Morgunblaðið - 09.10.1999, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 9. OKTÓBER 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Formannafundur Verkamannasambandsins ræddi kjaraviðræður sem framundan eru
Stóru félögin í VMSÍ
ætla að vera í samfloti
V'ERKALYÐSFELOGIN
á höfuðborgarsvæðinu
og á Suðumesjum, Efl-
ing, Hlíf í Hafnarfirði og
Verkalýðs- og sjó-
mannafélag Keflavíkur, hafa ákveð-
ið að hafa samflot í komandi kjara-
samningum. Samanlagt eru um 20
þúsund manns í þessum stéttarfé-
lögum og starfa þeir við öll hefð-
bundin ófaglærð störf önnur en
verslunarstörf. Þessi afstaða kom
fram á formannafundi Verka-
mannasambandsins, en yfir helm-
ingur félaga í Verkamannasam-
bandinu er innan raða þessara
þriggja félaga. Bjöm Grétar
Sveinsson, formaður VMSI, segir
að þessi ákvörðun félaganna séu sér
vonbrigði og hann kunni enga skýr-
ingu á henni aðra en þá að félögin
telji sig öflugri með þessum hætti
heldur en í samfloti með VMSÍ. A
fundinum viðraði hann hugmynd
um að framlengja viðræðuáætlun
vegna næstu kjarasamninga um óá-
kveðinn tíma gegn leiðréttingum á
lægstu launum. Hann sagði að sú
hugmynd hefði fengið ágætar und-
irtektir og menn myndu kynna þá
hugmynd í félögunum.
Halldór Bjömsson, formaður Efl-
ingar, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að ekki hefði verið gengið
formlega frá bandalagi þessara
þriggja félaga. Þau ættu eftir að
ganga frá því formlega með undir-
skriftum sínum, en félögin væm bú-
in að koma sér saman um reglur um
samstarf og samvinnu að undirbún-
ingi og gerð kjarasamninganna.
Jafnframt væm félögin bundin af
aðgerðaáætlun sem þau yrðu sam-
mála um og síðan væri gert ráð fyr-
ir að ef eitthvert félag vildi losna út
úr bandalaginu að þá væra hin ekki
lengur bundin af samkomulaginu.
Þá væri gert ráð fyrir sameiginlegri
samninga- og viðræðunefnd og
reynt að ganga mjög tryggilega frá
hnútunum, þannig að um engin eft-
irmál yrði að ræða.
Halldór sagði að þetta gæti bæði
leitt til þess að sameiginlegur samn-
ingur yrði gerður, en einnig gæti
þetta leitt til þess að samningar
yrðu gerðir fyrir hvert félag fyrir
sig, en samhljóða, þ.e.a.s. hvað
varðaði meginatriði samninganna
um kauphækkun, tímalengd þeirra
og tryggingarákvæði. í sumum til-
vikum gætu samningar einstakra
félaga verið dálítið háðir umhverf-
inu, en það yrði bara að skoðast
þegar þar að kæmi.
Þrjú félög sem ekki hafa
verið í VMSÍ
Halldór sagði að hann hefði farið
yfir það á formannafundinum að
menn yrðu að átta sig á því að innan
vébanda þessa stóra félags, Eflingar,
sem nú væri orðið til, væra þijú fé-
Formaður YMSI lagði fram
hugmynd um breytingar á
viðræðuáætlun gegn hækk-
unum lægstu launa
Formaður Verkamannasambandsins lagði
á formannafundi VMSI í vikunni fram hug-
mynd um að gera breytingar á viðræðu-
áætlun gegn því að lagfæringar yrðu gerð-
ar á lægstu töxtunum . Þar kom einnig
formlega fram að félögin á höfuðborffar-
svæðinu og á Suðurnesjum hafa ákveðið
að hafa samflot í kjarasamningunum
framundan og vera ekki í samfloti
innan VMSI.
lög sem aldrei hefðu
verið innan Verka-
mannasambandsins;
Iðja, Sókn og Félag
starfsfólks í veitinga-
húsum. Menn þyrftu því
ekki að vera hissa á því
að þegar svona stórt fé-
lag yrði til hefði það ein-
hver áhrif á skipulagið.
Það væri bamalegt að
láta sér detta annað í
hug og sér fyndist fé-
lagar sínir í Verka-
mannasambandinu ekki
átta sig á því.
Halldór sagðist telja
að þeir hefðu meiri
stýringu á svæðinu
heldur en ef samning-
amir færu fram á
landsvísu. Slagkraftur-
inn væri meiri með
þessum hætti. Félags-
svæði Eflingar næði
inn í Hafnarfjörð. Það
hefði verið félagssvæði
Sóknar, Iðju og Félags
starfsfólks í veitinga-
húsum. Þá væri nokkuð
stór hópur félags-
manna í Eflingu sem
ynni á Keflavíkurflug-
velli og færi á milli á
hverjum degi. „Þannig
að þetta er allt sam-
tvinnað og það er nátt-
úrlega miklu styttra á
Halldór
Björnsson
Björn Grétar
Sveinsson
útspili formanns
Verkamannasam-
bandsins á fundinum
um frestun á viðræðuá-
ætluninni. í raun og
veru væri hann bara að
tala um að gera bráða-
birgðasamning, því
samkvæmt nýju vinnu-
löggjöfinni yrði að af-
greiða alla samninga í
allsherjaratkvæða-
greiðslu, annað hvort í
viðkomandi hópum eða
innan félaganna. Það
væri því ekki talað um
að fresta viðræðuáætl-
un heldur um að gera
samning til ákveðins
tíma.
