Morgunblaðið - 18.07.2000, Blaðsíða 50

4lte ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
HULDA
' HERMANNS
+ Hulda Her-
manns fæddist í
Reykjavík 8. júní
1940. Hún lést á
Sjúkrahúsinu á Sel-
fossi 8. júlí síðastlið-
inn. Hulda ólst upp á
Sólheimum í Gríms-
nesi frá tveggja ára
aldri hjá fósturmóð-
ur sinni, Sesselju H.
Sigmundsdóttur.
* *Hún flutti síðan til
Reykjavíkur og vann
þar við ýmis störf.
Síðustu ár bjó hún á
Kumbaravogi við
Stokkseyri. Móðir hennar var
Hildur Hjálmarsdóttir, f. 1921, d.
1955, frá Hofi á Kjalarnesi. Systur
Huldu sammæðra eru: Lára Berg-
mann Þorsteinsdóttir, f. 1938, d.
1992, Þórunn Bergljót Gísladóttir,
f. 1945, d. 1986, Jóna Gisladóttir,
f. 1947, og Anna Hjálmdis Gísla-
dóttir, f. 1954.
Útför Huldu fcr fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
'i,
i '* Þegar fósturbörnin hennar Sess-
elju frænku minnar á Sólheimum í
Grímsnesi kveðja, vakna gamlar
' minningar í hug mér og söknuður eft-
ir þeirri hlýlegu og sérstæðu veröld
sem dafnaði í litla dalverpinu. Hún
) Hulda, sem hér er kvödd, var eitt
i þeirra barna sem ólst upp hjá Sess-
elju frá barnæsku og var hluti af
þessu samfélagi. Hún var fædd 1940
og lifði því tímana tvenna á Sólheim-
um allt frá því er Sesselja þurfti að
■ berjast fyrir tilveru þessa heimilis,
I mér liggur við að segja með kjafti og
~Hóm, til betri tíma sem síðar gengu í
garð. Sólheimar voru fyrsta heimilið
hér á landi sem tók við þroskaheftum
bömum og hóf Sesselja starfsemi þar
1930. Hún þurfti að beijast lengi við
blinda fordóma því að ótækt þótti að
hafa þroskaheft böm á sama heimili
og önnur. Gengu ofsóknir gegn henni
svo langt að bamavemdaryfirvöld
voru send á staðinn til að grípa inn í
slíka óhæfú. Það kostaði margra ára
þrotlausa baráttu við yfirvöld að
vinna þetta mál og svo rammt kvað
að offorsi gegn Sesselju vegna þessa,
að hún var svipt leyfi til að reka heim-
ilið um hríð. Einnig þótti ótækt að
hún fæddi börnin á grænmeti sem
litið var á sem skepnufóður en hún
*Vár fmmkvöðull í lifrænni ræktun
hér á landi. Sesselja hafði hrifist af
hugmyndafræði antroposófistans
Rudolfs Steiners þegar
hún var við nám erlend-
is og nýtti hugmyndir
hans eftir því sem skyn-
semin sagði henni, bæði
við uppeldi bamanna og
við búrekstur og rækt-
un. í skólamálum vom
hugmyndir Steiners
hafðar að leiðarljósi en
hann lagði áherslu á að
hlúa að hugmyndaflugi,
sköpunargáfú og ást á
lífinu. Einnig sótti hún í
smiðju hans hvað varð-
ar listir sem skipuðu
stóran sess í uppeldi
bamanna. Þar var tónlist, myndlist,
vefnaður og ýmiss konar handverk í
hávegum haft og síðast en ekki síst
leiklist sem var og er stór þáttur í
þroskauppeldi Sólheimabarnanna.
í þessu umhverfi ólst Hulda upp.
Hún kom ung að Sólheimum, þá mjög
illa á sig komin sökum vannæringar
því hún átti alla tíð við líkamlega erf-
iðleika að stríða. Hún náði þó góðri
heilsu undir handleiðslu Sesselju og
átti þar ágæta æsku. Henni var
margt til lista lagt og fékk að njóta
sín á mörgum sviðum og þroska þá
hæfileika sem hún hlaut í vöggugjöf.
Hún var vel máli farin, var skýrmælt
og gerði sér far um að vanda mál sitt.
Margur langskólagenginn maðurinn
hefði mátt skammast sín hvað það
varðar í návist hennar. Hún hafði ein-
staka hæfiieika til að læra tungumál.
Sesselja fékk oft Þjóðveija og annað
erlent fólk til að vinna á Sólheimum
þegar vantaði starfsfólk. Hulda var
manna fyrst að ná valdi á þýskunni
og var gjarnan túlkur fyrir hina.
