Ný félagsrit - 01.01.1853, Side 33

UM GODORD.
33
inni meö stír, rett einsog menn vildu, og goSor&unum
í svo marga parta, sem mönnum þótti bezt fara, annaö-
hvort vegna þess, aö frændum kom ei saman um aö láta
einn hafa allt goöoröiö, eÖa einhvers annars vegna. þaö
var aöeins á alþíngi, a& ei voru löggildir nema þrír
goöar úr hverju þíngi, og uröu þá þeir, sem heima höföu
skipt meö sfer héraösstjórninni, aö koma ser saman um,
hvern þeir helzt vildu láta fara meö goöoröiö á alsherjar-
þínginu *). þó er þaö sjálfsagt aö höföíngjadæmiö í
*) Mart viörikjandi þessn má sjá her og hvar í Sturlúngu, en
þö þaö sé allt frá seinni tímum, þá er þó víÖa aunarstaÖar
auÖséÖ aÖ skiptírigin á goÖorÖnum heima í héruöum heflr
veriö eins gömul og byggíng landsius, og þaÖ því frernur sem
þaÖ ei einu sinni er víst, aö einn maöur hafl nokkurn tíma
fariÖ meö heilt goÖorÖ áÖur enu alþíng var stofnaÖ. Ekki heldur
vita menn hvert nafniÖ fyrst heflr komiö upp þegar alþíug var
sett og tilskipanin komst algjörlega á, eÖa hverthver höfÖíngi,
sem hof átti og hafÖi safnaÖ aÖ sér þíngmönnum, kallaöi einnig
áör hiö litla ríki sitt „goÖorÖ". Dm goÖa-nafniö sjálft er þaÖ
aptur á móti á víst, aÖ þaö verÖur aÖ vera miklu e'dra enn
byggíng íslands, þo þaÖ þá aöeins kunni aÖ hafa veriÖ haft um
forstöÖumenn hofanna, hvort sem þeir voru hersar eöa ei; en
ástæÖan til þess aÖ héraÖsstjórarnir á íslandi voru kallaöir meö
því nafni, en ekki hersar, mun vera sú, aö þeir þóttust ei
geta haldiÖ hersisnafninu, þar sem þeir optast fóru einskipa á
burt meö of fáa memr til þess aö geta heitiö „her“ — en þar
af kemur bæÖi „hersir" og „héraÖ“ — og vissu ei hvort þeir
myndu verÖa héraöshöföíngjar í hinum nýju sveitum, þar sem
enginn einn af þeim var í fyrstu oddviti fyrir svo miklu liÖi,
aÖ þaÖ gaeti fullskipaÖ heilt héraÖ. Goöar gátu þeir aptur
meö öllum rétti heitiÖ strax í upphafl, þar sem þaö eflaust var
eitthvert hiÖ fyrsta verk þeirra, aÖ reisa hof í landnámi sínu,
og heflr þá nafniÖ festst viÖ þá eins eptir aÖ þeir algjörlega
höfÖu tekiö upp alla héraösstjórnina. Má þó líka vel vera aö
fornmenn meö goÖa-nafninu hafl viljaÖ gefa til kynna meiri
3