Halldór bætti því við
að samstarf þessara fé-
laga hefði verið í bí-
gerð í nokkurn tíma og
allir vitað af því sem
hefðu viijað, því þeir
hefðu ekkert verið að
fela það. Hins vegar
hefði ennþá ekki verið
rætt um fyrirkomulag
samninganna, tíma-
lengd eða kröfugerð.
Það myndu þeir fara
yfir sameiginlega í fé-
lögunum.
Hefði viljað að menn
væru saman
milli þessara félaga, án þess að ég
sé neitt að gera lítið úr landsbyggð-
inni, heldur en kannski Þórshafnar
og okkar,“ sagði Halldór.
Hann sagðist ekki vera sammála
Bjöm Grétar Sveinsson, formað-
ur VMSI, sagði að á formannafund-
inum hefði komið formlega fram að
þessi þrjú félög ætluðu að vera í
sérbandalagi, en auðvitað hefðu þau
vitað um að félögin væra að undir-
búa þetta.
„Það er bara eins og hlutirnir
gerast hjá okkur. Akvörðun liggur
hjá hverju og einu stéttarfélagi. Eg
virði alltaf svoleiðis skoðanir. Það er
bara mitt hlutverk, en auðvitað
hefði ég óskað þess að menn væra
allir saman í þetta skipti, en við því
er ekkert að segja,“ sagði Bjöm
Grétar.
Hann bætti því við að þetta fyrir-
komulag gæti einnig verið styrkur
ef á þyrfti að halda í hörðum átök-
um. Þama væri kominn ákveðinn
kjami sem gæti ratt brautina.
Björn Grétar sagði að formenn
annarra félaga í Verkamannasam-
bandinu hefðu á fundinum lýst yfir
miklum vilja til samstöðu. Þar væri
um að ræða 43 félög vítt og breitt
um allt land. Hann hefði lagt fram
ákveðnar hugmyndir sem hefði ver-
ið ágætlega tekið. Þar væri um
öðravísi nálgun að ræða í ljósi þess
að menn hefðu lýst því yfir hver á
fætur öðram, bæði atvinnurekend-
ur, stjórnvöld og félagar í hreyfing-
unni að það þyrfti að gera ákveðna
bragarbót á lægstu töxtunum. Sá
hópur væri innan Verkamannasam-
bandsins, Landssambands iðn-
verkafólks og hluti af verslunar-
mönnum. Hann hefði lagt fram hug-
mynd að ferli til þess að laga þetta
án þess að það flæddi yfir allt launa-
kerfið. Það fæli í sér tillögu um að
gera breytingar á svokallaðri við-
ræðuáætlun sem væri hluti af
kjarasamningum þeirra og byggðist
á vinnulöggjöfinni. „Við munum
hugsanlega bjóða atvinnurekendum
upp á viðræður um breytingar á
viðræðuáætluninni, lengja hana,
gegn því að það verði sett skot í
taxtana og kannski skoðuð einhver
önnur mál, eins og starfsmenntamál
og dagvinnulaunatryggingin, sem
er í samningunum, að hún verði
endurskoðuð," sagði Björn Grétar.
Hann sagði aðspurður að þetta
væri leið til þess að laga lægstu
taxtana. Hluti síðustu kjarasamn-
inga hefði verið viðræðuáætlun.
Þeir gætu því boðið upp á að semja
upp á nýtt um viðræðuáætlun með
þessum aðilum. „Þetta er alveg fær
leið. Hún er einföld og það reynir
einfaldlega á hvort menn era viljug-
ir til þess að gera þetta svona;
standa við þessar skoðanir sínar,“
sagði Björn Grétar.
Hann sagði að formenn félaganna
myndu nú fara með þetta út í félög-
in og kynna hugmyndina þar. Hún
byggðist meðal annars á því að þeg-
ar forysta VMSÍ hefði farið um allt
land í sumar til þess að heimsækja
félögin hefði mjög víða komið fram
óánægja með að Verkamannasam-
bandið hefði samið fyrst og þetta
væri leið til þess að fara aftar í röð-
Stjórn Samtaka um betri byggð skorar á borgarfulltrúa
STJÓRN samtaka um betri byggð
hefur skorað á borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokks og R-lista að
þeir beiti sér fyrir því að borgar-
stjórn Reykjavíkur álykti að AI-
þingi Islendinga láti fara fram lög-
formlegt mat á umhverfisáhrifum
fyrirhugaðs flugvallar í Vatns-
mýri. Stjórnin segir að samkvæmt
skilgreiningum flugmálayfirvalda
og ítarlegri verklýsingu leiki ekki
vafi á því að um nýbyggingu flug-
vallar sé að ræða og því eigi fram-
kvæmdin, lögum samkvæmt, að
sæta heildstæðu mati á umhverfis-
áhrifun.
