Morgunblaðið - 31.03.2000, Blaðsíða 56
56 FÖSTUDAGUR 31. MARS 2000
UMRÆÐAN
MORGUNB LAÐIÐ
Dugar „Litla gula hæn-
an“ til tölvukennslu?
FORELDRAR fagna þeim skref-
um sem stíga á til að gera íslenska
grunnskóla betri, samkvæmt því sem
fram kemur í nýju aðalnámskránni
og tók gildi um mitt síðasta ár.
Foreldrar hafa vissulega haft af því
áhyggjur að samkvæmt
ýmsum fréttum og frá-
sögnum, sem birtar hafa
verið á undanfömum
piánuðum, virðist sem
íslenskir skólar séu ekki
jafngóðir og landsmenn
hafa hingað til haldið.
Arangur íslenskra nem-
enda er lakari en nem-
enda viða um heim.
Samkvæmt nýju aðal-
námskránni virðist eiga
að bæta þama úr og
mikill metnaður virðist
vera lagður í að laga
námsefni og kennslu að
kröfum sem gerðar em
til grannskóla í nútíma-
þjóðfélagi - eins og ís-
land telst væntanlega vera. Því vakti
það ugg í brjósti foreldra að heyra á
dögunum að fé til námsefnisgerðar í
o'ámræmi við nýju aðalnámskrána
virtist ekki tryggt.
Fé skorið niður
veitt úr sjóðum landsmanna í þetta
mikilvæga verkefni.
Hætt við verkefni
Árið 2000 era grannskólabörn
43.900 að tölu og með því að skoða
gögn Námsgagna-
stofnunar má sjá
hversu miklum pening-
um er varið í að gera
námsefni fyrir grann-
skólabörn á ári og þá
þróun sem þar heftir
átt sér stað. Að fara yf-
ir slík talnagögn er
flókið og því skiljanlegt
að foreldrar almennt
hafi ekki sett sig inn í
málið.
Hvað varðar fé til
gerðar námsefnis sam-
kvæmt kröfum nýju
aðalnámskrárinnar þá
fékk Námsgagnastofn-
un aukafjárveitingu á
árinu 1999 til að hefja
það verk. Nefna má að skv. nýju aðal-
námskránni á að hefja enskukennslu í
4. bekk, þ.e. ári fyrr en áður. Leggja á
Skólar
Bryndís
Kristjánsdóttir
Stjóm SAMFOK ákvað að kanna
málið nánar og var undirritaðri falið
það verkefni. Þegar farið er yfir þau
opinbera gögn sem liggja frammi um
fjárveitingu til Námsgagnastofnunar
- en það er sú stofnun sem sér um út-
gáfu námsefnis fyrir grann- og fram-
haldsskóla landsins - og í viðtali við
Tryggva Jakobsson, útgáfustjóra hjá
Mámsgagnastofnun, kemur í ljós að
ástæða er til að óttast. Skólum eru
ætluð þrjú ár til aðlögunar að nýrri
aðalnámskrá og á þeim tíma á nýtt
námsefni væntanlega einnig að vera
tilbúið. En nú - strax á öðra ári nýrr-
ar námskrár - hefur fé til námsefnis-
gerðarinnar verið skorið veralega
niður!
Eigum við foreldrar að láta okkur á
sama standa? Við hjá SAMFOK segj-
um auðvitað nei. Vilji foreldrar að
námsárangur barna þeirra verði eins
og best verður á kosið, verður að
tryggja að námsefnið svari kröfum og
þörfum námsins. Ljóst er að gamalt
námsefni dugar ekki til að kenna ný
fög og að það tekur tíma að semja og
útvega nýtt námsefni. Foreldrar vilja
að hér sé vel að verki staðið - enda
mun það væntanlega skila sér í betri
námsárangri íslenskra barna - og
foreldrar vilja því að nægu fé verði
(BIODROGA^
Snyrtivörur
Q-10 húðkxemið
Þeir sem eru búnir að
koma sínum börnum „til
manns“ geta samt ekki
verið „stikkfrí“, segir
Bryndfs Kristjánsdóttir
og spyr, hafa þeir hug-
leitt hvernig skóla þeir
vilja fyrir barnabörnin?
mun meiri áherslu á raungreinar og
stærðfræði - en eins og allir þekkja
sýndu kannanir að íslensk börn komu
sérlega Ola út í þessum fögum - nýjar
námsgreinar sem koma inn era lífs-
leikni og upplýsinga- og tæknimennt.
Allt kallar þetta á nýtt námsefni. Til
að útbúa námsefni fyrir þessi fög
voru veittar 40 milljónir króna árið
1999. Þar sem skólum er ætlaður 3
ára aðlögunartími að aðalnámskránni
var talið að sami tími væri ætlaður til
að útbúa nauðsynlegt námsefni og á
Námsgagnastofnun vora gerðar
áætlanir í samræmi við það og þær
fjárveitingar sem tU verksins var út-
hlutað; mörgum metnaðarfullum
verkefnum var hrint úr vör.
Þegar 40 mUljónirnar vora skornar
niður í 25 mUljónir á þessu ári varð
ljóst að ekki var hægt að standa við
þessar áætlanir og að stofnunin
myndi lenda í verulegum erfiðleikum
með að Ijúka verkefnum sem þegar
var farið af stað með. Sérstök auka-
fjárveiting var til gerðar námsefnis
fyrir upplýsingatækni - en á þann
þátt leggur menntamálaráðuneytið
mikla áherslu. Árið 1999 vora veittar
til þessa 43 milljónir króna en 36 árið
2000.
Til að gera þennan talnaleik enn
flóknari vora árið 1999 teknar 15
milljónir króna af árlegri fjárveitingu
til stofnunarinnar (sem stendur
straum af rekstri og útgáfu) og þær
„lánaðar" undir liðinn „námsefni um
upplýsingatækni" (43 milljónimar).
Þessar 15 milljónir hafa ekki verið
fluttar tilbaka undir almenna fjár-
veitingu svo segja má að hún hafi
lækkað sem þessu nemur - en fer
auðvitað til námsefnisgerðar, þ.e. í
upplýsingatækni. (Aukafjárveitingin
vegna þess liðs árið 2000 er því í raun
16 mUljónir.)
Skiptir íjöldi nemenda
ekki máli?
Fréttin um að ekki væri nægilegt
fé veitt til námsgagnagerðar vegna
nýju aðalnámskrárinnar var það sem
vakti áhuga SAMFOK á máíinu. Við
eftirgrennslan kom margt annað í
ljós varðandi starf og fjárveitingar til
Námsgagnastofnunar sem vakið hef-
ur upp spumingar og veldur áhyggj-
um.
Fjárveitingu til Námsgagnastofn-
unar er t.d. ekki breytt þegar mikill
fjöldi nýrra nemenda kemur inn, þ.e.
hún byggist ekki á fjölda nemenda.
Þegar 10. bekkur varð skólaskyldur
árið 1990 var ekki aukið við fjárveit-
ingu til stofnunarinnar vegna nám-
sefnis fyrir 10. bekk. Hvar varð þá að
klípa af tU að fá pening? Kannski af
námsefni 3. bekkjar? Sama gilti þeg-
ar 6 ára börnin urðu skólaskyld.
Finnst foreldram þetta ásættanlegt?
Það er alveg öraggt að ef foreldrar
bama í 3. bekk væra spurðir, hvort
þeim væri sama þó börn þeirra fengju
ekki reikningsbók af því að peninga
vantaði til að gera lestrarbók fyrir 6
ára börn, þá myndu þeir mótmæla.
Tölur Námsgagnastofnunar sýna
að nú er verið að veita álíka hárri upp-
hæð í námsefni á hvert grannskóla-
bam og gert var að meðaltali árin
1985-1989, áður en 10 bekkur varð
skólaskyldur, eða um 7.500 kr. Ef
aukafjárveitingamar kæmu ekki til
væri þessi tala rúmlega 6.000 kr.
Finnst foreldram þetta ásættan-
legt? Finnst landsmönnum þetta
ásættanlegt? Þeir sem era búnir að
koma sínum bömum „tU manns“ geta
samt ekki verið „stikkfrí" - hafa þeir
hugleitt hvemig skóla þeir vilja fyrir
bamabömin?
