Morgunblaðið - 03.12.1999, Page 34

34 FÖSTUDAGUR 3. DESEMBER 1999
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Sprengjuregn yfír
tsjetsjenskum bæjum
Fulltrúi Evrópu-
ráðsins segir
Rússa virða
mannréttindi
íbúanna lítils
Eldfjall spúir ösku yfir Quito
Quito. AFP, Reuters.
Moskvu, Grosní. AP, Reuters.
RÚSSAR gerðu harða hríð að
Grosní, höfuðborg Tsjetsjníu, í gær
en viðurkenndu, að varnir Tsjtsjena í
borginni væru öflugar. Sendimaður
Evrópuráðsins sagði í gær, að með
hernaði sínum virtu Rússar lítils
mannréttindi íbúanna.
Isa Munajev, yflrmaður tsjet-
sjenska herliðsins, sagði í gær, að
margir hefðu týnt lífi í loftárásum
Rússa en fullyrti einnig, að Tsjet-
sjenar hefðu fellt fjölda rússneskra
hermanna og eyðilagt marga bryn-
vagna. Sagði Munajev, að mestu
átökin hefðu verið við bæina Argun
og Urus-Martan, skammt frá Gros-
ní.
I Grosní eru um 5.000 hermenn til
varnar og hafa þeir að sögn rúss-
AP.
Rússneskir hermenn að hreinsa byssuhlaup á skriðdreka skammt frá
bænum Argun. fgor Sergejev, vamarmálaráðherra Rússlands, sagði í
gær, að bærinn myndi falla Rússum í hendur á næstu dögum.
nesku ínterfax-fréttastofunnar kom-
ið fyrir sprengjubelti umhverfis
borgina og einnig í mörgum bygg-
ingum. Ráða þeir yfir nokkrum
skriðdrekum og brynvögnum og eru
vel birgir af loftvarnabyssum,
sprengjuvörpum og öðrum léttum
vopnum.
Alvaro Gil-Robles, fulltrúi
Evrópuráðsins, sem farið hefur um
þann hluta Tsjetsjníu, sem Rússar
ráða, sagði í gær í Moskvu, að í hern-
aði sínum hefðu Rússar ekki skeytt
því að virða sjálfsögð mannréttindi
óbreyttra borgara. Sagði hann, að
flóttamannastraumurinn frá land-
inu, líklega um 230.000 manns, bæri
því gleggst vitni.
inn uppi í fjöllunum getur verið mik-
ill á nóttunni. Fólkið hefur ekkert
rennandi vatn og því er hreinlætis-
aðstaða af skornum skammti. Her-
inn er á staðnum og reynir að hjálpa
fólkinu eftir bestu getu.“
Guðrún segir að fólkið, sem er ind-
jánar er lifa á landbúnaði, kjósi vist-
ina í tjaldbúðunum frekar en að fara
til Quito, því það fái þannig að vera
nær heimahögunum.
Eldfjallið Tungurahua, sem er í
um 200 km fjarlægð frá höfuðborg-
inni, hefur gosið 70 sinnum á síðustu
3.000 árum, og um það bil einu sinni
á öld síðustu 1.300 árin. Búist er við
þvi að gos geti hafist í fjallinu á
næstu vikum eða mánuðum.
Að sögn Guðrúnar var um 24 þús-
und íbúum í Tungurahua-fylki gert
að yfirgefa heimili sín um miðjan
október vegna hættu á eldgosi.
Flestir hafa þurft að flýja frá Banos,
sem er ein helsta ferðamannaborg
Ekvador, og stór hluti íbúanna hefur
viðurværi sitt af ferðaþjónustu.
„Flestir íbúarnir fóru til Ambato,
höfuðborgar Tungurahua-fylkis. Það
er erfitt að ímynda sér hvernig þessu
fólki líður eða að setja sig í spor þess.
Það hefur þurft að yfírgefa allt sitt,
heimili, vinnu og skóla. I Banos eru
aðeins eftir hermenn sem gæta
borgarinnar. Þeir hafa einungis 5
mínútur til að koma sér í burtu ef til
stórs goss kæmi, því eldfjallið er í 6
km fjarlægð.“
Guðrún segir að búið sé að setja
upp nokkurs konar flóttamannabúð-
ir í Ambato. „Heilu fjölskyldurnar
búa þar í einu litlu herbergi. Svo er
sameiginleg eldunar- og hreinlætis-
aðstaða, en nokkur klósett og sturt-
ur duga skammt fyrir fjöldann.“
Uppskera ónýt vegna öskufalls
Guðrún segir að það sé nær
ómögulegt fyrir flóttafólkið að fá at-
vinnu, því atvinnuleysi sé mikið í
Ekvador, og fæstir hafi því nokkrar
tekjur. Þá hafa aðeins um 1.200 af
þeim nemendum sem þurftu að yfir-
gefa heimili sín hafið nám aftur.
