Skírnir - 01.08.1905, Síða 78

270
Utlendar fréttir.
enn hið sama og þaS var fyrir þetta stríS. Og Japan hefir ekki'
eflst svo mjög viS sigra þá sem þaS hefir unuið í stríðinu, að
Rússland hljóti enn sem komið er að telja það mjög hættulegan
óvin. Óeirðiniar heima fyrir á Rússlandi hafa engin áhrif á stjórn-
málastefnu ríkisins út á við og engin áhrif á það, hvort stríSinu
verður haldið áfram, eða nú saminn friður«.
Svo drýgindalega talaði sjálfur friðarpostulinn í stjórn Rússa.
Eti sagt er aS mótstöðumenn hans í stjórnarráðiuu hafi altaf eggjað
keisarann á að halda afram ófriðinum og taliö að Lenevitsch gæti
enn unniö aftur alt sem tapast hefði, með því að hann hefði nú
meiri landher þar austur frá en Kúrópatkin hefði nokkru sinni haft.
Friðarfundurinn hófst 9. ágúst, og þrem dögum síðar lagði
Kómúra fram tilboð um friðarsamniuga frá Japana hálfu. Voru
friðarskilyrðin þessi: Rússar greiði Japansmönnum herkostnað
þeirra, en fjárupphæðin skal síðar ákveðin; þar að auki eignist
Japan eyna Sakhalin. Rússar verði burt úr Mansjúrtu með allt
herlið sitt, sleppi öllu tilkalli til yfirráða á Liaotongskaga (og þar
með Port Arthur), og láti af hendi járnbrautina suður frá Harbin.
Japansmenn fái verndarvald yfir Kóreu og takmörkuö verði tala og
stærð þfcirra herskipa er Rússar mega framvegis hafa í austur-
höfum.
Það kom þegar fram, að tvö atriði í þessum kröfum mundu
einkum valda ágreittingi, en það var ákvæðið um herkostnaðar-
greiðsltt og svo afsal Sakhalineynnar. Var því umræðunum um
þau atriði frestað fyrst um sinti, en hin tekin til meöferðar, er
samkomulagsvon var um. Reynt var að koma á vopnahló um leið
og fundurinn var settur, en því þverneituðu Japansmenn. 19.
ágúst voru báðir roálsaöilar orðnir ásáttir um friðarskilyrðin, nema
þau tvö atriði er frestað var umræðum um. Rússar fóllust á, að
Kórea yrði skjólstæðiugur Japans. Fulltrúum beggja kom saman
um, að fá Kíttverjum í hendur vald yfir Mansjúríu og járnbraut-
inni suður frá Harbítt, og Rússar samþyktu, að sleppa öllu tilkalli
til Liaotongskagans og Port Arthur.
En nú voru eftir aðalágreiningsatriðin, krafan um herkostnað
og afsal Sakhalineyjar. Virtist svo um hríð, sem samningarnir
ætluðu að stranda á þessu. Fundinum var frestað frá 19. til 23.
ágúst, og aftur frá 26. til 28. Eftir það var talið að úti væri um
friðarsamningana; þeir kæmust ekki á. En rétt á eftir (1. sept.)
kom sú fregn, að Japansmenn hefðu slakað til, felt burt herkostn-
aðarkröfuna, nema að því er snertir endurgjald á kostnaði við