Morgunblaðið - 18.07.2000, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fjölmenni á hátíðarhöldum vegna landafunda og kristni á Suður-Grænlandi
Morgunblaðið/RAX
Skáli Eiríks rauða og Þjóðhildarkirkja í Brattahlíð við EiríksQörð. Eins og sjá má var rjómablíða við hátíðarhöldin um helgina og fólk fjölmennti, bæði erlendir gestir og heimamenn.
Ný vídd
í sögunni
*
Islendingar áttu stóran hlut að máli þegar Grænlend-
ingar minntust þess um helgina að 1000 ár eru frá því
Leifur heppni fann Ameríku og norræna byggðin tók
kristni. Víkingaskipið Islendingur kom þar við og vígð-
ur var endurbyggður skáli Eiríkis rauða og Þjóðhildar-
kirkja í Brattahlíð. Helgi Bjarnason blaðamaður og
Ragnar Axelsson ljosmyndari voru við hátíðarhöldin.
Gunnar Marel Eggertsson, skipstjóri víkingaskipsins íslendings, afhjúpar styttuna af Leifí
Eirfkssyni. Norski kvennakórinn í Seattle í Bandaríkjunum söng við athöfnina.
GUNNAR Marel Eggertsson,
skipstjóri og skipasmiður vík-
ingaskipsins íslendings, grunaði
ekki þegar hann fyrir löngu ákv-
að að koma við í Brattahlíð 15.
júlí á leið sinni vestur um haf, að koma skips-
ins þangað myndi marka upphaf og yrði að
mörgu leyti hápunkturinn á þriggja daga há-
tíðarhöldum á Suður-Grænlandi vegna 1000
ára afmælis landafunda og kristni. Gunnar
Marel ákvað þessa dagsetningu vegna þess
að fyrst um þetta leyti er líklegt að unnt sé
að komast inn Eiríksfjörð vegna ísa.
Hátíðarhöldin á laugardag og sunnudag
fóru að mestu leyti fram í Brattahlíð við Eir-
íksfjörð, sem nú heitir Qassiarsuk, þar sem
Eiríkur rauði bjó eftir að hann nam land í
Grænlandi, þaðan sigldi Leifur heppni sonur
hans fyrir 1000 árum þegar hann fann Amer-
íku og þar lét Þjóðhildur kona Eiríks reisa
fyrstu kristnu kirkjuna í Ameríku en Græn-
land tilheyrir þeirri álfu landfræðilega eins
og kunnugt er. Á vegum Vestur-norræna
ráðsins hefur þar verið reistur að nýju skáli
Eiríks og kirkja Þjóðhildar, skammt frá rúst-
um þessara mannvirkja, og voru afhent og
formlega tekin í notkun á sunnudag. Þá var
stytta af Leifi Eiríkssyni afhjúpuð en hún
stendur á hæð fyrir ofan byggðina í Bratta-
hlíð. Er hún afsteypa af styttu sem reist var í
Seattle fyrir tæpum fjörutíu árum og er gefin
af Leifs Eiríkssonar sjóðnum þar. í Nars-
arsuaq, hinum megin Eiríksfjarðar, þar sem
gestirnir bjuggu var ýmislegt til skemmtun-
ar. Meðal annars var haldin þar fyrsta vík-
inga-inúíta hátíðin. Hátíðarhöldunum lauk
síðan í gær í Görðum sem nú heitir Igaliku
með því að þess var minnst að 1000 ár eru
liðin frá því norrænir menn á Grænlandi tóku
kristna trú.
Auk erlendra gesta fylgdust margir Græn-
lendingar með hátíðarhöldunum enda var
veður mjög gott. Streymdu bátarnir frá
næstu byggðum og sumir langt að.
Styrkir samband þjóðanna
Islendingar gegndu miklu hlutverki í þess-
um hátíðarhöldum þótt Eiríkur rauði, Þjóð-
hildur og Leifur heppni séu ekki talin með
þar sem aðrar þjóðir eiga einnig tilkall til
þeirra, ekki síst Grænlendingar. Gunnar
Marel, skipstjóri íslendings, hefur þegar ver-
ið nefndur til sögunnar. Ólafur Ragnar
Grímsson, forseti Islands, var viðstaddur há-
tíðarhöldin ásamt Margréti Danadrottningu
og Henrik prins, Arnfinn Kallsberg, lög-
manni Færeyja, og fjölda erlendra gesta
austan hafs og vestan. Björn Bjarnason
menntamálaráðherra var í Brattahlíð ásamt
nokkrum íslenskum þingmönnum. Árni John-
sen alþingismaður var formaður nefndarinn-
ar sem sá um uppbyggingu mannvirkjanna í
Brattahlíð og var þakkað sérstaklega fyrir
vasklega framgöngu en íslenska ríkisstjórnin
lagði fram verulega fjármuni til uppbygging-
arinnar og siglingar íslendings til Ameríku.
Karl Sigurbjörnsson, biskup Islands, tók þátt
í kristnitökuhátíðinni og vígslu Þjóðhildar-
kirkju. íslensk fyrirtæki, meðal annars Istak
og Víglundur Kristjánsson hleðslumeistari,
byggðu húsin í Brattahlíð. Loks má þess geta
að Jóhannes Viðar Bjarnason, veitingamaður
í Fjörukránni, skipulagði og sá um víkinga-
hátíðina.
Ljóst er af þeim fjölmörgu ræðum sem
fluttar voru um helgina og af samtölum við
þátttakendur að vinnan við þessi verkefni,
það er að segja uppbyggingin í Brattahlíð
og sameiginleg áhersla Islendinga og Græn-
lendinga á siglingu Leifs heppna til Amer-
íku fyrir 1000 árum hefur styrkt samband
þjóðanna. Þátttakan og aðrir atburðir vegna
landafundanna hafa veitt íslendingum nýja
vídd í sögu sína og fært söguna nær nútíma-
manninum.
„Þetta hafa verið mjög ánægjulegir dagar.
Það er gaman fyrir okkur íslendinga að taka
þátt í hátíðarhöldunum og leggja Grænlend-
ingum lið við að minnast mikillar sögu sem
hér gerðist," sagði Ólafur Ragnar Grímsson,
forseti íslands, í samtali við blaðamann
Morgunblaðsins að lokinni vígslu húsanna í
Brattahlíð. „Landnámsbærinn og Þjóðhildar-
kirkja færa okkur svo nærri þessum gamla
tíma, fyrir 1000 árum, að vð getum orðið
hluti þessarar sögu hér í Brattahlíð. Þetta
tengir Islendinga og Grænlendinga mjög
sterkum böndum. Mér hefur fundist ánægju-
legt að skynja vináttuna gagnvart íslandi
sem ég finn hér hjá Grænlendingum," sagði
forsetinn einnig.
„Ef eitthvað er fsland
þá er það þetta“
Einar Benediktsson sendiherra, formaður
landafundanefndar íslensku ríkisstjórnarinn-
ar, kvaðst mjög ánægður með þátt Islendinga
í hátíðarhöldunum en landafundanefnd stend-
ur að ferð víkingaskipsins Islendings til
Grænlands og Ameríku ásamt Gunnari Marel
skipstjóra. Hann sagði að það hefði strax í
upphafi verið aðalhugmyndin að kynna sögu
okkar til forna og tengslin við Grænland og
Ameríku sem þar væri að finna og nota til að
vekja áhuga á nútímalandinu íslandi. Sagði
Einar að afar vel hefði tekist til og nefndi