Starf lá niðri í skólum í Ambato um
vikuskeið fyrir skömmu, til að hlífa
heilsu nemenda vegna öskufalls.
Fara börnin nú í skólann með grímur
og gleraugu í töskunni.
Að sögn Guðrúnar eru bændur af-
ar áhyggjufullir þar sem meirihluti
uppskeru þeii’ra er ónýtur vegna
öskufallsins. Hefur verð á ávöxtum í
Ekvador hækkað um 50% vegna
þessa.
Guðrún kom fyrst til Ekvador sem
skiptinemi á vegum AFS árið 1987.
Hún er nú í sinni fjórðu heimsókn til
landsins.
Fjármálahneyksli Kristilegra demókrata í Þýzkalandi
Skipun rannsóknarnefndar á veg-
um þingsins samþykkt einróma
Berlín. AFP, Reuters.
ÞÝZKA þingið samþykkti einróma í gær skipun
sérstakrar rannsóknarnefndar, sem á að fara of-
an í saumana á fjármálahneyksli Kiistilegra
demókrata (CDU), flokks Helmuts Kohls fyrr-
verandi kanzlara.
Volker Neumann, þingmaður Jafnaðarmanna-
flokksins (SPD), flokks Gerhards Schröders
kanzlara, mun stýra starfí nefndarinnar. Hann
hefur sagzt munu þrýsta mjög á Kohl að upplýsa
um greiðslur inn á leynilega bankareikninga
CDU, sem kanzlarinn viðurkenndi að hefðu verið
notaðir í formannstíð sinni. „Við höfum ekki
fengið tæmandi skýringar. Hvaðan komu pen-
ingarnir? Hve mikið fé var þetta? Voru þessir
peningar notaðir til að hafa áhrif á pólitískar
ákvarðanir?“ sagði Neumánn í sjónvarpsviðtali.
Athyglin beinist að Kohl
Meginrannsóknarefni nefndarinnar verða at-
hafnir Walthers Leisler Kiep, fyrrverandi fjár-
málastjóra CDU, en athyglin beinist að Kohl eft-
ir að hann gekkst opinberlega við hinum
leynilegu flokksreikningum, sem notaðir hefðu
verið til að geyma framlög til flokksins sem
flokksstjórnin af einhverjum ástæðum vildi ekki
að kæmi fram í endurskoðunarskyldu bókhaldi
hans. Er slíkt skýlaust brot á þýzkum lögum um
stjórnmálaflokka.
Líkum hefur verið að því leitt í íjölmiðlum, að
þýzki vopnasalinn Karlheinz Schreiber, sem um
þessar mundir er í haldi í Kanada, hafí afhent
Kiep skjalatösku með einni milljón marka í
reiðufé, andvirði 38 milljóna króna, á bflastæði í
Sviss árið 1991. Eru getgátur á lofti um að þessi
greiðsla hafi tengzt ákvörðun ríkisstjórnar Kohls
um að heimila útflutning þýzkra bryndreka til
Sádí-Arabíu.
Margir forystumenn CDU
bendlaðir við málið
I viðtali sem birtist við Schreiber í þýzka dag-
blaðinu Die Welt heldur hann þvi staðfastlega
fram, að hann hafi sjálfur verið í sambandi við
Kohl og aðra æðstu forystumenn CDU og syst-
urflokksins í Bæjaralandi, CSU, en ekki aðeins
fjármálastjórann Kiep.
„Ef menn af hálfu CDU og CSU láta núna
eins og þeir hefðu engin tengsl haft við „þennan
Schreiber" - það hafi aðeins verið á könnu Kieps
- þá samræmist það einfaldlega ekki staðreynd-
um málsins,“ hefur Die Welt eftir Schreiber.
Segist hann hafa verið í sambandi við Kohl, nú-
verandi flokksformann Wolfgang Scháuble og
fyrrverandi varnarmálaráðherrann Volker Ruhe,
og þar að auki við Edmund Stoiber, núverandi
formann CSU og forsætisráðherra Bæjaralands.
