Morgunblaðið - 31.03.2000, Blaðsíða 54

54 FÖSTUDAGUR 31. MARS 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
STEINAR
VILHJÁLMUR
JÓHANNSSON
+ Steinar Vilhjálm-
ur Jóhannsson
fæddist í Reykjavfk
6. febrúar 1967.
Hann lést hér í borg
27. mars síðastliðinn.
Foreldrar hans eru
hjónin Jóhann Þórir
Jónsson, ritstjóri
Tímaritsins Skákar,
f. 21. október 1941,
d. 2. maf 1999, og
Sigríður Vilhjálms-
dóttir, kennari og
skrifstofumaður, f.
13. september 1941.
Systkini Steinars eru
1) Kristín María Kjartansdóttir,
skrifstofumaður á Akureyri, f.
21. janúar 1961, maki hennar er
Ingólfur Hauksson, endurskoð-
andi. 2) Hannes Jóhannsson hag-
fræðingur, háskólakennari í
Bandaríkjunum, f. 5. júní 1964.
Hann er kvæntur Beth Marie
Moore kennara.
Steinar var fæddur og upp-
alinn í vesturbænum
í Reykjavík og gekk
í Melaskóla, Haga-
skóla, Menntaskól-
ann í Reykjavík og
Menntaskólann á
Egilsstöðum, en
þaðan iauk hann
stúdentsprófi árið
1987.
Eftir stúdentspróf
stundaði hann um
tíma nám við Há-
skála Islands í sálar-
fræði og fleiri grein-
um, en sneri sér
síðan að ritstörfum.
Eftir hann liggja fimm bækur,
ljóðabækurnar „Lýsingarháttur
nútíðar" frá 1988, „Skrítin blóm
ljótar myndir og önnur ljóð“ frá
1990, „Bítlar" frá 1994 og „tíran-
os“ frá 1997, og skáldsagan
„Hljóð nóta“ frá 1995.
títför Steinars fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 10.30.
Það er óneitanlega tregt tungu að
hræra þegar kær frændi fellur í val-
inn svo löngu fyrir aldur fram. Minn-
ingamar leita á hugann um margs
konar ánægjulegar samverustundir
á árum áður, minningar um dreng
sem var hvers manns hugljúfi í æsku,
stæltur og hraustur, skýr og athug-
ull. Hann var sérstaklega hændur að
Vilhjálmi afa sínum, föður mínum.
Það var auðvitað ekki tilviljun því að
afinn sá að ýmislegt merkilegt bjó í
þessum dóttursyni sínum, og þeir
áttu vel skap saman. Það yljaði oft
um hjartarætur að fylgjast með sam-
skiptum þeirra. Þannig var það í
rauninni táknrænt að Steinar vildi
síðar meir bæta nafni afa síns við
skírnarnafn sitt. Og samrýndir voru
þeir jafnaldra frændur, Steinar og
Björn, á þessum árum. Við sem eldri
erum vitum hve mikils virði það er í
lífinu að hafa átt slíka vináttu þó að
hún hafi kannski ekki fengið að vaxa
áfram í óbreyttri mynd. Varla gat
meiri sælustundir í gervallri fjöl-
skyldunni en þegar þeir frændurnir
fengu að vera með afa sínum og
ömmu austur í sveitum eins og eina
orlofsviku. Þessar stundir voru því-
líkar að öll fjölskyldan naut góðs af,
.jafnvel þeir sem höfðu alls ekkert
komið á staðinn. Þær gleymdust
nefnilega ekki með tímanum.
En ský dró fyrir sólu fyrir 10-15
árum þegar sjúkdómurinn fór að
skjóta upp kollinum; sjúkdómurinn
sem er lódega einhver versti vágest-
ur í hópi sjúkdóma á Vestuiiöndum
nú um stundir. Hann hrífur til sín
mannvænlegt fólk á unga aldri, ræn-
ir það starfsorku, lífsgleði og tengsl-
um við annað fólk, og veldur aðstan-
dendum ómældum þjáningum. Og
oftar en tárum taki fær hann mann-
inn með ljáinn í lið með sér innan tíð-
ar, án þess að spurt sé um lengd
þeirrar ævi sem liðin er. Getur það
kallast ofmetnaður að gera sér vonir
um að takast megi að lækna slíka
meinsemd? Við Sigrún vottum Siggu
systur minni og fjölskyldu hennar
samúð okkar. Við biðjum og óskum
að allt sem gott er leggist á eitt til að
létta þeim byrðarnar.
