Morgunblaðið - 23.01.2000, Side 4

4 SUNNUDAGUR 23. JANÚAR 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 16/1 - 22/1
►REKSTRARLEYFI gagna-
grunns á heilbrigðissviði var
kynnt í gærmorgun, en eins
og kom fram á sínum tfma
ákvað ráðuneytið á sfðast-
liðnu sumri að ganga til við-
ræðna við Islenska erfða-
greiningu um rekstur
gagnagrunnsins.
►HÓPUR starfsmanna Bún-
aðarbanka Islands fékk á
síðasta ári undanþágu frá
ákvæði í verklagsreglum
bankans til kaupa á hluta-
bréfum í DeCODE, móðurfé-
lagi Islenskrar erfðagrein-
ingar. Samkvæmt verklags-
reglum er starfsmönnum
bankans óheimilt að kaupa
óskráð hlutabréf.
►Á ÞREMUR áratugum
hafa Islendingar fengið
ígrædd alls 140 líffæri. Þeg-
in hafa verið 52 nýru en á
síðustu árum hafa íslending-
ar einnig gefið 48 nýru sem
erlendir sérfræðingar hafa
sótt hingað úr látnum.
►LEYFILEG mörk
kadmfums f tilbúnum áburði
verða lækkuð frá I. október
í haust úr 50 mg á kg f 10.
Segir landbúnaðarráðherra
þetta gert til að mæta kröf-
um neytenda um vistvæna
framleiðslu landbúnaðaraf-
urða. Það geti og hækkað
verð á íslensku kjöti erlend-
is.
►HRAFNKELL Eiríksson,
sem nú stundar framhalds-
nám í verkfræði í Kaup-
mannahöfn, hlaut nýðsköp-
unarverðlaun forseta ís-
lands. Verkefni hans var
þróun hugbúnaðar til að
meta æðar í augnbotnum.
Geta augnlæknar þannig
betur metið hvort sjón er
farin að skerðast.
Rafverktakar
sviptir starfsleyfi
ÁTTA rafverktakar voru sviptir starfs-
leyfi þar sem þeir höfðu ekki komið sér
upp gæða- og öryggisstjórnunarkerfi
fyrir 1. janúar 1999. Um 500 rafverk-
takar hafa starfsleyfi hérlendis frá Lög-
gildingarstofu og geta þeir sem sviptir
voru leyfum endurheimt þau með því að
sýna Löggildingarstofu fram á að þeir
hafí komið sér upp áðurnefndu gæða-
kerfi. Með slíku kerfí er verið að
tryggja að verktakar fari yfir verk sín
þegar þeim er skilað.
Ferðaskrifstofur
kynna lág fargjöld
FERÐASKRIFSTOFAN Samvinnu-
verðir-Landsýn kynnti tilboð um 25
þúsund sæti til 10 borga í Evrópu á
mjög lækkuðu fargjaldi. Kostar farið
aðra leið til Kaupmannahafnar 7.400
krónur án flugvallaskatta og 17.900 til
Benidorm. Úrval-Útsýn kynnti einnig
lág fargjöld í vikunni, 14.900 kr. auk
skatta, báðar leiðir milli Islands og
Kaupmannahafnar og sama verð til
London. Flugleiðir bjóða einnig það
verð í næturflugi til þessara borga.
Gera má ísland að
vetnissamfélagi
FORRÁÐAMENN Daimler-Chrysler
fyrirtækisins telja að gera megi ísland
að samfélagi sem geti verið óháð olíu að
öllu leyti. Fyrirtækið telur vetni orku-
gjafa framtíðarinnar í samgöngum og
eru aðstæður taldar ákjósanlegar hér-
lendis til vetnisnotkunar m.a. vegna
þess að endurnýjanlegir orkugjafar á
borð við vatn og jarðvarma stæðu hér
til boða. Iðnaðarráðherra og nokkrir
fulltrúar fyrirtækja í orkumálum heim-
sóttu Daimler-Chrysler í Þýskalandi.
