Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 18

114
Tómas Sæmundsson.
vanrækja Fjölni, verður hann stundum heldur en ekkí
þungorður í þeirra garð, og þó skín alstaðar út úr bréf-
unum hin fölskvalausa ást til þeirra og virðingin fyrir
gáfum þeirra og köllun; og ekki er það undarlegt, þótt
hann þyldi illa, er þeir ávítuðu hann fvrir illan frágang
á ritgjörðum hans, þegar þess er gætt, hve nærri hann
tók sér til að leysa sinn skerf af hendi, en honum þótti
efndanna vant frá hinum. í hinu harðorða bréfi til Jón-
asar, sem eg áður gat um, færir hann sér til afsökunar,.
hve stuttan tíma hann hafi haft til ritgjörðanna og þó-
orðið að ljúka við þær þegar hann átti annríkast —
»og einmitt á meðan stóð svo á mór, að eg ekki gat staðið lengur
en svo sem þriggja lína tíma við skriftir hvíldarlaust, eður það
átti ekki lengri bið, ef í þá átt var horft, áður blóðið gengi
upp úr mér! Má þá ráða, að mór væri fyrsta kappið, að koma
því einhvern veginn á blað, sem mér var í hug, áður en ólagið
kæmi, eður eg misti það aftur, og eg mætti ekki híma lengi yfir
hverju orði að svo vöxnu máli. Og að síðustu sýndist ekki þörfiir
eins brýn til þess, er eg átti von á, að þið færðuð þvílíkt í lag«.
En næsta bréfið til Jónasar er aftur átakanlega elsku-
legt. Þá var Jónas veikur.
Bréfin sýna að honum hefir verið það hugleikið að
rita íslandssögu, og hann kynnir sér æ betur alt sem að
henni lýtur. Hann biður Konráð að gera félag við Jón
Sigurðsson til að gefa út íslenzkt fornbréfasafn. Hann er
farinn að safna gömlum kvæðum og sálmum, og frásögu-
ritum viðvíkjandi sögu landsins, og hann safnar þjóðsög-
um. Hann skrifar Jónasi um alþjrðubók, sem hann
vill þeir semji:
»Taktu að þór alt það sem við kemur náttúrunni, einuig
dæmisögur og frásögur. Eg skal taka það historiska, geografiska,.
psykologiska og filosofiska«.
Andi hans er óþreytandi, en heilsan bilar. Hann
skrifar Konráði 11. sept. 1840:
»Mór er óhægt að skrifa liggjandi á hliðinni, en má ekki rísa
upp. Hamingjan má vita hvort við skrifumst á oftar. En hvað