Morgunblaðið - 31.03.2000, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 31. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ

Nettoiú.c
ELDHÚS - BAÐ - FATASKÁPAR
108 Reykjavík
Faxafeni 8 sími: 533 1555
Nýjar vörur
LISTIR
Stórt mósaíkverk eftir Nínu T ry gg vadóttur á aðalskrifstofu Flugleiða
Frá afgreiðslusal Loftleiða á John F. Kennedy-flugvelli í kringum 1970.
Glöggt; má sjá að Nína lætur verkið smellpassa inn f veggrýmið.
Gengur í endur-
nýiun lífdaga
STÓRU veggmósaíkverki sem Nína
Tryggvaddttir gerði fyrir af-
greiðslusal Loftleiða á John F.
Kennedy-flugvelli í New York árið
1968 hefur verið komið fyrir í húsa-
kynnum Flugleiða við Reykjavíkur-
flugvöll, aðalskrifstofu. Prýðir það
nú vegg sem gengur upp milli hæða
meðfram stigagangi, rétt eins og á
Kennedy-flugvelli á sínum tima.
Verkið er án titils en hefur verið
kallað Víkingaskip á siglingu. Það
er 5,9m x 2,7m á stærð og vegur
hátt í níu hundruð kíló.
Verkið vann Nína að beiðni Sig-
urðar Helgasonar, fyrrverandi for-
stjóra Flugleiða og þáverandi svæð-
isstjóra Loftleiða í Ameríku, fyrir
þetta tiltekna veggrými og hékk
það uppi á Kennedy-flugvelli uns
Loftleiðir færðu sig milli bygginga
árið 1973. Var verkið þá tekið nið-
ur. Ekki var unnt að koma því fyrir
í nýja afgreiðslusalnum.
Þórmundur Jónatansson hjá upp-
lýsingadeild Flugleiða og Gunnar
Mogensen, deildarstjóri inn-
heimtudeildar og formaður listráðs
fyrirtækisins, segja að Sigurður
Helgason hafi borið þessa bón upp
við Nínu snemma árs 1968 en áður
hafði hún gert verk fyrir vegg sem
tengir skrifstofur Flugleiða við
Hótel Loftleiðir, sem jafnan er kall-
að í flughciminum. Listakonan
hófst handa í maí sama ár en féll frá
18. júní. Það kom því í hlut eigin-
manns hennar, Als Copley mynd-
listarmanns, að Ijúka við það og var
verkið afhjúpað ínóvember 1968.
Við flutninginn árið 1973 var
verkinu pakkað niður í kassa, þar
sem það lá þangað til seint á síðasta
ári. „Þá fól Sigurður Helgason,
yngri, forstjóri Flugleiða, okkur
Gunnari B. Kvaran að kanna ástand
verksins og hvort og hvar hægt
væri að setja það upp,“ segir Gunn-
ar Mogensen. „Síðan var útvegaður
sérfræðingur frá Noregi, Svein
Rönning að nafni, og hann opnaði
kassana. I ljós kom að verkið var vel
á sig komið.“
Verkið var þvfnæst sent í hreins-
un til Noregs, þar sem sérhæft fyr-
irtæki, Skiferindustri, tók það upp
á sína arma. Utsendarar þess sáu
si'ðan um uppsetningu þess f húsa-
kynnum Flugleiða f sfðustu viku.
„Þetta gekk hratt og vel fyrir sig.
Verkið kom til landsins á föstudegi
og var komið upp á vegg á mánu-
degi. Nákvæmar leiðbeiningar um
uppsetningu fylgdu verkinu, auk
„varahluta", ef svo má að orði kom-
ast, en nú var brugðið á það ráð að
festa bútana á um tuttugu viðar-
plötur. Það auðveldar mönnum að
flytja verkið úr stað aftur, komi til
þess,“ segir Þórmundur.
Minnir á landafundina
Myndefnið - víkingaskip á sigl-
ingu - var valið til að minna á
landafundi Islendinga vestanhafs. I
ár minnast menn þessara landa-
funda og því við hæfi að draga
verkið fram í dagsljósið á þessum
tfmamótum. „Flugleiðir taka þátt f
þessum hátíðarhöldum og er þetta
skemmtilegur angi á því,“ segir
Þórmundur.
Með iistaverkinu tengdu Loftleið-
ir i'mynd félagsins við sögu Islands
og frásagnir um að Islendingar hafi
átt þátt í að finna Ameríku, bendir
Þórmundur á, rétt eins og Flugleið-
ir gera f nýjustu auglýsingaherferð
sinni á sjónvarpsstöðinni CNN. Þar
er slagorðið: Fljúgðu með fólkinu
sem fann Amerfku!
Gunnar segir uppsetningu verks-
ins jafnframt falla undir megin-
markmið listráðs Flugleiða sem sé
Þórmundur Jónatansson og Gunnar Mogensen, starfsmenn Flugleiða,
Morgunblaðið/Sverrir
Nína Tryggvadóttir: Án titils, 1968. Veggmósaík 5,9m x 2,7m.
að gleðja augu starfsmanna fyrir-
tækisins og gesta - lífga upp á um-
hverfið. „Flugleiðir eiga um eitt
þúsund listaverk, einkum málverk.
