Morgunblaðið - 14.08.1999, Blaðsíða 54

54 LAU GARDAGUR 14. ÁGÚST 1999
SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Það eru að koma skilaboð
SUNNUDAGS-
^KVÖLDIÐ 15. ágúst
verður mikil hátíð
fyrir ungt fólk í
skautahöllinni í Laug-
ardalnum. Tilefnið er
1000 ára afmæli
kristninnar í landinu
og eru það kristnir
söfnuðir í Reykjavík
sem að hátíðinni
standa. Tilgangur
með atburði sem
þessum er að laða
ungt fólk að kristinni
3 kirkju, að þau fái að
sjá og fínna að kirkja
Krists lætur sig varða
líf þeirra. Viljum við
að þau fái þau skilaboð að persóna
þeirra sé háleit og að þau séu ein-
stakar manneskjur sem hafí þörf
fyrir samfélag við Guð.
Það er líka gott að vita að kirkj-
ur sem játa trú á Krist geti unnið
saman að hátíð sem þessari, því
oft hefur það verið okkur hulið að
við kristnir menn erum eitt þótt
ekki séum við eins. Hátíðarhöldin
í skautahöllinni eru í raun jafn-
ingjafræðsla byggð á kristinni
kenningu. Þar mun
ungt fólk koma fram
og tjá trú sína í tón-
list, drama og dansi.
Mun atburðurinn ekki
auglýstur upp með því
að kalla til þekkta og
áberandi þjóðfélags-
þegna, heldur vinnur
unga fólkið að þessu
sjálft af hugsjón og
gleði í samstarfi við
umhyggjusamt full-
orðið fólk. Þetta unga
fólk gerir sér ljóst að
það fær tækifæri til
að koma afar brýnum
skilaboðum til þeirra
sem heimsækja
skautahöllina í Laugardalnum
næstkomandi sunnudagskvöld. Sú
gagnrýni hefur komið fram á há-
tíðarhöldin í tilefni af 1000 ára
kristni að hátíðin verði í raun að-
eins kostnaðarsöm minningarat-
höfn en ekki kraftmikil hátíð þar
sem horft er til nýrrar aldar.
Þeim sem þannig hugsa má þó
vera ljóst að unga fólkið í skauta-
höllinni horfír til framtíðar og
skilaboðin frá því verða sett fram
Kristnihátíð
Hátíðarhöldin í
skautahöllinni, segir
______Jóna Hrönn________
Bolladóttir, eru í raun
jafningjafræðsla byggð
á kristinni kenningu.
á kraftmikinn, skýran og skap-
andi hátt.
Dagskráin hefst kl. 20 með
grilluðum pylsum. Síðan hefst
dagskráin í höllinni kl. 21 en
henni lýkur kl. 23.30. Þá verður
unglingunum boðið upp á rútuferð
til heimkynna sinna. Sem foreldri
mæli ég með því við aðra foreldra
að þeir hvetji unglingana sína til
að leggja leið sína í skautahöllina
um helgina.
Höfundur er miðbæjarprestur
KFUM&K og fræðari við
Dómkirkjuna.
Jóna Hrönn
Bolladóttir
ISLEIVSKT MAL
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
1018. þáttur
ÁRNI R. Árnason alþm.
sendir mér svofellt bréf sem ég
þakka kærlega:
„Heill og sæll, Gísli.
Eg hef lengi lesið þætti þína
um íslenskt mál og haft ánægju
af. Haf þú kæra þökk, og megir
þú hafa erindi sem erfiði.
Ég hef ekki fyrr gert athuga-
semdir við meðferð fréttamanna
eða annarra fjölmiðlunga á ís-
lensku, en oft hefur mér þótt full
ástæða til. Það sem varð til þess
að ég sendi þér þessar línur, var
frétt á Rás 2 í útvarpi allra
landsmanna fyrr í dag. Frétta-
maður Rásar 2 sagði, eða las, að
álitið hefði verið að atvinnuí-
þróttamaður einn mundi heiðra
samning við félag hans. Þetta
þykir mér afskaplega slæleg
þýðing og líklegt að hún hafí
ekki verið bprin undir málfars-
ráðunaut RÚV. Ég álykta svo
vegna þess að ég tel að allir, sem
hafa góðan skilning á íslensku
og sæmilegan á ensku, muni vita
að þegar enskir segja „to honour
an agreement“, merkir það á ís-
lensku að standa við samning
eða virða samkomulag. Það að
„heiðra samning" hef ég aldrei
fyrr heyrt. Ég álít því að það sé
alls ekki til í íslensku máli.