Einnig talaði hún dönsku ágætlega
og bjargaði sér vel í ensku. Hún var
snjöll hannyrðakona og bæði saum-
aði, heklaði og pijónaði. Þá kom
tungumálakunnáttan sér vel því hún
gat farið eftir ótrúlegustu uppskrift-
um úr blöðum og bókum. Einnig var
hún mjög næm fyrir líðan fólks og oft
sagði hún manni frá sögum sem hún
hafði lesið og hafði hún þá oft skynjað
dýpri merkingu sögunnar betur en
margur annar. Þá var hún einnig
mjög músíkölsk og hafði tæra og fal-
lega rödd enda fékk hún oft að njóta
sín á þeim sviðum. Hún stóð sig líka
vel í leikritum sem hún lék í, átti gott
með að læra hlutverk sín og skilaði
þeim ávallt með prýði.
Hulda var einstaklega bamgóð og
vann hún mest við fóstrustörf á Sól-
heimum og gætti þar bama starfs-
fólksins. Mér er minnisstætt eitt at-
T
+
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og
vinarhug við andlát og útför ástkærrar móður
okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
MARGRÉTAR GUÐMUNDSDÓTTUR
frá Bjarkarlundi,
Vestmannaeyjum,
Sérstakar þakkir til starfsfólksins á Sólvangi í
Hafnarfirði fyrir frábæra umönnun.
Guð blessi ykkur öll.
Börn hinnar látnu.
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við
útfararþjónustu.
Sjáum um útfarir á allri landsbyggðinni.
| Sverrir
/ Einarsson
J útfararstjóri,
\& msími896 8242
Sverrir
Olsen
útfararstjóri.
Baldur
Frederiksen
útfararstjóri,
sími 895 9199
Útfararstofa fslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
vik frá því er ég vann á Sólheimum
þegar bömin mín vora lítfl. Þau vora
mjög hænd að Huldu enda var hún
þeim afar góð. Þau vora vön því að
allt hennar væri þeirra. Verið var að
flytja jólaleikrit og lék Hulda einn
fjárhirðinn sem fylgdi stjömunni til
Betlehem. Á leið sinni settust fjár-
hirðamir niður, tóku nesti úr mal sín-
um og fóra að gæða sér á því. Þá var
yngstu dóttur minni, sem sat á
fremsta bekk í salnum, nóg boðið og
kallaði til hennar upp á sviðið. „Huda,
Huda ekki alit, ekld allt, Adda líka.“
Þetta traflaði Huldu svolítið því hún
datt augnablik út úr hlutverki fjár-
hirðisins og var nærri búin að missa
sig í hlátur. Sem betur fer hafði hún
góðan húmor og sagði oft frá þessu og
hló innilega.
Eftir að Sesselja dó 1974 áttu mörg
fósturbama hennar erfitt. Það varð
mjög fljótt um hana og breytingin var
mikil. Hulda flutti nokkru síðar frá
Sólheimum og leigði sér um tíma íbúð
og vann við ýmis störf á höfuðborgar-
svæðinu. Seinna fékk hún svo íbúð í
Hátúni 10 í Reykjavík. Þar fór að
mörgu leyti vel um hana en það
reyndist henni þó erfitt á margan
hátt að standa svona ein og óstudd
enda var hún þá búin þola þung veik-
indi og lyfjatökur í kjölfar þeirra sem
breyttu skapgerð hennar og jafnvel
persónuleika. Hún átti þó alltaf góða
að og var fóstursystir hennar, Fríða,
henni innan handar alla tíð. Ég hygg
að ekki sé á neinn hallað þótt við sem
næst stóðum Huldu þökkum sérstak-
lega Katrínu Guðmundsdóttur, sem
um árabil var forstöðukona Sól-
heima, hve góð hún var henni og
reyndist henni einstaklega vel. Hún
tók hana með sér í ferðir til útlanda,
hafði hana oft hjá sér á jólunum og
sýndi henni alltaf sanna vinsemd.
Út frá lífsbaráttu Huldu hef ég oft
velt því fyrir mér hvort sú stefna, að
koma þroskaheftum út í lífið og láta
þá búa eina og óstudda, sé rétt. Ég
efast oft um að ganga eigi lengra en í
sambýlisformið ef horft er til velferð-
ar þessara einstaklinga. Síðustu árin
var Hulda vistuð á Kumbaravogi
enda orðin mikill líkamlegur sjúkl-
ingur. Hana langaði æ meir til að fara
aftur að Sólheimum og sá í hillingum
gamla staðinn. I sumar er þar haldið
upp á sjötíu ára afmæli staðarins og
hefur ýmislegt vafalaust orðið til þess
að ýfa upp minningar um gamla
heimilið. Hún var orðin meiri sjúkl-
ingur en svo að hún ætti þar heima
enda sjaldnast æskilegt fyrir lífs-
þreytta að leita til baka í von um ver-
öld sem var.