Fyrirhugað er að hefja hér notkun
vetnisknúinna strætisvagna sem þýska
fyrirtækið framleiðir.
CDU-hneykslið
vindur upp á sig
HELMUT Kohi, fyrrverandi kanzlari
Þýzkalands, sagði á þriðjudag af sér
heiðursformennsku í flokki Kristilegra
demókrata í Þýzkalandi (CDU), eftir að
flokksstjómin setti honum þá úrslita-
kosti að greina frá nöfnum meintra
ólöglegra greiðslna sem hann hefur við-
urkennt að hafa tekið við í kanzlaratíð
sinni, eða vera sviptur heiðursfor-
mannstitlinum ella. Á fostudag greindu
forystumenn flokksins frá því að þeir
væru að kanna forsendur fyrir máls-
höfðun gegn Kohl, í því skyni að knýja
hann til að láta af hendi þær upplýsing-
ar sem orðið gætu til að kveða niður
fjármálahneykslið sem nú skekur flokk-
inn. Kohl ítrekaði að hann væri bundinn
trúnaðareiði og myndi aldrei gefa upp
nöfn greiðenda hinna meintu ólöglegu
greiðslna. í umræðum um málið á þýzka
þinginu baðst Wolfgang Scháuble, arf-
taki Kohls í flokksleiðtogasætinu, afsök-
unar á fjármálahneykslinu, sem liti út
fyrir að vera kerfisbundin brot á lögum
um fjármögnun stjórnmálaflokka.
Milljónir marka uppgötvuðust á fleiri
leynireikningum CDU í vikunni og einn
féhirða þingflokksins svipti sig lífi í íbúð
sinni í Berlín.
Hart barizt í Grosní
HARÐIR bardagar hafa geisað í vikunni
milli uppreisnarmanna Tsjetsjena og
herliðs Rússa í Grosní, héraðshöfuðborg
Tsjetsjmu. Fullyrtu talsmenn rúss-
neskra hernaðaryfirvalda að herinn hefði
brotið vamir Tsjetsjena í miðborginni á
bak aftur. Á fímmtudag voru skæruliðar
sagðir hafa handsamað einn af æðstu
hershöfðingjum rússneska hersins í bar-
dögunum um Grosm', Mikhafl Malofeyev.
Á meðan bardagar geisuðu í Tsjetsjníu
kom dúman, neðri deild rússneska þings-
ins, í fyrsta sinn saman eftir kosningam-
ar í desember. Helzti stuðningsflokkur
Vladimírs Pútíns, setts forseta, og
kommúnistar gerðu með sér umdeilt
samkomulag um skiptingu helztu
þingembætta. Kommúnistinn Gennadí
Seleznjov var endurkjörinn þingforseti.
►VIKTOR Klima, kanzlari
og leiðtogi jafnaðarmanna í
Austurríki, sagðist á föstu-
dag ætla að freista þess að
mynda minnihlutastjórn, eft-
ir að endurnýjun stjórnar-
samstarfs jafnaðaramanna
og fhaldsmanna, sem hafa
verið saman við völd í land-
inu undanfarin 13 ár, fór út
um þúfur.
►SERBNESKI stríðsmaður-
inn Arkan, sem var eft-
urlýstur fyrir stríðsglæpi í
borgarastríðunum í Króatfu
og Bosnfu, var borinn til
grafar á fimmtudag, en hann
lét lífið í skotárás á hóteli í
Belgrad um sfðustu helgi.
►VIÐRÆÐUR ísraela og
Sýrlendinga um frið og bætt
samskipti lentu í biðstöðu f
vikunni. Krefiast Sýrlend-
ingar þess að fsraelar skuld-
bindi sig skriflega til að láta
Gólanhæðir af hendi en fsra-
elar svara þeirri kröfu ekki.
Var næstu lotu viðræðnanna
frestað.