í áskoruninni segist stjórn
samtakanna telja ljóst að engin
Flugvöllurinn
fari í iim-
hverfísmat
fyrirhuguð eða fyrirsjáanleg
framkvæmd á Islandi muni hafa
jafn mikil áhrif á þjóðarhag, um-
hverfi, samfélag, menningu og
mannlíf og að jafnvel umdeild
virkjunaráform á hálendinu vegi
ekki jafn þungt. Ennfremur segir
að samkvæmt skoðanakönnunum
styðji meirihluti landsmanna að
flugrekstri verði hætt í miðborg
Reykjavíkur.
I tilkynningu frá stjórn samtak-
anna er vakin athygli á því að eng-
inn borgarfulltrúi í Reykjavík hafi
mælt með því að nýr flugvöllur í
Vatnsmýri sæti lögformlegu um-
hverfismati og að í maí hafi borgar-
ráð afgreitt athugasemdalaust úr-
skurð Skipulagsstofnunar um að
slíkt mat skuli ekki fara fram. í
framhaldi af því er bent á að full-
trúar frá meiri- og minnihluta í
borgarstjórn hafi mælt með því að
fram fari lögformlegt mat á um-
hverfisáhrifum vegna fyrirhugaðr-
ar Fljótsdalsvirkjunar.
Menntamálaráðu-
neytið gagnrýnt
Vantar
reglugerð
um löggilt-
ar iðn-
greinar
HÖRÐ gagnrýni kom fram á
menntamálaráðherra á Alþingi á
fimmtudag þegar fram fóru um-
ræður um
frumvarp til
laga um
breytingu á
ALÞINGI iðnaðarlögum
------------ sem Finnur
Ingólfsson iðnaðar- og viðskipta-
ráðherra hefur lagt fram. Ataldi
Jóhann Ársælsson, þingmaður
Samfylkingar, menntamálaráðu-
neytið fyrir að hafa ekki sinnt
þeim skyldu sinni að gefa út
reglugerð um löggiltar iðngrein-
ar, eins og lög frá 1996 kveða á
um, og sagði að fyrir vikið ríkti í
raun óvissa um hvaða iðngreinar
Frumvarp
iðnaðarráð-
herra gerir
ráð fyrir að
iðnaðarráðu-
neytið muni
framvegis
ákveða
hvaða iðn-
greinar séu
löggiltai- og
því falli úr
gildi ákvæði í lögum um fram-
haldsskóla frá 1996, en á grund-
velli þess var í verkahring
menntamálaráðherra að ákveða
með reglugerð hvaða iðngreinar
eru löggiltar.
Fram kom hins vegar í máli
Jóhanns Ársælssonar, þing-
manns Samfylkingar, að
menntamálaráðherra hefði alls
ekki sett neina slíka reglugerð
frá því lögum var breytt 1996
og því væri alls engin reglugerð
í gildi um hvaða iðngreinar
njóta löggildingar.
Jóhann
sagði þessa
staðreynd
vekja ýmsar
spurningar,
m.a. um gildi
þeirra meist-
arabréfa,
sem gefin
hefðu verið
út frá því lög-
um var
breytt 1996, og um réttindi og
skyldur iðnaðarmanna. Sagði
hann mikla óvissu ríkja um
lagalega stöðu iðnaðarmanna,
sem og þeirra sem e.t.v. þyrftu
að sækja mál á hendur þeim, og
hélt hann því fram að gefa
þyrfti út á ný þau meistarabréf
sem gefin hafa verið út á því
tímabili sem engin reglugerð
hefur verið til staðar.
Jóhann kvaðst telja sinnu-
leysi menntamálaráðuneytisms
óvirðingu við iðnaðai’menn á ís-
landi, og einnig þá sem viðskipti
hefðu við iðnaðarmenn, og
átaldi hann ráðuneytið harðlega
fyrh’ þess hlut. Jafnframt lék
honum forvitni á að vita hvort
iðnaðarráðherra hefði verið
kunnugt um þessa stöðu mála.
Finnur Ingólfsson iðnaðar-
ráðherra viðurkenndi í svari
sínu til Jóhanns að hann hefði
ekki gert sér grein fyrir því að
reglugerð um löggiltar iðn-
greinar hefði ekki verið sett.
Hann vildi þó ekki gera stórmál
úr þessu og kvaðst líta svo á að
sú reglugerð, sem var í gildi áð-
ur en lögum var breytt 1996,
skapaði þann ramma sem í gildi
væri um löggiltar iðngreinar.
Ennfremur myndu mál horfa til
betri vegar með samþykkt þess
lagaframvarps, sem hann hefði
nú lagt fyrir þingið.
væra löggiltar.
Finnur Ingólfsson