Nú er Hulda mín búin að fá hvíld-
ina og fær að liggja í Fossvogskirkju-
garði við hlið fósturmóður sinnar,
Sesselju. Það er von mín og trú að nú
sé hún komin heim, laus við þær
byrðar sem á hana voru lagðar í
þessu lífi.
Blessuð sé minning hennar.
Kristín Þórarinsdóttir.
í dag kveðjum við elsku Huldu.
Hulda var fædd í Reykjavík en
kom til móður minnar, Sesselju H.
Sigmundsdóttur, að Sólheimum í
Grímsnesi tveggja og hálfs árs gömul
mjög veikburða. Fékk hún þar gott
atlæti og komst til góðrar heilsu.
Blómastofa
Friðfinns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öll tílefni.
Gjafavörur.
Eftir því sem árin liðu kom í ljós að
Huldu var margt til lista lagt. Söng-
rödd hafði hún góða og í leiklistinni
sýndi hún góð tilþrif og var fljót að
læra ralluna sína enda minnið af-
burða gott. Vel var hún að sér í
tungumálum, talaði þýsku reiprenn-
andi, dönskuna allvel og smávegis í
ensku. Meðal starfa hennar á Sól-
heimum var að fóstra böm starfs-
fólksins og fórst henni það afar vel úr
hendi enda mjög bamelsk. Hulda var
gefandi og gjafmild, alla vildi hún
gleðja af sínum litlu efnum.
Hulda var fljót að kynnast fólki og
eignaðist hún fjölmarga vini. Meðal
hennar tryggustu vina vora börn
Ingibjargar og Þórarins Sigmunds-
sonar í Glóra, bróður Sesselju, þau
Guðrún, Bjöm, Kristín og Ólafur.
Vora þau henni ómetanlegur
styrkur um dagana og þegar litlir
angar litu dagsins ljós í Ijölskyld-
unni var hún óðar búin að hanna flík
fyrir þá.
Árið 1974 lést Sesselja móðir mín
og var það Huldu mikið áfall.
1983 flyst Hulda frá Sólheimum og
bjó hún um skeið í Hafnarfirði og
Kópavogi. Um tíma vann hún á
sjúkrahúsinu Sólvangi, ráðin í býti-
búr en lét sér það ekki nægja heldur
aðstoðaði sjúklingana eftir þörfum á
deildinni.
Smá saman fór heilsu Huldu að
hraka og þar kom að hún vistaðist í
Hátún 10 í Reykjavík og bjó hún þar í
ein tíu ár. Síðustu tvö og hálfa árið
bjó Hulda í Kumbaravogi og undi hag
sínum vel.
Mér er minnisstæð afmælisveflsa
sem við og fjölskylda Þórarins héld-
um henni í veitingastaðnum Básnum
í Ölfúsi í tilefni 60 ára afmælis hennar
þann 8. júní síðastliðinn. Veðrið ljóm-
aði og Hulda lék við hvem sinn fingur
enda viðurgemingur góður. Ólafur
Þórarinsson, „Labbi“, mætti með
gítarinn og söng öll hennar uppá-
haldslög.
Þannig man ég Huldu mína, geisl-
þá hþomar blítt í
tregatón
vort tilfinningamál.
(Steingrímur Baldvinss.)
Haustið 1953 hóf hópur ungra
stúlkna nám við hússtjórnarskólann
á Laugum í Reykjadal. Ein af
námsmeyjunum var Gunnhildur
Guðmundsdóttir frá Arnamesi við
Eyjafjörð. Hidda.
Hidda var glæsileg stúlka sem
vakti athygli hvar sem hún fór.
Ljúf framkoma og mildur þokki
einkenndi allt hennar fas. Það var
líkast því að hún væri alltaf umlukt
björtum sumardegi með sólfari og
hlýjum þey. Hún var meðal hinna
yngstu í hópnum en stóð þeim sem
eldri vora síst að baki í námi og
störfum.
í heimavistarskólum ríkir andi
góðs heimilis, samhugur og sam-
heldni innan hópsins og oft tengjast
vináttubönd sem endast ævilangt.