► AÐALSAKSÓKN ARI í ísr-
ael fyrirskipaði á fimmtudag
að hafin skyldi rannsókn á
meintu fjármálamisferli Ez-
ers Weizmans, forseta lands-
ins. Weizman er gefíð að sök
að hafa þegið háar fjárhæðir
af erlendum kaupsýslumanni
þegar hann var þingmaður
og ráðherra á árunum
1989-1993.
►UM 1500 andstæðingar
rfkisstjórnarinnar í Ekvador
lögðu á föstudag undir sig
þinghúsið f höfuðborginni
Quito og lýstu yfir myndun
nýrrar ríkisstjórnar. Herinn
lýsti síðan yfir stuðningi við
aðgerðirnar og forsetinn, Ja-
mil Mahuad, fór í felur.
Heilbrigðis- og* tryggingamálaráðherra gefur
út reglugerð um gagnagrunn á heilbrigðissviði
Söfnun og vinnsla sé
ávallt í samræmi við
alþjóðlegar reglur
Morgunblaðið/Kristinn
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra kynnti í gær rekstrarleyfi
um starfrækslu gagnagrunns á heilbrigðissviði. Með henni eru Davíð Á.
Gunnarsson ráðuneytisstjóri og Þórir Haraldsson aðstoðarmaður.
SAMKVÆMT reglugerð um
gagnagrunn á heilbrigðissviði, sem
heilbrigðisráðherra gaf út í gær,
jafnhliða veitingu rekstrarleyfis til
gerðar og starfrækslu gagna-
grunnsins, skal söfnun, flutningur
og vinnsla upplýsinga í gagna-
grunninn ávallt vera í fullu sam-
ræmi við viðurkenndar alþjóðlegar
reglur um vísindasiðfræði og reglur
sem settar eru á grundvelli þeirra
og gilda hér á landi á hverjum
tíma.
í reglugerðinni segir einnig að
ráðherra geti á síðari stigum, m.a.
að fengnum tillögum starfrækslun-
efndar, tölvunefndar, þverfaglegrar
siðanefndar eða rekstrarleyfishafa,
sett frekari skilyrði en fram koma í
rekstrarleyfi varðandi öryggi upp-
lýsinga í grunninum, gerð hans og
önnur atriði ef upp koma álitamál
eða vandkvæði sem nauðsynlegt er
talið að bregðast við.
í reglugerðinni eru m.a. útfærð
ákvæði laga um gagnagrunnin
varðandi söfnun, meðferð og
vinnslu upplýsinga. Tekið er fram
að starfsmenn viðkomandi heil-
brigðisstofnana eða sjálfstætt
starfandi heilbrigðisstarfsmanna
skuli búa upplýsingar til flutnings í
gagnagrunninn. Tekið er fram að
þeir starfsmenn sem hafa beinan
starfa af því að flytja heilbrigðis-
upplýsingar í gagnagrunninn skuli
ekki koma að starfrækslu grunns-
ins hjá rekstrarleyfishafa.
Geta hvenær sem er
óskað eftir að gögn fari
ekki í grunninn
Skv. gagnagrunnslögunum og
reglugerð ráðherra sem gefin var
út í gær geta sjúklingar hvenær
sem er óskað eftir því að upp-
lýsingar um þá verði ekki fluttar í
gagnagrunninn. Ekki er hins vegar
gert ráð fyrir að mögulegt verði að
fá upplýsingar sem þegar er búið
að skrá afmáðar úr grunninum.
„Óski sjúklingur eftir að upplýsing-
ar um hann verði fluttar í gagna-
grunn á heilbrigðissviði, þrátt fyrir
að heilbrigðisstofnun eða sjálfstætt
starfandi heilbrigðisstarfsmaður
hafi ekki samið um slíkan flutning
upplýsinga, skal sjúklingur senda
landlækni beiðni þess efnis. Land-
læknir skal sjá til þess að beiðni
sjúklings sé virt,“ segir í 12. grein
reglugerðarinnar.
I 14. grein er tekið fram að
óheimilt sé að veita upplýsingar um
einstaklinga úr gagnagrunninum.
