Skírnir - 01.08.1914, Blaðsíða 16

240
Draumar.
fyrirbrigðin til hinna almennu hæflleika mannanna. 0g
menn líta að sjálfsögðu svo á, sem sú skýring, að sam-
band hafi fengist við framliðna menn, hverrar tegundar
sem það samband er, og hvort sem það er í vöku eða
svefni, standi enn fjær, svo til þeirrar skýringar er ekki
gripið, fyr en a 11 annað þrýtur — bæði venjulegir og
óvenjulegir hæfileikar mannanna. Svo að gangurinn verð-
ur eðlilega þessi, hvort heldur er um merkilega drauma
að tefla, eða önnur torskilin fyrirbrigði, sem reka menn
út úr hinum algengu skýringum, að fyrst er undirvit-
undar-skýiingin teygð svo langt, sem hún þolir; þegar
henni sleppir, eru fyrirbrigðin skýrð með fjarsýni, hugs-
anaflutningi og öðru þess konar, svo lengi sem þess er
nokkur skynsarolegur kostur — og sumum finst töluvert
lengur; og þegar alt annað þrýtur, er leitast við að skýra
fyrirbrigðin með tilgátunni um einhvers konar samband
við annan heim. Það er allra-síðasta athvarflð. Eg skal
ekkert um það segja, hvað réttar skýringarnar sumar
verða með þessari aðferð. Eg er að eins að benda ykkur
á, að þessi e r aðferð þeirra vísindamanna, sem við þessi
efni eru að fást. Og með varfærninni, sem í þessu er
fólgin, hafa þeir gert rannsóknirnar vísindalegar, og fengið
mentaðan heim til þess að taka vel eftir þeim.
En við getum ekki numið staðar við þá drauma eina,
sem benda á aukna almenna hæflleika. Þar kemur líka
fram önnur tegund hæfileika, fyrirbrigði, sem við gætum
ef til vill heimfært til f j a r s k y n j u n a r einu nafni.
Menn skynja, eins og með öllum skilningarvitunum, þó
að ekkert þeirra sé notað, fjarlæga staði og fjarlæga at-
burði; og menn verða, beinlínis eða óbeinlinis, greinilega
eða ógreinilega, varir við hugsanir og tilfinningar fjar-
lægra manna. Eg get því miður lítið gert í þetta sinn
aunað en vakið athygli á þessu alment. Enda eru skýr-
ingarnar á þess konar draumum flóknari en þeir fá gert
sér í hugarlund, sem ekki hafa kynt sér málið. Þær
flækjast til muna við það, að oft er ókleift að gera sér
grein þess, hvað er t. d. fjarsýni og hvað er hugsana- og