Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 50

146
Þjóðléikhús.
sem gjörst hafa, og vakið hafa athygli. Á alþingi hinu
forna kom heill bær saman á hverju ári, og þar er getib
um trúða og leikara, svo líklegast hafa þar verið ein-
hverjir leikir, þótt meim viti ekki nú hvernig þeim hefir
verið háttað. Islenzk menning nú á dögum er þúsund
ára gömul, því hvert barn getur lesið fornritin.
En skilyrðin nú á dögum eru það, sem einkum þai'f
að athuga. Ljóðlistin hefir staðið í blóma í 60—70 ár,
Frelsishreyfingin, sem gekk um Norðurálfuna 1830, vakti
hér Jónas Hallgrimsson. Endurreisn alþingis, og aðdrag-
andinn að henni — því að morgunroðinn á undan frelsinu
er oftast fegurstur — sló ljóma vona og fegurðar yfir alt
þjóðlíf vort, og yfir ljóðlist hans. Eftir hann hefir harpan
aldrei þagnað, og að jafnaði hefir hún verið slegin meb
list. Rímur vitum vér allir að hafa verið kveðnar hér
öldum saman, en eiginleg hetjukvæði eru ekki til hér á
landi nú, nema Örvar-Oddsdrápa Gröndals og Guðrún
Osvífursdóttir eftir Brynjúlf Jónsson frá Minna-Núpi, en
því mun víkja svo við, að Islendingar vakna til heims-
menningarinnar, þegar hetjuljóðin eru útdauða orðin í
menningu annara þjóða, eða þvi sem næst. Aftur hefir
skáldsagnalistin verið í miklum blóma hér á landi eftir
1848, eins og í heiminum kringum oss.
1845 hófst alþingi hið nýja, og hefir verið háð síðan
annaðhvort ár. Hægt væri að benda á marga menn með
mikilli þingmælsku. Landsmenn hafa vanist því að tala
á þingi og inannfundum, og máiið er að auðgast, og er
orðið aliauðugt aftur við iðulega notkun þess. Málið er
skært og hljómfagurt, og fyrir hvern, sem kann það, er það
auðugt og beygjanlegt, og hlýtur að fara vel á leiksvið-
inu. Frá þess hálfu getur ekkert verið því til fyrirstöðu
að hér komi upp góð leikritalist, og leiklist yfir höfuð
að tala.
Aðrar listir en þær sem taldar voru, eins og söng-
listin, málaralistin, og jafnvel myndasmíði, hafa aldrei
staðið hærra en einmitt nú. Tónskáld eru fleiri og betri
en nokkru sinni áður, og alt þetta eru listir sem leikhúsið