Vilt þú vera svo vænn að fjalla
um þetta efni í einhverjum þátta
þinna um íslenskt mál?“
Ég er fús til þess, enda hjó ég
eftir þessu um daginn í útvarp-
inu og varð hissa. Ég hef leitað í
mörgum íslenskum orðabókum
og ekki fundið þessu orðalagi
stoð. Eina „afsökunin" sem
fréttamaðurinn gæti fengið er
sú, að í Ensk-íslenskri orðabók
Arnar og Örlygs stendur að
hono(u)r geti þýtt að standa við
skuldbindingu, loforð eða þvíum-
líkt.
En við stöndum við samninga
og virðum samkomulag eins og
bréfritari sagði, og sitthvað
fleira höfum, eins og halda sátt
og efna loforð. Það er því full-
komlega óþarft og hljómar and-
kannalega að nota sögnina að
heiðra í þessu sambandi. En lík-
lega hefur fréttamaðurinn flett
upp í bók Arnar og Örlygs.
Bjarki Elíasson yfírhúsvörður
frá Dalvík og Eiríkur Þormóðs-
son æviskipaður forseti Hnitfé-
lagsins Gráskjóna skrifa mér
bréf sem ég birti með þökkum
og ekki öðrum athugasemdum:
„Ágæti Gísli.
Hér eru örfá málfarsatriði frá
Bjarka og Eiríki sem hugsan-
lega mættu nýtast að einhverju
leyti í þætti þínum um íslenskt
mál í Morgunblaðinu.
í aðalfréttatíma Ríkisútvarps-
ins fyrir skömmu var frá því
greint að 1,3 milljarður ætti að
fara í einhverjar framkvæmdir
og litlu síðar í sömu frétt að 1,8
milljarður ætti að renna til ein;
hverra annarra framkvæmda. í
sama miðli var einnig sagt í
fréttatíma að hlutafé nýs fjöl-
miðils væri 1,2 milljarður króna.
Síðast þegar við vissum til fór
tala orðanna með feitletruðu
endingunum eftir brotatölunni
en ekki aðaltölunni þannig að átt
hefði að segja milljarðar og
ættu. Og þess vegna væri í
stakasta lagi að segja t.d. „1,1
milljarður króna“ og „3,1 millj-
arður“.
Ekkert þykir okkur athuga-
vert við orðalag eins og „sam-
kvæmt upplýsingum frá Lands-
virkjurí1 en orðalagið „sam-
kvæmt Landsvirkjurí* fínnst
okkur að beri að forðast. „Sam-
kvæmt Lúkasi" (og „samkvæmt
Biblíunni") er að sönnu sagt og
ritað en þá er þess að gæta að
þar er um ritaðar heimildir að
ræða (Lúkasarguðspjall) og því
allt fast undir fæti en að vitna í
stofnanir á þennan hátt er af-
káralegt. Segir nokkur maður
„samkvæmt Landsbókasafni“
eða „samkvæmt Ferðafélagi ís-
lands“? En allt er með felldu ef
sagt er „samkvæmt árbók
Landsbókasafns" eða „sam-
kvæmt árbók Ferðafélags ís-
lands“.
I morgunfréttum Ríkisút-
varpsins fyrir stuttu var okkur
tjáð að Bandaríkin hefðu lokað
sendiráði sínu í einhverju Af-
ríkuríki vegna öryggisástæðna.
Þetta teljum við ekki gott og
hefðum lagt til að sagt hefði ver-
ið „af öryggisástæðum“.
Bestu kveðjur.“
★
Þjóðhildur þaðan kvað:
Bjöm og Rún voru sundur og saman
og sýndust að hafa af því gaman,
en í ástarlífsbrönsum
ört fækkaði sjönsum
og nú eru þau barasta saman.
★
„Við erum eina Norðurlanda-
þjóðin sem hefur markvisst fylgt
hreintungustefnu og við höfum
löngum vakið athygli á því að
hún sé ekki lögbundin. Islend-
ingum hefur verið í blóð borið að
menn eigi að vanda málfar sitt
og gæta þess að smíða nýyrði.