Heldur Schreiber því fram, að fulltrúar CDU
og CSU hafí komið að máli er Thyssen-sam-
steypan þýzka byggði hergagnaverksmiðju í
Kanada.
Um Kohl og það sem hann vissi um þetta
verkefni í Kanada sagði Schreiber: „Hann vissi
um þetta og hafði samband nokkrum sinnum."
I yfirlýsingu sinni frá því á þriðjudag minntist
Kohl ekki á nein einstök tilvik. Hann sagði að
þótt hann tæki á sig ábyrgðina á því að flokkur-
inn skyldi hafa notað leynilega bankareikninga,
þá hefði hann hvorki notið neins fjárhagslegs
ávinnings af því né látið féð hafa nokkur áhrif á
ákvarðanir sínar.
En Schröder kanzlari og fleiri forystumenn
SPD segja yfirlýsingu Kohls engan veginn full-
nægjandi. „Það verður að leggja staðreyndirnar
á borðið," sagði Schröder í umræðum á þinginu
um skipun rannsóknarnefndarinnar.
Reuters
Kona og tvö börn hennar ganga
með klúta fyrir vitunum í Quito,
höfuðborg Ekvadors, eftir ösk-
ugos í eldfjallinu Guagua
Pichincha.
sex þorpa í Pichincha-fylki hafi þurft
að yfirgefa heimili sín vegna gos-
hættunnar. Fólkið býr nú í litlum
kúlutjöldum sem herinn hefur lagt
til, allt að 6-7 manns í hveiju tjaldi.
Guðrún segir að þetta hafi vitanlega
ýmis vandamál í för með sér. „Kuld-
Björgunarmenn að störfum á slysstað í Ástralíu í gær.
Allt að 12 letust
í lestarslysi
m «/
Sydney. AP, AFP.
ÓTTAST er að 12 farþegar hafi lát-
ist þegar tveimur járnbrautarlest-
um laust saman í fjöllunum ofan við
borgina Sydney í Astralíu í gær. Að
minnsta kosti 51 slasaðist við ár-
eksturinn, þar af átta alvarlega.
Slysið varð með þeim hætti að
farþegalest með 1.000 farþega inn-
anborðs ók á fullri ferð aftan á aðra
lest sem var kyrrstæð á sömu tein-
um. Allir farþeganna sem létust
voru í fremsta vagni farþegalestar-
innar.
Ekki hefur verið upplýst hvað olli
slysinu en yfirvöld hafa skipað sér-
stakan hóp til að vinna að rannsókn
þess.
Verkalýðsfélög í Ástralíu kenndu
í gær niðurskurði hjá járnbrautar-
fyrirtækjum um slysið en sam-
kvæmt vitnisburði ökumanns þeirr-
ar lestar sem kyrrstæð var, ollu
rangar merkjasendingar slysinu.
Kyrrstæða lestin hafði stansað við
rautt umferðarljós sem virðist hafa
verið kveikt á röngum tíma.
ELDFJALLIÐ Guagua Pichincha í
Ekvador, sem er í aðeins 11 km fjar-
lægð frá höfuðborginni Quito, hefur
undanfarna daga ítrekað spúið ösku
og reyk. Aska hefur dreifst um ná-
grennið og hefur meðal annars þurft
að loka flugvellinum í Quito nokkr-
um sinnum vegna þessa. Þunnt ösku-
lag hefur lagst yfir norðurhluta
borgarinnar og vegfarendur hafa
brugðið á það ráð að halda vasaklút-
um fyrir vitum.
Fjallið hefur nokkrum sinnum lát-
ið á sér kræla síðan í september og
talið er að eldgos geti brotist út á
hverri stundu. Síðast gaus í Guagua
Pichincha fyrir 340 árum, en það er
eitt af yfir 30 virkum eldfjöllum í
landinu. Einnig er búist við gosi í
öðru eldfjalli, Tungurahua, á næstu
vikum.
Goshættan hefur veruleg áhrif
álíffólks
Guðrún Guðbjargardóttir er stödd
í Guayaquil í Ekvador. Hún sagði í
samtali við Morgunblaðið að gos-
hættan hefði veruleg áhrif á líf al-
mennings í nágrenni eldfjallanna.
Guðrún segir að um 1.500 íbúar