Þorsteinn Vilhjálmsson.
Steinar frændi er allur. Einu sinni
vorum við smápollar í Vesturbænum
að sparka bolta í bakgarðinum hjá
ömmu og afa. Við vorum vinir og lék-
um okkur saman. Steinar var alltaf
stærri en ég í fleiri en einum skiln-
ingi. Ég var ekki alltaf viss um að ég
skildi hvað hann var að fara. Hann
var óútreiknanlegur og það var eins
og hann skynjaði hlutina á annan
hátt - og betur - en ég. Þegar ég nam
staðar við yfirborðið og lét mér það
nægja hélt hann áfram. Stundum
spann hann upp sögur eða greindi
mér frá ýmsum stórmerkjum og ég
trúði honum alltaf af því að ég leit
upp til hans. Það var eins og hann
hefði innsýn í eitthvert dularfullt
innra lögmál - óræðara og háska-
legra en hin meinleysislega ytri
+
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir og amma,
GUÐRÚN VALFRfÐUR ODDSDÓTTIR,
frá Sælingsdal,
verður jarðsungin frá Hvammskirkju í Dölum,
laugardaginn 1. apríl kl. 14.00.
Rútuferð verður frá BSl kl. 10.00.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
+
Innilegar þakkir til allra þeirra sem auðsýndu
okkur samúð og hlýhug við andlát og útför
móður okkar,
SÓLRÚNAR EIRÍKSDÓTTUR
frá Krossi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Sjúkrahússins
Egilsstöðum fyrir góöa umönnun.
Börn hinnar látnu.
ásýnd. Við erum staddir í fjörunni við
Hreðavatn og Steinar opinberar fyr-
ir mér leyndardóm skotfastasta
knattspyrnumanns heims, Johans
Neeskens: skothörkuna átti hann að
þakka því að hann gekk á hveijum
degi um í stígvélum fullum af ísköldu
vatni. Sólin skein þennan dag en
engu að síður hljóp ég heim í sumar-
bústað og náði í stígvélin mín og fyllti
þau af vatni. Þannig göslaðist ég um
kjarri vaxna brekkuna nokkra hríð,
eða þar til það rann upp fyrir mér að
líklega þyrfti Neeskens ekki á þess-
ari óþægilegu aðferð að halda - eða
hafði einfaldlega ekki dottið hún í
hug.
Svo komu fullorðinsárin sem svo
eru kölluð og Steinar fór til Indlands
og dvaldi þar um þriggja mánaða
skeið. Þegar hann sneri heim kom
hann til mín í kjallarann við Brávalla-
götu og sýndi mér myndir úr ferð-
inni. Hann hafði gert víðreist í þessu
landi hinna óviðráðanlegu and-
stæðna. I Delhí var gerður aðsúgur
að honum, hvíta manninum sem
gnæfði upp úr mannhafinu, og hann
átti fótum fjör að launa. Hann ferð-
aðist um eyðimerkur Rajasthans og
dvaldi báðum megin við hina
gleymdu víglínu í fjöllunum í Kasmír.
Hann dvaldi í húsbát og fjallakofum.
Hann var reynslunni ríkari.
Steinar var skáld. Ljóðin hans eru
skrítin blóm sem tala til mín. Ég
sagði honum það oftar en einu sinni
að ég væri hans mesti aðdáandi.
Hendingar úr Ijóðum hans gerðu sig
heimakomnar í hugskoti mínu. „Það
er bjart í veðri / þennan annars kalda
dag í nóvember / Við ræðum ferð til
Tælands / og Esjan blaktir við hún /
handan verksmiðjuþakanna".