Okkur hefur tekist þetta bæri-
lega.“
(Björn Bjamason mennta-
málaráðherra.)
★
„Hér eru sérstakir blettir þar
sem Alhygðin er áþreifanleg í
sjálfum höfuðskepnunum; staðir
þar sem eldurinn hefur orðið að
jörð, jörðin að vatni, vatnið að
lofti og loftið að anda.
Umbi: Ég hélt það væri öfugt.
Lángvetníngur er af gamla
kennaraskólanum og hefur lært
algebru á dönsku eftir Pedersen:
Faktorernes orden er ligegyldig.
Aðalatriðið er það að hér undir
Jökli verður guðdómlegum arð-
uruxum ódauðleikans beitt fyrir
sálarplóginn: við erum í Mikla-
sambandi og frumglæði lífsins á
valdi okkar."
(Halldór Laxness: Kristni-
hald undir Jökli.)
★
Hlymrekur handan kvað:
Blés í ómpípu Albertus Klahn,
það er eitt af því sem ég man;
tóninn hann gaf
með töfrastaf
og lyfti öliu upp á æðra plan.
Auk þess fær Ríkisútvarpið,
Rás 1, stig fyrir „að leika hlut-
verk“. Nóg hefur verið undan-
farið um dönsku lágkúruna að
„spila rullu“. En í síðasta þætti
féll niður einn stafur, þar sem
vitnað var í Blöndal: „volde en
Död“ átti að vera: volde ens
Död. Beðist er velvirðingar á
þessu.
DEILISKIPU-
LAG VIÐ
LAUGARDAL
í KJÖLFAR tillögu
að nýju deiliskipulagi á
reitnum milli Suður-
landsbrautar og Engja-
vegar, þar sem til
skamms tíma var gert
ráð fyrir að tónlistarhús
risi, hafa orðið nokkrar
umræður um byggingar
á þessum reit. Það þarf
ekki að koma á óvart
enda um að ræða svæði
í miðju borgarlandinu
sem staðið hefur
óbyggt hingað til.
Svæðið er opið, grænt
og í hugum margra er
það því útivistarsvæði
ætlað til almennra nota.
I gildandi skipulagi borgarinnar er
því hins vegar ekki þannig farið og
hefur aldrei verið.
Allt frá því Aðalskipulag Reykja-
víkur var samþykkt 1963 hefur ver-
ið gert ráð fyrir byggingum á reitn-
um milli Éngjavegar og Suður-
landsbrautar. Landnotkun hefur
lengst af gert ráð fyrir stofnana-
byggingum með grænu yfirbragði.
Því hefur verið haldið fram að til-
vísun til skipulags frá árinu 1963 sé
ekki rök fyrir landnotkun árið 1999.
Viðhorf hafi breyst mikið frá þeim
tíma. Þetta er rétt og einmitt þess
vegna hefur Aðalskipulag Reykja-
víkur verið endurskoðað oft frá ár-
inu 1963, síðast 1997. í hvert eitt
sinn hefur landnotkun á tilteknum
svæðum verið endurmetin í ljósi
breyttrar stöðu í skipulagi, nýrra
viðhorfa, þarfa eða hagsmuna. I
hvert eitt sinn hefur verið staðfest
að reiturinn milli Engjavegar og
Suðurlandsbrautar sé ætlaður fyrir
byggingar en ekki sem almennt, op-
ið útivistarsvæði.
Þessa forsögu er mikilvægt að
hafa í huga þegar fjallað er um þá
deiliskipulagstillögu sem nú er til
kynningar og almennrar umfjöllun-
ar.
Landssfminn
I borgarráði þann 30. mars sl. var
samþykkt með öllum greiddum at-
kvæðum - líka sjálfstæðismanna -
að gefa Landssímanum fyrirheit um
25.000 m2 lóð þar sem reisa mætti
14.000 m2 hús, fjöldi bflastæða yrði
miðaður við 1 stæði fyrir hverja 35
m2 húsnæðis en að auki ætti Lands-
síminn að leggja Fjölskyldu- og
húsdýragarðinum til 50 bílastæði og
5 stæði fyrir langferðabfla.
