Morgunblaðið - 03.06.1999, Page 11

MORGUNB L AÐIÐ
FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 1999 11
ÁLVER í REYÐARFIRÐI
Forsendur fyrir arðsemisútreikningum vegna álvers á Reyðarfírði
Geng’ið út frá meðalál-
verði til lengri tíma
í FORSENDUM fyrir arðsemisútreikningum
vegna reksturs álvers á Reyðarfirði er m.a.
gengið út frá spám sérfræðinga á sviði álmark-
aðar um meðalverð á áli til lengri tíma. Pórður
Friðjónsson, ráðuneytisstjóri í iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytinu, segir miklar verðsveiflur al-
gengar á áli en í forsendunum sé stuðst við
meðaltalsverð en ekki verðtoppa sem hugsan-
lega kunna að verða. Friðjón segir að hin for-
sendan fyrir arðsemi álversins sé raforkuverð.
Hann fékkst hins vegar ekki til að tjá sig um
hvaða raforkuverð væri haft til hliðsjónar í út-
reikningum og væri það í samræmi við þá
stefnu Landsvirkjunar að gefa ekki upplýsingar
um raforkuverð áður en gengið væri frá samn-
ingum.
Þórður sagði að þær arðsemisathuganir sem
gerðar hefðu verið bentu til að heildararðsemi
álversins væri 12-14% og arðsemi eigin fjár um
20-25%. Þetta væru þó ekki endanlegar niður-
stöður og ætti eftir að fara yfir þessa útreikn-
inga alla.
Lífeyrissjóðir sterklega inni í myndinni
Erlendur Magnússon, hjá Fjárfestingar-
banka atvinnulífsins, segir að ekki hafi verið
lagðar línurnar hvað varðar fjármögnun álvers
á Reyðarfirði en hugmyndir í þá veru séu að
mótast. Hópur sá er iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neytið hafi leitað til með_ könnun á útvegun
hlutafjár, þ.e. Landsbanki íslands, Fjárfesting-
arbankinn, Þróunarfélagið, íslandsbanki og
Eignarhaldsfélagið Alþýðubankinn, mun
mynda kjarna sem ætlað er að fara af kost-
gæfni yfir málið, kanna betur arðsemi fyrirhug-
aðs álvers og áhættuþætti í rekstri. Vinna hóps-
ins er rétt að byrja og því of snemmt að gefa yf-
irlýsingar um hugsanlega fjárfesta. Þessir aðil-
ar hafi tekið að sér þetta verkefni í ljósi þess að
hér kunni að vera áhugavert verkefni á ferð-
inni. Það skýrist ekki fyrr en í fyrsta lagi með
haustinu til hverra verði hugsanlega leitað með
fjármögnun.
Erlendur segir að þó sé ljóst að lífeyrissjóð-
irnir séu þar sterklega inni í myndinni enda séu
þeir stærstu fjárfestarnir á íslenskum markaði.
Forsvarsmenn stærstu sjóðanna hafi fylgst
með þróun þessa máls og sýnt því áhuga.
REYÐARFJÖRÐUR
Á ÞESSU svæði við Reyðarfjörð mun hið 120 þúsund tonna álver rísa, á árunum 2001 til 2003, verði niðurstaða allra athugana sem nú eru hafn-
ar jákvæð, náist samningar um fjármögnun og takist samningar á milli fjárfesta, innlendra sem erlendra, við stjórnvöld og Landsvirkjun. Sá
hópur fyrirtækja, sem tekið hefur sig saman um að kanna hvort innlend Qármögnun á álverksmiðju við Reyðarfjörð sé möguleg að ákveðnum
hluta, virðist samkvæmt samtölum við Morgunblaðið telja að slíkt sé vel gerlegt.
Halldór J. Kristjánsson, bankastjóri Landsbanka, um fjármögimn álvers á Reyðarfirði
HALLDÓR J. Kristjánsson,
bankastjóri Landsbanka Islands,
telur að ekki sé óraunhæft að ætla
að afla megi um þriðjungs þess
fjármagns sem þarf til þess að fjár-
magna nýtt álver á Reyðarfirði, eða
um tíu milljarða, á meðal íslenskra
fjárfesta. Halldór sagðist í samtali
við Morgunblaðið í gær telja að það
hefði verið mikilvægur áfangi í und-
irbúningsviðræðum vegna álvers á
Reyðarfirði, að samstaða hefði
náðst um það að fara af stað með
verkefnið á grundvelli millistærðar
á álveri, eða 120 þúsund tonn.
