Morgunblaðið - 13.05.2000, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
LAUGARDAGUR 13. MAÍ 2000 37
Fiðla og píanó í Salnum
Morgunblaðið/Golli
Olga Björk Ólafsdóttir fiðluleikari og Paulo Steinberg pfanóleikari á
æfingu í Salnum.
Frá barokki til
tólftónaverka
Dýpri skilningur á
gleði og þjáningu
Morgunblaðið/Kristinn
Hr. Karl Sigurbjörnsson óskaði dr. Siguijóni til hamingju og fagnaði
bókinni um guðfræði Lúthers.
OLGA Björk Ólafsdóttir fiðluleikari
og Paulo Steinberg píanóleikari
leika verk eftir Johannes Brahms, G.
F. Handel, Ludwig van Beethoven,
Hanns Jelinek og Robert Schumann
á tónleikum í Salnum nk. þriðjudags-
kvöld kl. 20.30. „Okkur langaði til að
hafa fjölbreytta efnisskrá, svo hún
spannar mörg tímabil tónlistarsög-
unnar, allt frá barokki til tólftóna-
verka,“ segir Olga Björk.
Staða í Sinfóníu-
hljómsveitinni
Hún hóf fiðlunám í Tónmennta-
skóla Reykjavíkur sjö ára að aldri.
Kennarar hennar voru þær Hrönn
Geirlaugsdóttir og Gígja Jóhanns-
dóttir. Hún stundaði nám við Tón-
listarskólann í Reykjavík hjá Guð-
nýju Guðmundsdóttur konsert-
meistara og lauk burtfararprófi
vorið 1995. Sama ár innritaðist hún í
Hochschule der Kunste í Berlín og
lauk þaðan B.A.-prófi með ágætis-
einkunn. Olga hefur sótt fjölmörg
námskeið hérlendis, sem og í Þýska-
landi og Bandarílgunum, bæði í ein-
leik og kammermúsík. Hún er nú í
mastersnámi í fiðluleik við Indiana
University í Bloomington hjá fiðlu-
leikaranum Franco Gulli. Árið 1999
hlaut hún Fulbright styrk til náms
við bandarískan háskóla og gerir ráð
fyrir að ljúka mastersnáminu næsta
sumar.
í haust tekur hún svo stefnuna á
Á VEGUM Opins Háskóla, menn-
ingarborgarverkefnis Háskóla ís-
lands, verður námskeið dagana 16.
og 18. maí sem nefnist Að lesa Lax-
ness. Námskeiðið fer fram í Lög-
bergi stofu 101 á jarðhæð og stend-
urfrákl. 20-22.
Litið verður á nokkur stef sem
hljóma víða f höfundarverki Hall-
dórs Laxness. Þar getur verið um að
ræða hugmyndalega þætti eða atriði
sem varða átök persóna og sam-
mannleg einkenni sem höfundurinn
ísland eftir fimm ára fjarveru frá
heimaslóðum og tekur við stöðu í
Sinfóníuhljómsveitinni. „Ég hlakka
mikið til að koma heim, það er svo
margt að gerast í tónlistarlífinu hér,“
segir Olga Björk.
Paulo Steinberg fæddist í Sao
Paulo í Brasilíu. Hann hóf píanónám
fimm ára gamall og árið 1990 tók
hann lokapróf frá listaháskólanum
Carlos Gomes í Brasiliu og vann þar
fyrstu verðlaun í tveimur píanó-
keppnum. Paulo Steinberg hefur
einnig unnið til fleiri verðlauna í
píanókeppnum í heimalandi sínu,
sem hafa veitt honum tækifæri til að
koma fram sem einleikari með ýms-
um sinfóníuhljómsveitum í Brasilíu.
Einnig hefur hann komið fram sem
einleikari í Bandaríkjunum og Kan-
ada. Eftir að hafa lokið B.A.-prófi í
píanóleik við listaháskólann í Sao
Paulo, var honum veittur styrkur til
masters-náms í Bandaríkjunum.
Hann hefur tekið þátt í mörgum
námskeiðum, m.a. hjá Yara Bernett,
David Dubal og Lazar Berman.
Paulo Steinberg er nú í doktorsnámi
við Indiana University, Bloomington
hjá Evelyne Brancart þar sem hann
stundar einnig kennslu.
Þau Olga Björk og Paulo Stein-
berg eru nýkomin frá Toronto í Kan-
ada, þar sem þau léku saman á tón-
leikum og eftir tónleikana í Salnum
liggur leiðin til Brasilíu til frekara
tónleikahalds.
hefúr verið upptekinn af alla tíð.
Um leið verður farið á „verk-
stæði“ skáldsins, stuðst við minnis-
bækur hans og bróf til að sýna verk-
lag hans og aðferðir sem hann hefur
beitt við samningu verka sinna.