I bókun borgarráðs segir jafn-
framt „að á öðrum lóðum á svæðinu
gildi hliðstæðir skilmálar og gilda á
lóð Landssímans. Til þess verður
ætlast að byggingar á svæðinu og
umhverfi þeirra verði í háum gæða-
flokki hvað útlit og frágang varðar
og að hluti af starfsemi í hverju húsi
styrki Laugardalinn sem útivistar-
og fjölskyldusvæði."
Ástæða þessa fyrirheits var sú að
Landssíminn, sem er 1300 manna
vinnustaður, hafði um nokkurt skeið
verið að leita sér að hentugri lóð
fyrir höfuðstöðvar sínar þar sem
húsnæði hans í miðborginni var
bæði orðið of lítið og óhentugt fyrir
framtíðaráform fyrirtækisins. Éyr-
irtækið leggur áherslu á að verða
miðstöð fjarskipta og upplýsinga-
tækni, hefur metnað til að sýna al-
menningi það nýjasta sem er að
gerast í tækni og vísindum og
leggja sitt af mörkum til að gera
næsta nágrenni útvistarsvæðisins í
Laugardal enn áhugaverðara fyrir
borgarbúa. Af þessum ástæðum, og
eins hinum að fyrirtækið leggur á
móti fram land í Gufu-
nesi fyrir íbúðabyggð
og íþróttasvæði, var
talið skynsamlegt að
gefa þeim kost á lóð
milli Engjavegar og
Suðurlandsbrautar og
um það var enginn
ágreiningur í borgar-
ráði.
Tómstunda- og kvik-
myndahús
Á fundi borgarráðs
þann 13. aprfl var
borgarstjóra falið að
taka upp viðræður við
forsvarsmenn Bíós hf.
um hugmyndir þeii'ra
um uppbyggingu tómstunda- og
kvikmyndahúss á þessu sama
svæði. Þar er um að ræða nýjar
hugmyndir í afþreyingarmálum
sem að ýmsu leyti má líkja við þær
nýju hugmyndir sem fram komu í
verslunarmálum með Kringlunni. I
slíku húsi geta ýmsir aldurshópar
Ef almenn andstaða er
meðal borgarbúa við
skipulagstillöguna,
segir Ingibjörg Sólrún
Gisladóttir, mun
meirihlutinn í
borgarstjórn ekki
hunsa þær raddir.
sótt sér margvíslega afþreyingu
saman en ef marka má reynsluna í
öðrum löndum eru það ekki síst
unglingar sem þangað sækja.
Fullorðnu fólki finnst afþreying
ætluð unglingum ekki alltaf merki-
leg og unglingamenning oft ekki
upp á marga físka. Neikvæð um-
ræða um þennan aldurshóp byggist
oftar en ekki á þekkingarleysi og
þröngsýni því það sem hinir full-
orðnu gera sér til dægrastyttingar
er ekki allt merkilegt og menning-
arlegt. Sumt er bara sér til gamans
gert og á fullan rétt á sér, jafnt hjá
unglingum sem þeim sem eldri eru,
svo framarlega sem menn valda
hvorki sjálfum sér né öðrum skaða.
Þróun Laugardalsins
Skipulagstillagan var unnin á
þeim forsendum sem hér hafa verið
raktar. Afstaða borgarbúa til tillög-
unnar er án efa blendin og af marg-
víslegum toga. Það á almennt við að
þorri borgarbúa er andvígur því
þegar byggt er á óbyggðum svæð-
um eða lóðum í þegar byggðum
hverfum. Breytir þá litlu hvort um
skipulögð svæði fyrir byggingar er
að ræða eða ekki. Hafi menn vánist
því að horfa á óbyggt, grænt svæði
þá er það almennt útivistarsvæði í
hugum þeirra.
Laugardalurinn hefur að auki
mikla sérstöðu sem miðstöð íþrótta,
útivistar og afþreyingar í borginni.
Mikil íþróttamannvirki eru nú þeg-
ar í dalnum og fyrir liggja hug-
myndir um að byggja við Laugar-
dalslaugina og Laugardalshöllina og
reka með því smiðshöggið á upp-
byggingu dalsins sem þjóðarleik-
vangs í öllum helstu íþróttagrein-
um. Að auki er mögulegt að stækka
skautahöllina eitthvað þegar fram
líða stundir. Eftir nákvæma skoðun
hafa menn hins vegar komist að því
að ekki verði unnt að reisa knatt-
spymuhús í dalnum vegna umfangs
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir