Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 16

112
Tómas Sæmundsson.
stað, kemur dálítil innskotssetning, sem eg verð að setja
hér. Hann biður föður sinn að taka við jörðinni fyrir
sína hönd:
»Eg bið yður að gera henni það sem þér sjáið að gengið get-
-ur, en — fyrir alla muni, þó eg þurfi sízt að taka það fram —
á u þess að ganga ekkjunni of nærri«.
En merkilegust eru bréfin sem hann ritar þeim Jónasi
og Konráði um útgáfu Fjölnis. Engum sem les þau getur
dulist, að Tómas er þar aðalmaðurinn. Það er hann sem
hefir lagt ráðin á hvernig ritinu skyldi haga, það er hann
sem ritar formálann fyrir því, og hugsjónir hans i þessu
efni eru svo góðar og gildar, að þær gætu enn verið leiðar-
stjarna fyrir íslenzkt tímarit handa alþýðu manna. Það
er auðséð að hann liefir verið gagnkunnugur beztu tíma-
ritum sem þá voru uppi, dönskum, þýzkum, enskum og
frönskum, enda hefir hann lesið og talað ensku, þýzku,
frönsku og ítölsku. Og hann gengur ríkt eftir því að
hugsjóninni sé fylgt og ávítar samútgefendur sína þung-
lega, er honum þykir þeir víkja frá henni og leggja minni
rækt við ritíð en hann hafði til ætlast. Hann fer ná-
kvæmlega út í hvert atriði um sig. Fyrst er ytri frá-
gangur ritsins. Um það skrifar hann langt mál, honum
þykir brotið of lítið, stíllinn of stór. Markmiðið verði að
vera, að kaupendur fái mikið fyrir litlapen-
i n g a, og hann vitnar til þýzkra, enskra og franskra tíma-
rita. — Efnið verður að velja sem næst hversdagslífinu —
»því fari maður að rannsaka hvað það er, sem gefur hlutunum,
•og bókunum með, interesse, þá er það þetta, að það grípi sem
mest inn í lífið, höndli sem mest umþað, semmenn
helzt finna nauðsyn á að yfirvega og vita eitt-
h v a ð u m«.
Hann minnist á hverja grein sem kemur i Fjölni og
sogir skorinort skoðanir sínar um alt. Athugasemdir hans
eru jafnan heilbrigðar, hann er svo hagsýnn, sér svo ljóst
hvert hann ætlar, og miðar alt við það hvort það færir