„Eg hef sjálfur mikla trú á að
þetta geti verið mjög hentug upp-
hafsstærð fyrir íslenskar aðstæður
og rekstur álvers Norðuráls í
Grundartanga sýnir að það er vel
hægt með hagsýni og góðu skipu-
lagi að stofnsetja og reka millistórt
álver,“ sagði Halldór, sem hefur
reynslu af álviðræðum frá því hann
sat í viðræðunefndum sem ráðu-
neytisstjóri iðnaðarráðuneytisins.
Stofnkostnaður um 30 milljarðar
Hann sagði að nú, þegar sam-
staða Norsk Hydro og íslenskra
stjórnvalda um viðmiðun við 120
þúsund tonna álver liggur fyrir,
væri það mikilvægt markmið að
stofnkostnaður yrði í kringum 30
milljarðar. „Ef þetta er fjármagnað
að 30% með hlutafé þá eru það
Islenskir fjár-
festar leggi
fram þriðjung
u.þ.b. 10 milljarðar," sagði hann.
Halldór sagði, að ef verkefnið
þætti gott og aðilar hefðu traust á
því, væri það ekki ofvaxið hluta-
bréfamarkaði hér að safna % hlut-
um eigin fjárins. „Stærðarhlutfóllin
í þessu eru ekkert sem nú orðið er
óþekkt eða fjarlægt á íslenskum
markaði. Lykilatriðin eru að þessi
íslenski hópur, sem hefur tekið sig
saman, og stjórnvöld, Landsvirkjun
og Norsk Hydro nái að þróa verk-
efni sem fjárfestar hafa trú á sem
örugg og góð langtímafjárfesting,"
sagði Halldór.
Hann sagði, að hvað varðar láns-
fjármögnun upp á 20 milljarða
þyrfti vafalaust að koma samstæða
erlendra banka til liðs við innlenda
til að taka þátt í stórum hluta af
langtímalánum vegna verkefnisins.
„Það væri að minnsta kosti æski-
legt að fá erlenda banka til liðs við
þá innlendu í því, stærðargráðan á
þeirn lánveitingu er slík,“ sagði
Halldór.
Verulega stórt og spennandi
Hann sagði að framkvæmdatími
álvers yrði væntanlega 2001-2003
og innlendur fjármagnsmarkaður
ætti enn eftir að vaxa og dafna
fram að þeim tíma. „Verkefni af
þessu tagi er þess vegna, að mínu
mati, verulega stórt og spennandi
fyrir íslenskar fjármálastofnanir að
takast á við.“
Halldór sagði að þeir fimm ís-
lensku aðilar, sem hafa sameinast
um sameiginlega könnun á hvort
hægt sé að mynda íslenskan hlut-
hafahóp, ættu eftir að fara yfir allt
málið og engar niðurstöður lægju
fyrir. „En með hliðsjón af þessum
stærðum, sem ég var að nefna, held
ég að ef við komumst að niðurstöðu
um að verkefnið sé spennandi upp-
byggt eigi þetta að vera innan við-
ráðanlegra marka með samstarfi
við erlenda aðila um tOtekna
þætti.“
Arðsemisathuganir hafa bent til
12-14% heildararðsemi álversins
en Halldór J. Kristjánsson sagði að
undirbúningur næstu 12 mánaða
mundi snúast um að yfirfara og
gera endanlegar kannanir á arð-
semi. „Það er í raun og veru við-
fangsefni undirbúningsstarfsins að
gera endanlega stofnkostnaðar- og
hagkvæmnikönnun. En reynslutöl-
ur frá Norðuráli gefa manni til
kynna að þetta á að vera hægt,“
sagði Halldór. Hann sagði Island
hentugt fyrir undirbúningsstarf af
þessu tagi nú því hér væru tvö
fárra dæma um nýbyggingar í ál-
iðnaði með stækkun álvers ísals og
nýju álveri Norðuráls. „Þannig að
nýjustu reynslutölur um raun-
kostnað og það hverju er hægt að
ná fram er að fá af rekstrarreynslu
hér á landi, sem á að vera ágætis-
leiðbeining um framhaldið. En
þetta er allt á fyrsta stigi athugun-
ar,“ sagði Halldór J. Kristjánsson,
sem hefur bæði komið að málinu
sem ráðuneytisstjóri í iðnaðarráðu-
neytinu og nú einnig sem banka-
stjóri Landsbanka Islands.