Við skólasysturnar eigum Ijúfar og
glaðar minningar frá þessum vetri
og^þar á Hidda stóran þátt.
í Reykjadalnum fann Hidda sitt
framtíðarland. Hún kynntist ung-
um manni, Stefáni Þórissyni frá
Hólkoti, og saman byggðu þau
heimili á föðurleifð hans. A Hólkoti
uxu og döfnuðu jafnt börn sem
andi af hamingju þrátt fyrir slæma
heilsu. Ég þakka henni allt sem hún
var bömum mínum og fjölskyldu.
Blessuð sé minning hennar.
Hólmfríður Sigmundsdóttir og
fjölskylda.
Elsku Hulda mín, nú ert þú horfin
úr þessum heimi og ég sem var ekki
enn búin að koma til þín á Kumbara-
vog og sýna þér nýjasta frænda þinn,
sem er svo fínn og sætur í gallanum
sem þú prjónaðir á hann þegar hann
fæddist núna í ferbrúar. Ég hugga
mig þó við það að ég sendi þér svo
fina mynd af honum þegar þú áttir af-
mæli.
Það er svo margs að minnast, ófá
voru þau skiptin sem þú passaðir mig
og lékst við mig á Sólheimum þegar
ég var lítil og alltaf fannst þér jafn
gaman að stríða mér og hinum
krökkunum en það var þó alltaf í
góðu, og margar vora sögurnar sem
þú sagðir okkur því frásagnargleði
þín var mikil. Ég man þegar ég bjó í
Kópavoginum hjá ömmu, afa og
Stjána og þú bjóst rétt hjá okkur. Þú
bauðst okkur Stjána þá stundum í
mat í hádeginu þegar amma var að
vinna og var yfirleitt kátt á hjalla því
alltaf var stutt í hláturinn hjá þér.
Elsku Hulda, ég veit að nú líður
þér vel og amma Sesselja tekur á
móti þér með hlýja faðminum sínum
og ég kveð þig með uppáhalds bæn-
inni minni sem þú eflaust baðst með
mér oftar en einu sinni og oftar en
tvisvar þegar ég var lítil:
Núleggégaugunaftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mínverivömínótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
méryfirláttuvaka
þinn engil, svo ég sofi rótt
(Þýð. S. Egilsson.)
Þín
miklu fjölmenni og sást þá vel
hversu vinmörg hún var og hve
margir áttu henni þakkir að gjalda.
Við skólasystur hennar eram
þakklátar fyrir að hafa fengið að
kynnast henni og fyrir vináttu
hennar, hlýju og tryggð gegnum
árin. Þessi hópur frá hússtjórnar-
skólanum hefur reynt að hittast af
og til og halda tengslunum. Það
munum við gera framvegis þótt
fækki í hópnum. Öll stefnum við að
sömu endalokum þótt leiðirnar séu
misjafnlega erfiðar og vegirnir mis-
jafnlega langir. Við vitum lítið og
sjáum skammt á þessari vegferð
okkar.
Ef til vill er það ekki svo fráleit
hugsun að einhvern tíma í fjarri
framtíð verði á óþekktum stað
haldið skólasystramót þar sem við
hittumst allar á ný.
Við kveðjum þig með söknuði,
Hidda, og vottum Stebba, börnum
ykkar og fjölskyldum þeiira okkar
dýpstu samúð.
Vertu Guði falin og hafðu þökk
fyrir allt.
Skólasystur þfnar frá hús-
sfjórnarskólanum á Laug-
um veturinn 1953-1954.
Sigfríður.
G UNNHILD UR
SIGRÍÐUR
GUÐMUNDSDÓTTIR
tGunnhildur Sig-
ríður Guðmunds-
dóttir fæddist á Ak-
ureyri 13. maí 1936.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Húsavíkur 26.
júní síðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Einars-
staðakirkju í Reykja-
dal 4. júlí.
Er hugur dvelst í djúpri
kyrrð
við dauðans myrka ál
blóm undir vernd vök-
uls huga og iðjusamra
handa ungu húsfreyj-
unnar. Þar var gott að
koma gestur og skóla-
systram vel fagnað ef
þær bar að garði.
Fyrir nokkrum ár-
um kenndi Hidda þess
sjúkdóms sem varð
hennar banamein. Hún
barðist gegn veikind-
unum með æðraleysi
og kjarki sem hetjur
einar eiga en sá hafði
sigur er yfirbugar
okkur öll að lokum.
Hidda var kvödd í Einarsstaða-
kirkju hinn 4. júlí að viðstöddu