Það má því með sanni segja að hér
sé málverkasýning á hverri skrif-
stofu. Verkin eru jafnan sett upp í
samráði við starfsmenn sem geta
þannig haft áhrif á það hvaða verk
fer upp hvar. Ráðunautur okkar í
þessu efni er Birgir Snæbjörn Birg-
isson myndlistarmaður," segir
Gunnar en Flugleiðir gera sér eink-
um far um að styðja við bakið á ung-
um og upprennandi listamönnum.
Gunnar og Þórmundur eru á einu
máli um að mikil prýði sé af vík-
ingaskipunum og gera ráð fyrir að
þau verði á siglingu á aðal-
skrifstofunni um ókomna tfð - að
minnsta kosti meðan Flugleiðir
verði þarna tíl húsa.
Endurreisnar-
konan Kata
ERLEJVDAR
BÆKIJR
Spennusaga
„Hunter’s Moon“
Eftir Dana Stabenow. Berkley
Mystery 1999.239 síður.
DANA Stabenow er áhugaverður
spennusagnahöfundur sem býr í
Anchorage í Alaska. Bækur hennar
eru misgóðar, en sú nýjasta er
þrusufínn öræfatryllir sem gerist í
óbyggðum Alaska, hún heitir
„Hunter’s Moon“ og kom út fyrir
skemmstu í vasabroti hjá Berkley-
útgáfunni. Aðalsöguhetja Stabenow
heitir Kate Shugak og er Alaskabúi
í húð og hár sem starfaði áður hjá
ríkissaksóknaranum í Anchorage en
er nú komin út á land þar sem hún
lendir í ævintýrum og raunum ógur-
legum. Það er ekki ónýtt að notast
við óbilgjarna náttúru Alaska sem
sögusvið spennusagna og Dana Sta-
benow, sem þekkir greinilega vel til
landslagsins, nýtir sér staðhætti og
umhverfi með góðum árangri.
Umhverfissóðar
„Hunter’s Moon“ er níundi
krimmi Stabenow um Kate Shugak
en i henni gerist Shugak leiðsögu-
maður fyrir vin sinn sem sér um
veiðiferðir fyrir milljónamæi’inga
langt utan alfaraleiðar. Kærasti
Shugak lýsir henni sem endurreisn-
arkonu vegna hinna fjölhæfu og
margvíslegu hæfileika sem hún hef-
ur til þess að komast af í óbyggðun-
um. Hún er á fertugsaldri og gefur
ekki mikið fyrir lýsingu kærastans.
„Ég geri það sem ég þarf til þess að
komast af, segir hún. „Ég bý í 300
kílómetra fjarlægð frá næsta byggð-
arkjama. Ef þakið gefur sig gæti ég
ekki hringt í smið jafnvel þótt ég
hefði síma. Ég geri sjálf við þakið
eða það gerir það enginn. Ef tækin
bila geri ég við þau. Ef mig vantar í
matinn veiði ég elg. Ef ég þarf að
keyra jeppann held ég vélinni gang-
andi. Hvað er svona merkilegt við
það?“
Hún gleymir að minnast á að ef
henni finnst henni ógnað eða ef hún
þarf að leita hefnda skipta mannslíf
hana engu máli. Eða næstum því
engu.
Nýi hópurinn, sem hún, kærast-
inn hennar og þrír aðrir Alaskabúar
þurfa að sjá um að fari sér ekki að
voða, eru þýskir umhverfissóðar,
sem komnir eru til óbyggðanna til
að veiða elgi og birni og lax en bera
ekki mikla virðingu íyrir náttúrunni
eða dýrum skógarins. Þetta er millj-
ónamæringurinn Dieter, sem á og
rekur stórt hugbúnaðarfyrirtæki í
Berlín og fylgifiskar hans, bókhald-
arar og lögfræðingar og hin svell-
andi kynþokkafulla Sena.
Skondin
Eitthvað á fyrirtækið í erfiðleik-
um vegna málaferla og skattsvika og
hópurinn er samankominn til þess
að slappa af en eins og nærri má
geta er þetta enginn afslöppunartúr.
Brátt verður einn úr hópnum fyrir
voðaskoti og eftir það verður Kate
Shugak að beita allri sinni miklu
þekkingu á ýmsum sviðum til þess
að komast af.
Dana Stabenow byggir öræfa-
trylli þennan upp á mjög skemmti-
legan hátt og lýsir umhverfissóðun-
um þýsku með samblandi af
svörtum húmor og hæfilegri fyrir-
litningu á þeirri gerð túrista sem
enga virðingu bera fyrir stað og
stund, en líta á náttúruna aðeins
sem leikvöll fyrir skotæfingar sínar;
sem vilja hengja upp hausa á skrif-
stofunni hjá sér og blása á allar
reglur góðra veiðimanna.
Þegar hún hefur kynnt hópinn til
sögunnar með skondnum persónu-
lýsingum eykur Stabenow spennuna
jafnt og þétt og nýtir sér ákaflega
vel sögusvið sitt. Þar er Kate Shug-
ak á heimavelli hlaupandi yfir ár og
upp á kletta og í gegnum skóga með
illmennin á hælunum en alltaf skrefi
á undan borgarbörnunum vegna
þekkingar sinnar. Við kynnumst í
leiðinni hinni úrræðagóðu Shugak,
arfleifð hennar og harmi og vilja
hennar til þess að komast af, hvað
sem það kostar.
Dana Stabenow hefur hér gert
bæði skemmtilegan og spennandi
reyfara sem jafnvel minnir stundum
á sögur Alastair MacLean þegar
hann var upp á sitt besta.
Arnaldur Indriðason