Morgunblaðið - 03.12.1999, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 3. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hæstiréttur telur mann hafa að ófyrirsynju orðið að þola refsivist
Dæmdar 2,2 milljóna króna
miskabætur fyrir fangelsisvist
HÆSTIRÉTTUR dæmdi í gær íslenska ríkið til
að greiða manni 2,2 milljónir króna í miskabætur
með dráttarvöxtum og 500 þús. kr. í málskostnað.
Maðurinn var dæmdur til fangelsisvistar árið
1995 fyrir að skjóta undan aðflutningsgjöldum
vegna innflutning? franskra kartaflna og sat í
þrjá mánuði í fangelsi. Arið 1996 felldi Hæstirétt-
ur þann dóm að álagning gjaldanna hefði verið
ólögleg og var maðurinn síðar sýknaður í Hæsta-
rétti. Höfðaði hann mál og krafðist 30 milljóna kr.
skaðabóta. Komst meirihluti Hæstiréttar að
þeirri niðurstöðu með dómsúrskurði sínum í gær
að maðurinn hefði að ófyrirsynju þurft að þola
refsivistina. Einn dómari skilaði sératkvæði og
vildi lækka bótafjárhæðina.
Umræddur maður, sem var stjórnarformaður
og framkvæmdastjóri hlutafélags, var árið 1995
dæmdur til að sæta tveggja ára fangelsi fyrir brot
á tollalögum en 21 mánuði var frestað skilorðs-
bundið í tvö ár. Taldi dómurinn sannað að maður-
inn hefði með fulltingi erlends seljanda framvísað
við tollayfirvöld reikningum, sem aðeins sýndu
hluta þess verðs sem innflutningsfyrirtækið hafði
raunverulega greitt fyrir sendingar af frystum
forsteiktum kartöflum og skotið þannig undan að-
flutningsgjöldum. Maðurinn ákvað að una þess-
um dómi og tók út hinn óskilorðsbundna hluta
refsingarinnar.
Með dómi Hæstaréttar 19. desember 1996 var
felldur úr gildi úrskurður ríkistollanefndar um
endurákvörðun á aðflutningsgjöldum vegna inn-
flutnings hlutafélags á frystum forsteiktum kart-
öflum, þar sem talið var að álagning gjaldsins
hefði verið ólögmæt. I framhaldi af þessum dómi
Hæstaréttar óskaði maðurinn endurupptöku
máls síns og vísaði til þess, að með dóminum hefði
verið dæmd ólögmæt álagning sams konar jöfn-
unargjalds og hann hefði meðal annars verið sak-
felldur fyrir að greiða ekki. Var fallist á þá beiðni
og maðurinn síðan sýknaður með dómi Hæsta-
réttar 12. mars 1998, þar sem talið var að eins og
ríkissaksóknari hefði gert málið úr garði við
áfrýjun þess lægju engan veginn fyrir viðhlítandi
sönnur fyrir sök hans.
Hefði eingöngu hlotið sekt
Hæstiréttur taldi ótvírætt í dómnum sem féll í
gær, að jöfnunargjaldið hefði vegið langþyngst og
mestu máli skipt við refsiákvörðun héraðsdóms.
Þegar litið var til gagna málsins og tveggja dóma
Hæstaréttar, sem fjölluðu um undanskot á sama
gjaldi, þótti mega ætla, að maðurinn hefði ein-
göngu hlotið sekt ef dæmt hefði verið á grundvelli
allra gagna málsins í Hæstarétti 12. mars 1998.
Að þessu virtu þótti maðurinn hafa að ófyrirsynju
orðið að þola refsivist þá, er hann var dæmdur til
með dómi héraðsdóms. Voru honum því dæmdar
miskabætur og háttsemi hans varðandi aðflutn-
ingsgjöld og skýrslugerð til yfirvalds voru virt til
lækkunar bótanna.
Umhverfísmat vegna Fljótsdalsvirkj-
unar til umræðu á norska þinginu
Undir íslenskum
stiórnvöldum
sjalfum komið
Morgunblaðið/Arni Sæberg.
Systkinin fimm sem öll leika með Skólahljómsveit Vesturbæjar. Fremst
á myndinni er Valgerður, en aftan við hana frá hægri eru Þorvaldur
Kári, Gylfi, Arnljótur og Unnur Malín.