Eingöngu skuli veittar tölfræðileg-
ar upplýsingar um hópa einstakl-
inga.
Starfrækslunefnd
varðveiti afrit
á tryggilegan hátt
Starfrækslunefnd hefur umsjón
með gerð samninga rekstrarleyfis-
hafa og heilbrigðisstofnana og á að
gæta hagsmuna heilbrigðisyfir-
valda, vísindamanna og heilbrigðis-
stofnana við gerð samninganna.
Nefndin hefur einnig m.a. eftirlit
með daglegri starfsemi gagna-
grunnsins og getur krafið rekstrar-
leyfishafa og þá sem á hans vegum
starfa um allar þær upplýsingar
sem nefndinni eru nauðsynlegar til
að rækja hlutverk sitt.
Þá skal starfrækslunefnd varð-
veita afrit af gagnagrunninum í
bankahólfi eða á annan tryggilegan
hátt og skal uppfæra afritið reglu-
lega. Starfrækslunefnd skal ekki
sjaldnar en á þriggja mánaða fresti
senda vísindasiðanefnd skrá yfir
allar fyrirspurnir og tegundir fyrir-
spurna sem gerðar eru í gagna-
grunninum ásamt upplýsingum um
fyrirspyrjendur á því formi sem
tækni-, öryggis- og skipulagsskil-
málar tölvunefndar heimila, skv.
ákvæðum reglugerðarinnar.
Beiðni ura rannsóknir
lögð fyrir þverfaglega
siðanefnd
í henni er einnig að finna út-
færslu ráðuneytisins á hlutverki og
starfi þverfaglegrar siðanefndar
sem heilbrigðisráðherra skipar til
fjögurra ára í senn. Hlutverk henn-
ar er að tryggja að vinnsla upp-
lýsinga í gagnagrunninn sé ávallt í
fullu samræmi við viðurkenndar al-
þjóðlegar reglur um vísindasið-
fræði.
„Rekstrarleyfishafi skal leggja
fyrir þverfaglega siðanefnd beiðni
um rannsóknir og einstakar fyrir-
spurnir eða tegundir fyrirspurna
sem fyrirhugað er að vinna með
upplýsingum í gagnagrunni á heil-
brigðissviði. Gildir það bæði um
rannsóknir sem að öllu leyti eru
unnar innan fyrirtækis rekstrar-
leyfishafa eða í samvinnu við aðra
aðila. Beiðni samkvæmt ákvæði
þessu skal fylgja ítarleg lýsing og
önnur gögn samkvæmt nánari
ákvæðum í starfsreglum nefndar-
innar.
Óheimilt er að vinna með rann-
sóknir, fyrirspurnir eða tegundir
fyrirspurna nema þær hafi hlotið
samþykki þverfaglegrar siðanefnd-
ar,“ segir m.a. í reglugerð um
gagnagrunninn.
Samkvæmt ákvæði til bráða-
birgða skal í kjölfar útgáfu rekstr-
arleyfis taka saman þann kostnað,
sem með eðlilegum og sanngjörn-
um hætti tengist undirbúningi og
útgáfu rekstrarleyfis og rekstrar-
leyfishafa gerður reikningur fyrir
honum. Ber rekstrarleyfishafa að
endurgreiða ríkissjóði þennan
kostnað með sex jöfnum mánaðar-
legum greiðslum og skal fyrsta
greiðslan innt af hendi ekki síðar
en 45 dögum eftir útgáfu reiknings-
ins. Eftir lok hvers mánaðar á ár-
inu 2000 skal heilbrigðisráðuneyti
vegna kostnaðar starfrækslunefnd-
ar, þverfaglegu siðanefndarinnar
og landlæknis og dómsmálaráðun-
eyti vegna kostnaðar tölvunefndar
fela ríkisféhirði innheimtu tilfallins
kostnaðar þessara aðila í nýliðnum
mánuði vegna þess hlutverks sem
þessum aðilum er falið.
UpplýsingrsImi 588 7788 SKRIFSTDFUSlMI 5E8 9208