Áskorun
Stjórn SAMFOK skorar á mennta-
málaráðhema að standa vörð um hina
metnaðarfullu nýju aðalnámskrá og
tryggja að nægUegu fé sé veitt í að út-
búa það námsefni sem þarf til að skól-
ar landsins geti staðið undir þeim
kröfum sem nýja aðalnámskráin ger-
ir til þeirra. Þannig að árangurinn
verði eins og til var ætlast; þ.e. betri
skólar og betri námsárangur ís-
lenskra barna.
Ennfremur hvetur SAMFOK for-
eldraráð og -félög í öllum grannskól-
um landsins til að senda áskoran til
menntamálaráðherra hvað þetta
varðar.
Höfundur skrifur fyrir hönd SAM-
FOK sem er samband foreldrafélaga
og foreldraráða (skólum Reykjavúc-
ur á grunnskólastigi.
GLERAUGAÐ
glodugnavfMlun
568 2662
30%
50%
70%
ÚTSALA
■
fLiiSi I
Laugavegi 54 - simi 552 5201
Rökþrota
forsætisráð-
herra
ALLT frá því að
Davíð Oddsson kom
fram á sjónarsviðið í
íslenskum stjórnmál-
um þótti hann illvið-
ráðanlegur í rökræð-
um og öllu því sem
viðkom orðsins list.
Þetta var á þeim ár-
um sem Davíð átti
ekki innstæðu í pólit-
íkinni og var því vel í
stakk búinn til að tak-
ast á við þá sem höfðu
í henni fortíð. Minnis-
stæð era ýmis tilvik í
sjónvarpi þar sem
Davíð rúllaði upp and-
stæðingum sínum.
Stjórnmálamenn og fréttamenn
kviðu því að fara í útvarp eða
sjónvarp til að fást við Davíð.
Hann var konungur stjórnmálaum-
ræðna í sjónvarpi.
Svo varð Davíð
borgarstjóri
Davíð varð borgarstjóri og tók
að safna innstæðum í sinn pólit-
íska feril. Hann var lengi óum-
deildur sem slíkur. Þótti skeleggur
og framkvæmdaglaður. Eftir all-
mörg ár í embætti fór að bera á
Pólitík
Enn heldur Davíð
áfram, segír Jón Ingi
Cæsarsson, að dásama
stöðugleikann.
umdeildum atvikum í stjórn borg-
arinnar. Ráðhúsið, skuldasöfnun,
fyrirgreiðslupólitík o.m.fl. Þá þótti
andstæðingum Davíðs kominn tími
til að takast á við rökræðusnilling-
inn. Yiti menn. í stað þess að tak-
ast á við málefni borgarinnar á
málefnalegan hátt tók Davíð upp
nýjan stíl. Hann réðst að andstæð-
ingum sínum úr fjarlægð. Hann
gaf ekki kost á sér í rökræðuþætti
og hann gerði lítið úr andstæðing-
um sínum. Að lokum treysti hann
sér ekki til að halda áfram í borg-
arpólitíkinni því greinileg hætta
var á að borgin tapaðist sjálfstæð-
ismönnum í næstu kosningum. Það
ætlaði Davíð ekki að láta verða
frama sínum í pólitík að falli og
fann sér nytsamt peð til að fórna
og dreif sig í landsmálapólitík.
Og svo varð Davíð
forsætisráðherra
Davíð Oddsson varð forsætisráð-
herra. Hann var kominn á tindinn
í íslénskri pólitík. Fyrst myndaði
hann ríkisstjórn með Alþýðuflokki.
Sú ríkisstjórn var við völd í fjögur
ár.
Fyrri hluti þess tímabils ein-
kenndist af samstöðu og ein-
drægni. Seinni hlutinn var erfiðari
og greinilegt var að ekki var pláss
nema fyrir einn kóng í ríkinu.
Trúnaðarbrestur var augljós mill
Davíðs og samstarfsflokksins.
Að því tímabili loknu valdi Davíð
sér Framsóknarflokkinn. Það sam-
starf hefur nú staðið í bráðum sex
ár. Það hefur gengið ágætlega fyr-
ir Davíð að sætta sig við Fram-
sókn því Halldór formaður hefur
látið hann fara sínu fram.