Fimm systkini í
sömu hljómsveit
UMHVERFIS- og viðskiptaráðherra
Noregs, Lars Sponheim, segir að
norsk yflrvöld muni eftirláta íslensk-
um stjómvöldum að taka ákvörðun
um framtíð Fljótsdalsvirlgunar og
byggingu álvers í Reyðarfirði, og að
Norsk Hydro muni virða ákvörðun ís-
lenskra stjórnvalda. Hann segir einn-
ig að Norsk Hydro muni meta alla
þætti málsins, og þar með talið Fljóts-
dalsvirkjun, áður en endanleg ákvörð-
un verður tekin um hugsanlega þátt-
töku í byggingu álvers í Reyðarfirði.
Þetta kom fram í svari ráðherrans
vegna fyrirspumar þingmannsins
0ystein Djupedal, sem lagði fram fyr-
irspum á norska þinginu þann 23.
nóvember sl. til umhverfis- og við-
skiptaráðherrans um afstöðu hans tif
virlgunarframkvæmda á Fljótsdal. I
fyrirspuminni segir að Norsk Hydro
ráðgeri að byggja álver á Islandi, þar
sem nýtt verður orka frá væntanlegri
Fljótsdalsvirkjun, en sú framkvæmd
Farþegar í
vandræðum
KALLA þurfti til aðstoð kröftugra
bíla til að flytja hundruð farþega
frá Leifsstöð til síns heima í gær-
kvöldi vegna slæms veðurs, en rúm-
lega 400 farþegar vom þá nýkomn-
ir í Leifsstöð með risaþotu Atlanta
frá Las Palmas, skv. upplýsingum
lögreglu á Keflavíkurflugvelli. Sami
hópur lenti í vandræðum á Kan-
aríeyjum í fyrrakvöld þegar flugi
var frestað vegna olíuleka eins og
sagt var frá í Morgunblaðinu í gær.
hafi ekki farið í umhverfismat, þrátt
fyrir að hún hafi veruleg áhrif á ein-
stakt landsvæði.
Djupedal varpaði fram þeirri
spumingu hvort umhverfisráðherr-
ann teldi það við hæfi að Norsk
Hydro ætti þátt í svo umdeildum
framkvæmdum, og jafnframt hvemig
ráðherrann ætlaði að beita sér fyrir
því að fram færi umhverfismat vegna
virkjunarframkvæmdanna.
I svari sínu rekur Sponheim sögu
málsins og segir það ekki eðlileg
vinnubrögð að norska ríkið, sem einn
af hluthöfum í Norsk Hydro, sé að
grípa inn í ákvarðanatöku eða hafa
önnur áhrif á framgang þessa máls,
þar sem viðskipti fyrirtækisins á Is-
landi séu hluti af eðlilegri starfsemi
félagsins og eigi ekki erindi inn á aðal-
fund.
Þá kemur fram í svari ráðherrans
að nú liggi fyrir umhverfismat vegna
virkjunarinnar sem unnið hafi verið af
Landsvirkjun, auk þess sem ákvörð-
un um virkjun hafi verið tekin á
grundvelli laga sem heimila fram-
kvæmdina án umhverfismats.
Ráðherrann segir að málið sé til
meðferðar á Alþingi og það sé í hönd-
um íslenskra stjómvalda að taka
ákvörðun um virkjunarframkvæmdir.
Norsk Hydro muni taka þeirri niður-
stöðu sem ákveðin verði á Alþingi, en
jafnframt meta alla þætti málsins áð-
ur en endanleg ákvörðun verði tekin
um þátttöku í byggingu álvers.
Að lokum sagði ráðherrann að
hann sæi enga meinbugi á því að
Norsk Hydro tæki þátt í framkvæmd-
um hjá nágrannaþjóðinni Islandi.
SKÓLAHLJÓMS VEIT Vesturbæjar
heldur tónleika í Ráðhúsi Reykja-
víkur nk. sunnudag kl. 14. Svo
óvanalega vill til að með hljómsveit-
inni leika fímm systkini. Þau heita
Valgerður Sigurðardóttir 7 ára,
Gylfi Sigurðsson 9 ára, Arnljótur
Sigurðsson 12 ára, Þorvaldur Kári
Sigurðsson 14 ára og Unnur Malín
Sigurðardóttir 15 ára.
Að sögn Lárusar Halldórs Gríms-
sonar, stjórnanda hljómsveitarinn-
ar, er það óvanalegt að systkini séu
öll í tónlist og hafi öll jafn mikla
hæfileika. Hann segir að þau fái
líka mikinn stuðning frá sínu heim-
ili, sem skipti miklu máli.