Steinar var skáld og hann var vin-
ur minn og frændi. Nú er hann horf-
inn á braut. Enginn getur með réttu
fyllst slíku drambi að fullyrða að
handan við orsök og afleiðingu og fá-
fengilegt yfirborð hlutanna sé ekkert
annað en tómið að finna. Ég kýs að
trúa því að þarna hafi Steinar nú
fundið sér stað.
Björn Þorsteinsson.
Mágur minn og vinur Steinar Jó-
hannsson hefur kvatt þennan heim
aðeins 33 ára gamall. Ég kynntist
Steinari þegar hann var á unglings-
aldri, fyrir rúmlega tuttugu árum. Þá
var ég tíður gestur á heimili foreldra
hans er ég heimsótti Kristínu Maríu
systur Steinars. Við Steinar urðum
brátt bestu vinir og áttum á þeim ár-
um nokkur sameiginleg áhugamál.
Við vorum báðir miklir áhugamenn
um íþróttir, en Steinar var góður
íþróttamaður, stundaði bæði fótbolta
og handbolta með KR. Með KR spil-
aði hann í öllum yngri flokkum. Þá
áttum við það sameiginlegt að styðja
sama lið í ensku knattspyrnunni,
Leeds United, en báðir fylgdumst
við jafnan með ensku knattspyrn-
unni og gengi okkar liðs. Þegar við
hittumst hin síðari ár spjölluðum við
ævinlega um þetta sameiginlega
áhugamál okkar, fótboltann, og hve-
nær kæmi að því að KR-ingar yrðu
íslandsmeistarar. Annað áhugamál
sem við áttum sameiginlegt var að
spila kotru, en við sátum oft fram á
nætur í miklum einvígum sem Hann-
es, bróðir Steinars, og Jóhann Þórir
tengdafaðir minn tóku jafnframt
þátt í. Einnig áttum við Steinar það
til að sitja bara tveir jrfir spili, annað-
hvort kotru eða einhverju öðru, fram
á rauða nótt.
Þegar við Kristín María bjuggum í
Reykjavík var Steinar tíður gestur á
heimili okkar. Var hann jafnan
aufúsugestur og alltaf jafn gaman að
fá þennan góða dreng og húmorista í
heimsókn. Minnisstæðar eru
skemmtilegar uppákomur hjá Stein-
ari þegar hann tók upp jólagjafirnar
sem hann fékk frá Hirti Hjartar.
Hjörtur Hjai-tar átti það nefnilega til
að gefa Steinari akkúrat þá plötu eða
geisladisk sem Steinar langaði í þá
stundina. Steinar einn þekkti Hjört
Hjartar.
Á menntaskólaárum Steinars fór
að bera á áhuga hans á skáldskap, og
minnisstæð eru úr heimsóknum hans
gullkom sem hann lét eftir sig í
gestabók okkar hjóna. Kvittaði hann
jafnan fyrir sem Raniets konungur
og var það ekki fyrr en löngu seinna
að ég uppgötvaði að Raniets var ein-
faldlega Steinar skrifað aftur á bak.
Steinar skrifaði einar fimm ljóða-
bækur sem faðir hans gaf út. Sú
fyrsta, Lýsingarháttur nútíðar, kom
út 1988 og sú fimmta, Uranos, árið
1996.
Eftir að við fjölskyldan fluttum
búferlum til Akureyrar fækkaði
fundum okkar, þó svo að endrum og
sinnum hafi hann komið í heimsókn
til okkar norður, og oft hittumst við
þegar við komum til Reykjavíkur. Þá
er mér ofarlega í huga heimsókn til
hans, þegar hann stundaði nám við
Menntaskólann á Egilsstöðum. Var
ég veðurtepptur á Egilsstöðum og
dvaldi þá hjá Steinari dagspart þai-
sem hann bjó á heimavistinni og
spjölluðum við þá um heima og
geima.