Leitað til innlendra
fjárfesta
Ahugavert
segja tals-
menn líf-
eyrissjóða
FORSVARSMENN lífeyrissjóða
sem Morgunblaðið hafði sam-
band við voru á einu máli um að
hugsanleg ijárfesting í nýju ál-
veri í Reyðarfírði gæti verið
mjög áhugaverð. Þeir tóku þó
fram að enn væri margt óljóst
varðandi þetta verkefni. Fram
kom í frétt Morgunblaðsins í gær
að stofnkostnaður 120 þúsunda
tonna álvers er talinn nema 30
milljörðum kr. og að nú sé gert
ráð fyrir að eignarhluti Norsk
Hydro verði 20-25% en hlutur ís-
lenskra og annarra erlendra íjár-
festa 75-80%.
Gísli Marteinsson, fram-
kvæmdasljóri Lífeyrissjóðs Aust-
urlands, segist telja hugsanlega
fjárfestingu í nýju álveri á Reyð-
arfirði fremur jákvæðan kost.
„Eg hef ásamt fleiri aðilum unnið
að ákveðinni undirbúnings-
vinnu,“ sagði hann. „Eg tel að við
hér, með okkar samböndum,
myndum eiga þátt í einhverjum
stuðningi við þetta verkefni,"
bætti hann við.
Gísli sagðist hafa fengið bréf
frá iðnaðarráðuneytinu með upp-
lýsingum um stöðu mála. Hann
sagðist telja að þarna gæti orðið
um arðbæra fjárfestingu að
ræða, bæði hvað varðar Iang-
tímaíjárfestingu svo og vegna ör-
yggis íbúðabyggðar á svæðinu.
Verður metið á arðsemismæli-
kvarða
„Þetta mál hefur ekki verið
rætt innan stjórnar Framsýnar
eða yfirhöfuð með neinum form-
bundnum hætti á vettvangi líf-
eyrissjóðanna," segir Þórarinn
V. Þórarinsson, sljórnarformað-
ur Framsýnar.
„Verkefni af þessum toga eru
einfaldlega metin á arðsemis-
mælikvarða. Ef þarna er um
nyög áhugavert verkefni að
ræða þá tel ég að stjórnir lífeyr-
issjóðanna skoði það eins og hver
önnur. Við höfum fylgst með
þessum viðræðum og undirbún-
ingi málsins. Okkur finiist þetta
áhugavert mál og viljum halda
áfram að fylgjast með því. Við
metum það þannig að margt sé
ennþá óljóst í málinu og það sé
ekki nálægt þvi komið í þann
búning að hægt sé að taka af-
stöðu til þess hvort menn vilja
vera með í þessu eða ekki,“ segir
Þórarinn.
Góð upplyfting
Friðjón Rúnar Sigurðsson,
framkvæmdastjóri lífeyrissjóðs-
ins Lífiðnar, segir að ráðuneytið
hafi kynnt sjóðnum verkefnið
lauslega í bréfi en engar viðræð-
ur átt sér stað. Friðjón sagðist
telja að þetta verkefni gæti verið
nyög áhugavert. „Ég reikna með
að við metum þetta eins og hvert
annað fjárfestingartækifæri. Ef
það fullnægir öllum þeim kröfum
sem við gerum til þess, þá skell-
um við okkur á það. Þó svo hlut-
fall íslensku fjárfestanna sé
meira en við bjuggumst við þá
sýnist mér að þetta gæti orðið
mjög góð upplyfting varðandi
Qárfestingarmöguleika hér,“
sagði hann.
alain mikli 4. og 5. júní.