Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 2
2 SUNNUDAGUR 13. ÁGÚST 2000 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Skeiðarárbrú gæti staðið á þurru eftir nokkur ár ENGINN jökull á landinu, sem í eðli sínu er ekki framhlaupsjökull, hljóp fram síðasta haust, sam- kvæmt mælingum jöklamælinga- manna og er það í fyrsta skipti síð- an 1947 að það gerist. Þetta kom fram í samtali Morgunblaðsins við Odd Sigurðsson, jarðfræðing Orku- stofnunar, en hann sagði að mikil hlýindi og lítil úrkoma undanfarin ár hefðu vaidið rýrnun jöklanna. Sagðist hann búast við því að á næstu árum myndu jöklarnir halda áfram að hopa og að það gæti jafn- vel leitt til þess að Skeiðarárbrú myndi standa á þurru. „Þetta hefur ýmsar afleiðingar í för með sér, til dæmis verður miklu meira vatn í jökulám, en það skiptir verulegu máli fyrir orkubúskap- inn,“ sagði Oddur. „Þetta hefur einnig í för með sér að jökulhlaup fara minnkandi, því stíflur fyrir framan jökullón minnka, t.d. hefur ekki hlaupið úr Grænalóni við Núpsvötn síðan 1995.“ Askan úr Heklu hefur áhrif á rýrnun jöklanna Oddur sagði að ár breyttu sér gjarnan þegar jöklar hopuðu og sagði hann nokkur dæmi um það að brýr stæðu á þurru vegna þessa og nefndi hann t.d. brýrnar við Stemmu og Heinabergsvötn. Hann sagði að svo gæti vel farið að Skeið- arárbrú hlyti sömu örlög, en Skeið- arárjökull hefur ekki staðið aftar frá því mælingar hófust árið 1932. „Ef Skeiðarárjökull hopar nógu mikið, um nokkur hundruð metra, þá myndast dæld fyrir framan hann sem leiðir vatnið vestan að miðju jökulsins og í Gígjukvísl og þá yrði tómlegt um að litast undir Skeiðar- árbrú. Þetta gæti gerst á áratug, en það sem gæti komið í veg fyrir þetta væri ef hlaup fylltu í dældina." Oddur sagði að Heklugosið í febr- úar síðastliðnum hefði einnig haft veruleg áhrif á rýrnun jöklanna, því að svört askan hefði víða lagst yfir jökla og að hún drægi í sig hita. „Þó askan sé örþunn þá hefur hún veruleg áhrif. Jöklar undir slíkri slikju bráðna margfalt örar en þeir jöklar sem ekki hafa hana.“ Jöklarnir horfnir eftir 200 ár Oddur sagði að á fyrstu 20 til 30 árum aldarinnar hefðu jöklar hopað mjög hægt. Hann sagði að á árun- um 1930 til 1970 hefðu þeir hinsveg- ar hopað alveg gífurlega vegna mik- illa hlýinda, sem líklega hefðu ekki verið meiri síðan á landnámsöld. Frá 1970 til 1995 var kuldatímabil og sagði Oddur að á því tímabili hefðu flestir jöklar gengið fram. „Núna hefur þetta snúist alveg við og nú hopa jöklarnir í óða önn. Því er spáð að ef veður hlýni vegna gróðurhúsaáhrifa þá gætu jöklar á landinu nánast horfið á næstu 200 árum - svo hastarlegt getur þetta orðið.“ GUÐRUN PÁLS- DÓTTIR LÁTIN GUÐRÚN Pálsdóttir, söngkennari frá Hrísey, andaðist að heimili sínu, Lönguhlíð 3 í Reykjavík, 11. ágúst síðastliðinn. Guðrún fæddist á Ól- afsfirði 15. nóvember 1909 og voru foreldrar hennar Páll Bergsson, út- gerðarmaður þar, síðar í Hrísey, og kona hans, Svanhildur Jörundsdótt- ir. Guðiún tók kennarapróf 1930. Hún stundaði söngnám hjá Sigurði Birkis í fjögur ár og kynnti sér söngkennslu í Kaupmannahöfn 1933 og í New York 1950. Sótti söng- kennaranámskeið í Finnlandi og Svíþjóð 1951. Var kennari við Mið- bæjarskólann í Reykjavík 1930-36, Melaskólann 1950-66 og stunda- kennari við Húsmæðraskóla Reykjavíkur 1954-57. Kenndi einnig lítilsháttar við Fóstruskólann og Iðnskólann. Sat í stjórn Olíuversl- unar íslands 1948-80. Var stofnandi og fyrsti foimaður Söngkennarafé- lagsins og stofnaði einnig einsöngv- arafélagið Elísu. Guðrún giftist 15. september 1934 Héðni Valdimarssyni alþingis- manni, framkvæmdastjóra Olíu- verslunar íslands og formanni Verkamannafélagsins Dagsbrúnar. Hann lést 12. september 1948. Dóttir þeirra var Bríet leikkona. Valhöll ekki Sæbýli og Stofnfiskur í viðræðum við kanadískt fyrirtæki um eldi sæeyrna breytt í sumarhús DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra segir það stríða gegn reglum Þing- vallanefndar að breyta notkun Hót- els Valhallar á Þingvöllum í sumar- hús. Hann sagði í fréttum RÚV að ekki gæti orðið af því nema með því að flytja húsið á brott. Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar, segist ekki gera athugasemdir við það að annar aðili, innlendur eða erlendur, taki við rekstri Valhallar. Hann er hinsvegar andvígur því að Valhöll verði gerð að sumarbústað fyrir einhvern ein- stakling, hverslenskur sem hann er. „Ég tel að núverandi eigandi geti ekki selt húseignina án samráðs við ríkissjóð þar sem húseignin er sam- eign ríkisins og hans.“ Óssur segist einnig vera á þeirri skoðun að Jón Ragnarsson, sem nú rekur Valhöll, geti ekki með neinu móti framselt lóðarréttindi þau sem hann telur sig hafa. Um sé að ræða leiguréttindi byggð á gömlum samningum. „Eftir því sem ég best veit liggur fyrir sú afstaða Þingvallanefndar frá því fyrr á öldinni að ekki sé hægt að fram- selja réttindin án þess að landstjórn- in staðfesti það með einhverjum hætti,“ segir Össur. Um sölu Valhallar sagði Sverrir Hermannsson, formaður Frjáls- lynda flokksins, í samtali við Morg- unblaðið: „Mér geðjast ekki að því að erlendur auðjöfur geti keypt hjartað í sjálfum þjóðgarðinum á Þingvöll- um, á okkar helga stað“. Hvorki náðist í Halldór Ásgríms- son né Steingrím J. Sigfússon. Stefnt að 50 tonna fram- leiðslu í N o va Scotia FYRIRTÆKIN Sæbýli hf. og Stofn- fiskur hf. eiga nú í viðræðum við kanadíska fyrirtækið Atlantic Aba- lone Ltd. í Nova Scotia um stofnun samstarfsfyrirtækis um eldi sæeyrna í fylkinu Nova Scotia í Kanada. Markmið viðræðnanna er að sett verði upp eldisstöð í Nova Scotia sem framleiðir og selur um 50 tonn af sæeyrum á ári og er áætlað að veltan gæti orðið um 150 milljónir kr. á árs- grundvelli. Jón Gunnarsson, framkvæmda- stjóri Sæbýlis, staðfesti þetta í sam- tali við Morgunblaðið en tók fram að viðræður stæðu enn yfir. „Það hafa átt sér stað viðræður í nokkra mánuði við aðila í Kanada um möguleikana á að setja upp fyrirtæki í Kanada sem færi út í eldi á sæeyra til manneldis með sama hætti og við erum að gera hér. Við erum þar stór- ir eigendur ásamt Kanadamönnum,“ sagði Jón. Eldisframleiðsla heíjist ekki síðar en í mars á næsta ári Bedford haffræðistofnunin í Dartmouth í Nova Scotia hafði milligöngu um að koma sam- starfinu milli íslendinga og Kanadamanna á fót. Samkvæmt upplýsingum sem fengust hjá stofnuninni sl. miðvikudag er markmið sam- starfsins að koma á fót eldisframleiðslustöð í Nova Scotia í október næstkomandi og að starf- semin hefjist í seinasta lagi i mars árið 2001. Skv. upplýsingum Bedford stofnunarinnar skiptist eignarhlutur hins nýja fyrirtækis til helminga á milli íslensku fyrirtækjanna annars vegar og Atlantic Abalone hins vegar. Er þetta í fyrsta skipti sem ráðist er í ræktun sæeyrna í Kanada en sæeyru eru sniglar sem lifa á hlýj- um og tempruðum strandsvæðum víða um heim. Mikil eftirspurn Sæbýli hefur um skeið lagt stund á ræktun sæeyrna sem eru að loknu eldi flutt lifandi á markað í Japan. Mikil eftirspurn er eftir sæeyra í heiminum, einkum þó í Asíu, en vegna ofveiði hefur ekki tekist að anna eftirspurninni nema með eldi. Stefnir Sæbýli að því að framleiðsla þess verði komin í um 200 tonn innan fjögurra ára. Sæbýli og Stofnfiskur munu leggja fram tækniþekkingu á eldi sæeyrna í samstarfinu við kanadíska fyrirtækið. Einnig mun Sæbýli fram- leiða ungviði til áframeldis fyrir samstarfsfyrirtækið í Kanada og á aðra markaði, en mikil eftirspurn er eftir ungum sæeyrum til áframeldis víða um heiminn, samkvæmt upp- lýsingum Jóns. Ekkert eldi af þessu tagi verið stundað í Kanada „Við höfum skoðað aðstæður þarna og átt í viðræðum við þá aðila sem vilja fara í þetta með okkur. Ég hef trú á því að þetta verði að veruleika á síðari hluta ársins. Það er ekkert eldi af þessu tagi í Kanada og ástæðan fyrir því að við erum að ræða saman er sú að við erum með sjúkdómalausan stofn. Það er ekkert vandamál að fá uppeldisleyfi í Kanada fyrir þennan stofn sem við erum með, á sama tíma og aðrir í heiminum hafa verið í vandræðum vegna sjúkdóma. Staða okkar er því að verða mjög sterk á þessum markaði,“ sagði Jón.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.