Nú hefur Steinar Jóhannsson
kvatt þennan heim, en hann glímdi
við ei'fiðan sjúkdóm í mörg ár. Alltaf
var vonin sú að hann gæti lifað með
þessum sjúkdómi og að hægt væri að
halda honum niðri. Við huggum okk-
ur við það að Steinar hafi öðlast frið
og dvelji nú á æðri stað ásamt föður
sínum Jóhann Þóri.
Megi þeir hvíla saman í friði.
Ingólfur Hauksson.
Það er þyngra en tárum taki að
setjast niður og skrifa minningarorð
um hann Steinar okkar. Ótal minn-
ingar koma upp í hugann, bæði ljúfar
og sárar. Minningin um yndislegt og
glaðvært barn sem vann hug og
hjarta okkar allra kemur fyrst upp.
Minningin um tápmikinn og fjörugan
strák sem ávallt var í góðu skapi og
hreif alla með sér kemur einnig fram
í hugann. Hann þótti mjög efnilegur
íþróttamaður á sínum yngri árum,
bæði í handbolta og fótbolta. Hann
var mikill KR-ingur, enda alinn upp í
Vesturbænum í Reykjavík.
Sumarið 1977 tókum við að okkur
sumarvinnu í þjóðgarðinum í Skafta-
felli. Steinar dvaldist hjá okkur þetta
sumar, þá tíu ára gamall. Þessi tími
varð okkur öllum mjög dýrmætur.
Hann naut sín á þessum fallega stað
og þar mynduðust sterk bönd milli
okkar sem aldrei slitnuðu. Hann
gerði sig oft heimakominn hjá okkur
eftir þetta og var alltaf aufúsugestur.
Hann hafði mikinn áhuga á tónlist og
áttum við þar samleið. Enda kom
hann alla tíð síðan oft í heimsókn til
að hlusta á gömlu plötumar okkar.
Steinar var svo sannarlega hvers
manns hugljúfi, prúðmannlegur í
framkomu, rólegur og yfirvegaður.
Hann var sérstaklega hnyttinn í til-
svörum. Hann fór líka sínar eigin
leiðir. Að loknu stúdentsprófi hóf
hann nám í Háskóla Islands en festi
ekki rætur þar. Hann átti sér þann
draum að heimsækja Indland og lét
hann verða af því eftir að hafa lesið
sér vel til um land og þjóð. Þar dvaldi
hann í nokkra mánuði og hafði frá
mörgu að segja þegar heim kom.
Eftii' það fór að bera nokkuð á veik-
indum hjá Steinari sem síðar kom í
ljós að reyndust ei'fið viðureignar.
Steinar lagði fyrir sig ritstörf og
gaf út sögur og ljóðabækur. Þar fann
hann vettvang til að koma hugsunum
sínum á framfæri. Hann hlaut góða
dóma fyrir ritstörf sín, enda var hann
hugmyndaríkur og hafði gott vald á
íslenskri tungu.
Nú kveðjum við góðan vin og
frænda sem var okkur og börnunum
afar kær. Minningin um góðan dreng
mun lifa með okkur um alla framtíð.
Guð blessi minningu hans.
Svanlaug og Halldór.
Við, sem komin crum á fertugs-
aldurinn, teljum okkur stundum vera
svo lífsreynd að fátt geti lengur kom-
ið okkur á óvart. Gagnvart einum
hlut er maður þó algerlega ber-
skjaldaður og máttvana þegar á
hólminn er komið, en það er skyndi-
legt fráfall vinar og samferðamanns.
Á þetta var ég minntur þegar mér
bárust tíðindi af fráfalli Steinars Jó-
hannssonar, góðs vinar og fyrrver-
andi skólafélaga.
Fyrstu kynni mín af Steinari voru
í Melaskóla en góður kunnings-
skapur tókst með okkur í Haga-
skóla þar sem við vorum sessunaut-
ar um hríð og brölluðum margt
saman, sem ekki var alltaf í þökk
skólayfirvalda. Tókst þar með okk-
ur vinátta sem hefur haldist óslitin
síðan.
