnd-
arinnar.
Heimilað vegna breytinga
á innheimtu
Tölvunefnd heimilaði Pósti og
síma á árinu 1995 að skrá að fullu
upplýsingar um öll almenn símtöl,
bæði þau sem hringt er úr og
hringt er í svo og nákvæm tíma-
setning og lengd símtala. Sigrún
Jóhannesdóttir segir að stofnunin
hafi talið sér það nauðsynlegt
vegna breytinga á innheimtukerfí.
Staðið hafi til að hætta skrefataln-
ingu en taka þess í stað upp mæl-
ingar á lengd símtala í hinum ýmsu
gjaldflokkum. Póstur og sími hafi
talið skráningu upplýsinganna
nauðsynlega til að geta tekið gjald
fyrir þjónustu sína. í erindi stofn-
unarinnar á sínum tíma er ósk um
skráningu upplýsinga einnig rök-
studd með því að stöðugt meiri
þörf væri á að hafa gögn til að
sanna fyrir notendum að reikning-
ur væri í samræmi við raunveru-
lega símnotkun og hún væri einnig
nauðsynleg í baráttunni gegn
auknu svindli og misnotkun á sím-
kerfinu.
I skilmálum Tölvunefndar er
Pósti og síma heimilað að varð-
veita upplýsingarnar í allt að 12
mánuði. Rétthafi síma getur þó
krafist þess að upplýsingar um
eigin símanotkun vei'ði jafnan af-
máðar eftir 30 daga frá útgáfu
símreiknings. Sigrún segir að
Tölvunefnd hafi í þessu efni orðið
við ósk símafyrirtækisins, sem hafi
talið þörf á varðveislu upplýsinga í
þetta langan tíma vegna þess að sí-
fellt væru að koma fram kvartanir
um ranga símreikninga, allt að ári
eftir útgáfu símreiknings, og
þyrftu upplýsingarnar að vera til
svo hægt væri að rannsaka málið.
Ef rétthafi hins vegar óskaði sjálf-
ur eftir því að upplýsingarnar yrðu
afmáðar fyrr væi'i hann jafnframt
að fyrirgera rétti sínum til að
kvarta.
Varðveislutíminn styttur
Landssíminn er um þessar
mundir að breyta innheimtukerfi
sínu til þess horfs sem áformað var
1995 og nú verður símakostnaður
innheimtur mánaðarlega. Breyting-
ar hafa einnig orðið á lögum sem
leitt hafa til þess að skráning upp-
lýsinga sem snýr beint að reikn-
ingagerð fyrir símnotkun heyrir nú
undir samgönguráðuneytið. Póst-
og fjarskiptastofnun hefur, í sam-
vinnu við Tölvunefnd og símafyi’ir-
tækin, unnið að gerð tillagna um
það hvernig að því yrði staðið.
Gústav Arnar, forstöðumaður
stofnunarinnar, telur að meðal ann-
ars vegna þess að fari^er að inn-
heimta símanotkun mánaðarlega
ætti ekki að þurfa að geyma upp-
lýsingarnar eins lengi og áður. St-
arfsmenn Póst- og fjarskiptastofn-
unar hafi því hug á að stytta þann
tíma en ekki er nefndur ákveðinn
tími í því efni.
Gústav telur að ef rétthafi síma
óskaði eftir ætti að vera unnt að
þurrka út upplýsingar um hring-
ingar hans strax í símstöð þannig
að aðeins færu upplýsingar um
lengd símatala í reikningagerð og
gagnagrunn. Með því móti yrði al-
ger leynd yfiri símanotkun hans.
Hann tekur þó fram að hann þekki
það ekki nákvæmlega hvort þetta
sé tæknilega framkvæmanlegt. Tel-
ur Gústav sjálfsagt að taka sjónar-
mið af þessu tagi til athugunar við
þá tillögugerð sem nú er unnið að.