I Skólahljómsveit Vesturbæjar
eru um 90 krakkar og er þeim skipt
í yngri og eldri sveit. Gylfi, sem
spilar á trommur, spilar mcð þeim
báðum, en Valgerður, sem spilar á
klarinett, er ekki komin inn í eldri
sveitina ennþá. Lárus segir að hún
hafí þó ekki verið búin að læra
nema í mánuð þegar hún kom fram
á fyrstu tónleikunum og að þar sé
mikið efni á ferðinni.
Dómsmálaráðherra
um Schengen
Skilar
hertu eftir-
liti með
fíkniefnum
UNDIRBÚNINGUR að þátttöku
Norðurlanda að Schengensamstarf-
inu var meðal þess sem rætt var á
fundi sem dómsmálaráðherra, Sól-
veig Pétursdóttir, var í forsæti fyrir
í Brússel í gær.
Dómsmálaráðherra segir fundinn
hafa reynst gagnlegan, en meginat-
riði Schengensamningsins varða
frjálsa för fólks um innri landamæri
aðildarríkjanna, þó taka megi upp
eftirlit til bráðabirgða og samstarf
ríkjanna um vegabréfseftirlit og
lögreglusamvinnu, svo fátt eitt sé
nefnt. Það er mat dómsmálaráð-
herra að samvinna Schengensam-
starfsins muni skila sér m.a. í hertu
eftirliti gegn innflutningi fíkniefna.
A fundinum í gær var Grikkland
samþykkt sem tíunda aðildarríki
Schengensamningsins eftir langan
aðdraganda. Auk þessa var rætt um
framkvæmd Schengensamstarfsins
á Norðurlöndunum. Náið samstarf
er milli landanna við undirbúning að
framkvæmd Schengensamningsins
að sögn dómsmálaráðherra. En gert
er ráð fyrir að samningurinn komi
til framkvæmda á Norðurlöndunum
öllum á sama tíma. Unnið er mark-
visst að því að undirbúningi fram-
kvæmdarinnar verði lokið í október
á næsta ári.
Dómsmálaráðherra segir að und-
anfarin tvö ár hafi verið unnið að
undirbúningi samstarfsins á Islandi
og kveðst hún vona að unnt reynist
að mæta tímatakmörkunum.
Alþingi mun á næstunni taka
Schengensamstarfið til umræðu og
segir dómsmálaráðherra að hún
muni leggja fram fi-umvörp í tengsl-
um við samstarfið og utanríkisráð-
herra þingsályktunartillögu.
ísland hefur farið með for-
mennsku nefndar sem skipuð er
fulltrúum ríkisstjórna íslands, Nor-
egs og þeirra sem sæti eiga í ráði
Evi'ópusambandsins um Scheng-
ensamstarfið nú í ár.
Fjöldi bifreiða skemmdur í Vesturbænum
Þrír piltar viðurkenna
aðild að brotunum
ÞRÍR piltar á aldrinum 16 til 17
ára viðurkenndu við yfirheyrslur
hjá lögreglunni í Reykjavík í gær
að hafa unnið skemmdarverk á yf-
ir 50 bifreiðum í Vesturbænum um
þarsíðustu helgi og viðurkenndu
ennfremur innbrot í sumar þeirra.
Úr innbrotunum hafa fundist
nokkur hljómflutningstæki, einn
GSM-sími og talstöðvar.
Skemmdarverkin fóru fram i
skjóli aðfaranætur sunnudags og
stal einn piltanna þá um nóttina
jeppabifreið, sem fannst nokkrum
dögum síðar, lítið skemmd.
Rannsóknardeild lögreglunnar
hefur haft málin til rannsóknar og
eru þau upplýst að mestu, en fulln-
aðarrannsókn þeirra mun þó taka
lengri tíma.
Piltamir hafa ekki komið við
sögu lögreglunnar áður. Þeir eru
allir sakhæfir en voru yfirheyrðir
að viðstöddum fulltrúa félags-
málayfirvalda þar sem þeir eru
yngri en 18 ára.
Sérblöð í dag $íl ________WWW.MBL.IS
ÁFÖSTUDÖGUM
Með Morg-
unblaðinu
í dag er
dreift
blaði frá
Kringl-
unni, „Á
jólum er
gleði og
gaman“.
Bolton rígheldur í Eið
Smára Guðjohnsen / C1
Anja Andersen hefur hug
á „draumaliði“ / C2