Skírnir - 01.08.1914, Blaðsíða 43

Pereatið 1850.
267
Jbættinu, sem stiftsyfirvöldin höfðu gert tillögu um, vildi
rstjórnin ekki líta við, og stiftsyfirvöldin fengu stranga
áminningu um að hjálpa rektor til að halda uppi skóla-
aga, og var þeim því boðið að setja rektor aftur inn í
■embættið að fullu, og kalla alla pilta til og tjá þeim al-
varlega, hve hegningarverðu athæfi þeir hafi gert sig seka
í og áminna þá um að láta ekki slíkt henda sig aftur1).
Harðast kom þetta niður á þeim sem útskrifast áttu,
og stóðu framarlega í fylkingu, enda yfirgáfu margir þeirra
skólann fyrir fult og alt, og sumir skólanám með öllu,
en enginn varð þó eins illa úti og Arnljótur. Hann sendi
því bænarskrá 5. ágúst 1850, er fyr um getur, til stifts-
yfirvalda og beiddi um leyfi til að ganga undir examen
artium við háskólann, en þó bæði þau og rektor sjálfur
mæltu með því, fjekk hann neitun hjá stjórninni; hann
varð fyrst stúdent árið eftir og flestir uppþotsmanna. Eftir
því sem síra Stephán Stephensen segir2), voru það föst
samtök milli pilta að sækja ekki skóla næsta haust. Þetta
er vafalaust rétt hermt. Svo segir síra Einar Hjörleifsson
i Vallanesi sem þá átti aon í skóla í bréfi til Magnúsar
Eiríkssonar, dags. 9. sept. 1850: »Stjórn Dana vill ei
annað heyra, — þvert á móti ráðum stiftsyfirvaldanna —
en að rektor sé við skólann með enn meira valdi en
hingað til. Þetta hefir haft þá verkun, að flestir, sem
nokkuð hugsa um velferð drengja sinna, og nokkur dáð
er í, hafa tekið þá úr skólanum . .. . Dimittendi, þar á
*) Þegar stiftsyfirvöldin fengu þennan úrskurð, fóru þau að -taka
rögg á sig og vísuðu sjálf, með bréfi 15. júlí 1850, þessum piltum úr
■skóla: Stefáni Thorsteinsen, Stefáni Péturssyni, Magnúsi Jónssyni frá
Pelli og Theódór G-uðmundssyni. Annars voru þau býsna óheppin
þennan vetur. Þau höfðu sem umráðamenn prentsmiðjunnar, er þá var
eign landsins, stöðvað útgáfu „Þjóðólfs«, svo sira Sveinbjörn Hallgríms-
son eigandi blaðsins neyddist til að sigla til að ksera þetta fyrir ráð-
herranum. Hans úrskurður féll sama dag og í skólamálinu, á þá leið,
að bann stiftsyfirvaldanna hefði enga stoð, hvorki í gildandi lögum né
samningi um prentun blaðsins.
*) Nýtt Kkbl. 1911, bls. 214—15.