Það sem Davíð boðaði í kosn-
ingabaráttunni var að stöðugleiki
og framfarir í þjóðfélaginu væru
ekki trygg nema Sjálfstæðisflokk-
urinn, þ.e. Davíð, réði landsmálun-
um áfram. Augljóst er öllum sem
það vilja sjá að svo er ekki.
Hættumerkin eru alls staðar.
Verðbólga, offjárfestingar, óráðsía,
viðskiptahalli upp á milljarða. Enn
heldur Davíð áfram að
dásama stöðugleik-
ann. Trúverðugleiki
hans er þó stórum
minni en áður. Mjög
ber á taugaveiklun
hjá ráðherranum.
Hann hefur lagt
landsföðurímyndinni.
Omálefnalegar árásir
hans á einstaklinga,
félagasamtök og aðra
stjórnmálamenn hafa
einkennt framkomu
hans síðustu mánuði.
Þetta er mjög farið að
líkjast munstrinu sem
varð aðdragandi
brotthvarfs hans úr
borgarpólitíkinni á árum áður.
Það er hætt að vera gaman.
Hætt er við að tindi góðæris sé
náð og nú fari að koma að skulda-
dögum ríkisstjórnarinnar vegna
efnahagsstjórnarinnar. Davíð gæti
bráðum þurft að svara fyrir að-
gerðaleysi þessarar ríkisstjórnar í
fjármálum þrátt fyrir síendurtekn-
ar aðvaranir efnahagssérfræðinga.
Það er ekki stíll Davíðs að svara
slíkum leiðinda spurningum.
Það er mitt mat að á næstu
mánuðum muni Davíð Oddsson
fara að undirbúa brotthvarf sitt úr
íslenskri pólitík. Öll hans fram-
koma er komin í sama farveg og
þegar hann sá fram á að tapa
borginni. Það mun með sama
áframhaldi og aðgerðaleysi ríkis-
stjórnarinnar stefna í fjöldagjald-
þrot heimilanna. Afrakstri góðæris
og þjóðarauðs hefur verið stýrt á
fárra hendur sem hafa í auknum
mæli verið að draga það út úr ís-
lenska efnahagskerfinu og koma
því fyrir erlendis. Það verða ekki
þeir fjármagnseigendur sem tapa
þegar niðursveiflan kemur. Það
verða heimilin í landinu.
Það er þetta og fleira sem Davíð
Oddsson ætlar sér ekki að svara
fyrir í næstu kosningum. Það
skýrir að einhverju leyti ótrúlega
taugaveiklun og dónalega fram-
komu Davíðs upp á síðkastið.
Lokaorð:
íslenskir forsætisráðherrar hafa
í gegnum árin verið heiðursmenn.
Margir þeirra hafa verið umdeildir
eins og eðlilegt er með menn í
áhrifastöðum. Olafur Thors, Bjarni
Benediktsson, Steingrímur Her-
mannsson og margir fleiri hafa
verið umdeildir. Það hefur þó frek-
ar verið vegna stjórnmálastefnu
eða rangra og misheppnaðra ráð-
stafana. Davíð Oddsson hefur
markað nýtt framkomumunstur
forsætisráðherra. Hann gerið lítið
úr fjarstöddum andstæðingum og
þeim sem ekki hafa sömu skoðun
og hann. Hann svarar ekki spurn-
ingum eða gagnrýni efnislega,
heldur snýr út úr. Hann mætir
ekki andstæðingum sínum auglitis
til auglitis heldur notar skot í
fréttatímum til að rangfæra, rang-
túlka og fara með ósannindi.
Fréttamenn hafa verið mjög ódug-
legir við að reka til baka eða
þjarma að ráðherranum þegar
hann hefur komist á flug við iðju
sína. Það er kominn tími til að
Davíð verði dæmdur af verkum
sínum og framkomu og verði tekin
af stalli hins óumdeilda goðumlíka
leiðtoga. Slíkt gagnrýnileysi er af
svipuðum toga og dýrkun leiðtog-
anna í kommúnistaríkjunum. Slíkt
má ekki eiga sér stað í lýðræðis-
ríki á Vesturlöndum árið 2000.
Þjóðin á ekki skilið að fá að vita
hvar Davíð keypti ölið.
Höfundur er ritari í stjórn Jafnaðar-
mannafélags Kyjafjarúar.
Jdn Ingi
Cæsarsson