Fyrirlesari verður Halldór Guð-
mundsson, bókinenntafræðingur.
Námskeið Opins Háskóla eru öll-
um opin endurgjaldslaust, en þátt-
takendur verða að skrá sig hjá End-
urmenntunarstofnun Háskóla
íslands.
„í ORÐINU um Krist opinberar
Guð sitt innsta eðli. Það gerir hann
ekki í náttúrunni, því að orðræða
hans þar inniheldur ekki náðarboð-
skap.“ „Ef til vill ættu menn að
reyna í framtíðinni að öðlast dýpri
skilning á tilveru sinni út frá Guði, í
stað þess að leita skilnings á honum
á forsendum hins yeraldlega." Svo
ritar dr. Sigurjón Arni Eyjólfsson í
viðamiklu verki sínu: „Guðfræði
Marteins Lúthers í ljósi túlkunar
hans á Jóhannesarguðspjalli 1535-
1540.“ Hið íslenska bókmenntafélag
gaf það út í gær og var hr. Karli Sig-
urbjörnssyni biskupi Islands afhent
fyrsta eintakið.
Segja má að Jóhannesartúlkun
Lúthers hafi fallið utan ramma
Lúthersrannsókna síðustu áratuga,
jafnvel þótt guðfræðihugsun hans
hafi þá verið orðin fullmótuð og sið-
bótin orðin föst í sessi. Sigurjón rit-
ar í inngangi bókar sinnar að mest-
ur hluti túlkunar Lúthers á Jóhann-
esarguðspjalli tengist prédikun-
arstarfi hans, og að hann orði
rannsóknarvinnu sína á skiljanleg-
an hátt og tengi við daglegt líf hins
kristna manns og trúarglímu hans.
Sigurjón segist í riti sínu fjalla
bæði um þjáninguna og gleðina og
einnig firringu manns í heiminum.
„Þjáningunni er leyft að vera eins
og hún er, ekki er reynt að breiða
yfir hana,“ segir Sigurjón og hann
fjallar um mörg af höfuðatriðum
kristninnar, t.d. bænina og friðþæg-
inguna. Hann tekur svo mið af
menningarsögunni og því er í henni
að finna áhrifavalda eins og
Nietzsche, Popper, Heidegger, auk
eldri og yngri eins og Aristóteles og
Einar Sigurbjörnsson. Af öðrum
efnum sem hann glímir við má nefna
samviskuna, djöfulinn, tómhyggj-
una, hjálpræðið og réttlætinguna.
Hann fjallar um einstaklinginn í
heimi sem er þverstæðukenndur, og
BÆJARYFIRVÖLD í Hafnarfirði
afhentu í gær sonum Sveins Bjöms-
sonar listmálara og Sveinssafni svo-
nefnt Sveinshús í Krýsuvík til eignar,
ásamt tveggja milljóna króna styrk til
viðhalds hússins. í húsinu hafði
Sveinn Bjömsson vinnustofu sína og
aðsetur um árabil og eftir að hann lést
hafa synir hans, Erlendur, Sveinn og
Þórður Heimir, varðveitt húsið og
verkin sem það prýða. Á sumri kom-
anda stendur til að opna húsið fyrir
gestum og veita þeim hlutdeild í lífi og
list Sveins.
Afhendingin fór fram við athöfii í
Sveinssafni í Hafnarfirði, en þar era
geymd yfir átta þúsund verk lista-
mannsins. Um leið og hann bauð gesti
velkomna lét Erlendur Sveinsson
þess getið að yfirleitt væri ekki van-
inn að bjóða fólki inn í vistarverur
safna bakatil þar sem hjarta þeirra
slær, heldur fyrst og fremst inn í sýn-
ingarsalina, sem væm andlit safna út
á við. Nú þegar draumurinn um
Sveinshús væri að verða að veruleika
mætti segja að það yrði í framtíðinni
andlit safnsins. Hann kynnti gestum
þá vinnu sem í gangi er í Sveinssafni,
skráningu og flokkun á þeim mikia
fjölda verka sem listamaðurinn lét
eftir sig, og að því búnu undirrituðu
bæjarstjórinn í Hafnarfirði, Magnús
Gunnarsson, Sveinssynir og menn-
ingarfulltrúi Hafnarfjarðarbæjar,
Marín Hrafnsdóttir, afsal hússins í
Krýsuvík.
Krafturinn og friðurinn
íKrýsuvík
í stuttu ávarpi sagði bæjarstjóri að
sér væri það afar ljúft að afhenda af-
komendum Sveins húsið og raunar
hefðu bæjarfulltrúar ákveðnar skyld-
ur við hann. „Sveinn Bjömsson var
góður borgari og sjálfur naut ég þess
að geta stundum skipst á orðum við
spyr hvernig hann geti lifað af í slík-
um heimi.