Steinar var hávaxinn svo af bar,
þrekvaxinn og stórskorinn. Hann var
því gjaman nefndur Steini stóri en
þegar í barnaskóla bar hann höfuð og
herðar yfir jafnaldra sína. Á þessum
aldri þekkja drengir fátt skemmti-
legra en að tuskast á og þótt Steini
hefði sannarlega krafta í kögglum
hafði hann orð á sér fyrir það að nota
þá ekki nema hann ætti hendur sínar
að verja eða til að hjálpa minni mátt-
ar. Hann var einstaklega friðsamur
og seinþreyttur til vandræða en fann
kröftum sínum viðnám í hinum ýmsu
íþróttum. Æfði hann m.a. handknatt-
leik og knattspyrnu með barna- og
unglingaflokkum Knattspyrnufélags
Reykjavíkur með góðum árangri.
Á Menntaskólaárunum hneigðist
hugur Steina til skáldskapar og sát-
um við m.a. saman í ritnefnd Skóla-
blaðsins þar sem hann steig íyrstu
skref sín á ritvellinum. Fór ekki á
milli mála að hann hafði mikla rithöf-
undarhæfileika og ljóð hans báru því
glöggt vitni að þar fór viðkvæm sál,
sem lét vel að láta pennann tjá til-
finningar sínar. Steini var einnig
gæddur gamansemi í ríkum mæli og
hún fékk breiðan farveg í ritverkum
hans.
Stundum er sagt að maður geti um
fátt valið í lífi sínu af því sem máli
skiptir en allir njóti þó þeirra for-
réttinda að geta valið sér vini og það
val sé svo sannarlega dýrmætt. Víst
er að vinátta er fljót að takast með
mönnum á hinum hrifnæmu skólaár-
um og verður hún þá gjarnan svo ein-
læg og óbrotgjörn að endist lífið á
enda. Slík vinátta tókst með okkur
Steina, enda þótt leiðir skildi eftir
Menntaskólann. Þótt sambandið
dofnaði og ár liðu jafnvel á milli þess
sem við hittumst trosnuðu vináttu-
böndin ekki og þegar fundum okkar
bar saman var þráðurinn tekinn upp
eins og við hefðum nýslitið talinu.
Hin síðari ár gekk Steinar ekki
heill til skógar og átti það vafalaust
sinn þátt í því að við félagarnir urð-
um minna varir við hann en áður. Ég
minnist þó góðviðrisdags fyrir
nokkrum árum þegar Steini slóst í
för með nokkrum okkar í gönguferð
upp á Esju. Sagði hann okkur þá m.a.
frá mikilli reisu sinni til Indlands og
ýmsum ævintýrum sem hann lenti í
þar. Síðasti fundur okkar varð á sl.
hausti þegar samfelld sigurhátíð
ríkti í Vesturbænum vegna frábærs
árangurs KR á afmælisárinu. Þetta
gladdi Steina og það var greinilegt að
gamla KR-hjartað sló á sínum stað.
Og hvaða minningar skyldu nú
standa upp úr að leiðarlokum? Eru
það gamanyrðin og spjallið í
kennsiustundum, prakkarastrikin í
frímínútum eða heimspekilegar sam-
ræður í „Skáldakjallaranum" Sól-
vallagötu 30 um bókmenntir, tónlist,
sætar stelpur og æðstu rök tilver-
unnar? Sennilega einhver blanda af
þessu öllu saman.
Að endingu sendi ég fjölskyldu
Steinars innilegar samúðarkveðjur
fyrir hönd okkar félaganna. En
minningu um góðan dreng mun ég
halda í heiðri meðan mér endast dag-
ar.
Kjartan Magnússon
sáþig
áhominu
sem við kölluðum kveðjuhornið okkar
langaði að hlaupa til þín
hverfaífaðmþinn
ogheyraþigsegja
einusinnienn
að égværiallt
ogalltværifrábært
en
éggatekkihreyftmig
vegna orðanna þinna
umljósiðogmyrkrið
og
svovarstuhorfinn
égstóðeftir
Iengi, lengi
oggrét
blóðugum hjartatánim
Elsku Steinar. Þú verður alltaf hjá
mér í hjartanu.
Þín
Ragna Sól.