Sigurjón lauk doktorsprófi í Kiel í
Þýskalandi árið 1991 og fékk áhuga
á þessu efni í kjölfar þess. „Doktor-
faðir minn, Eberhard Wölfel, benti
mér fyrstur á nauðsyn þess að
rannsaka Jóhannesar-túlkun
Lúthers og hefur fylgt úrvinnslu
verksins nokkuð eftir,“ segir Sigur-
jón.
„Lúther var raunsær en lífsglað-
ur maður,“ segir hann og telur að
hugmyndina um lífsgleðina vanti
inn í myndina sem íslendingar hafi
af honum. Sigurjón hefur með riti
sínu áhuga á að skapa umræðu-
gmndvöll fyrir nýrri mynd.
„Textinn er föst fæða, en ég og
þeir sem lásu textann yfir lögðu sig
fram um að hafa hann skiljanlegan
og öllum aðgengilegan," segir hann,
„þetta er fræðirit fyrir almenning
og einnig ritað fyrir fræði- og kenni-
menn,“ segir hann en í fyrsta hluta
hann í sundlauginni í gamla daga.
Krýsuvík var honum afar dýrmætur
staður. Oft rauk hann úr sundlauginni
og sagðist vera á leiðinni í Krýsuvík
til þess að fá kraftinn og finna friðinn
um leið. Ég held að það sé óhætt að
segja að faðir ykkar hafi verið ein-
stakur maður á margan hátt. Hann
bjó yfir miklum krafti - og hér sjáum
við eftir hann þúsundir myndverka,
sem halda nafni hans á lofti um ókom-
in ár,“ sagði Magnús Gunnarsson.
Þá færði Sveinn Sveinsson bæjar-
stjóra sem þakklætisvott fyrstu
höggmynd listamannsins, fimm
metra háan skúlptúr, eða öllu heldur
ávísun á hann í formi veggspjalds
með myndum af höggmyndinni og
upplýsingum um hana. Höggmynd-
bókarinnar er gerð grein fyrir um-
fjöllun Lúthers um stöðu mannsins
og einsemd í hringiðu lífsins. I öðr-
um hluta þess er fjallað um þá nýju
sýn á lífið sem maðurinn öðlast í
Kristi og í þriðja hlutanum er lýst
trúarbaráttu og lífsgleði einstak-
lingsins í þverstæðufullum heimi.
„Við getum ennþá sótt í fjársjóð
Lúthers og stuðst við orð hans,“
segir Sigurjón.
Herra Karl Sigurbjörnsson fagn-
aði útgáfu bókarinnar og óskaði höf-
undi til hamingju með ávöxt níu ára
starfs, en Sigurjón er jafnframt hér-
aðsprestur í Reykjavíkurprófasts-
dæmi eystra og stundakennari við
Háskóla íslands. Karl sagði að þetta
rit myndi hjálpa mönnum að skoða
stöðu sína og kirkjunnar á þessu
1000 ára afmæli kristnitökunnar.
En guðfræði Marteins Lúthers hef-
ur haft mótandi áhrif á kristni í nær
helming þess tíma og er í raun
gmnnur nútima kirkjunnar.
ina, sem kölluð hefur verið „Staur-
inn“, gerðu þeir Sveinn og danskur
skólabróðir hans og vinur frá
Listakademíunni í Kaupmannahöfn,
Henrik Vagn Jensen, sólskinssum-
arið 1960, þegar sá síðamefndi kom
ásamt eiginkonu sinni í sína fyrstu
heimsókn til Sveins og fjölskyldu.
Höggmyndin er í fjórum hlutum, sem
Sveinn yngri lýsti þannig að efstur
væri Egill Skallagrímsson, þá Gissur
gullrass, undir honum fiskur og þá
kona, en þessi myndstef skipuðu síð-
an stóran sess í verkum þessara lista-
manna. Höggmyndin verður sett nið-
ur í höggmyndagarði bæjarins á
Víðistaðatúni.
■ Húsið er / Lesbók 16-17
Námskeiðið
Að lesa Laxness
Sveinshús afhent
Morgunblaðið/Ami Sæberg
Afsal Sveinshúss undirritað í Sveinssafni í Hafnarfirði innan um mál-
verk Sveins Björnssonar. Yngsti sonur listamannsins, Þórður Heimir
Sveinsson, skrifar undir afsalið, næst honum stendur menningarfulltrúi
Hafnarfjarðarbæjar, Marín Hrafnsdóttir, þá bæjarstjórinn Magnús
Gunnarsson. Að baki Þórði stendur Erlendur Sveinsson og lengst til
hægri Sveinn Sveinsson.