Ný félagsrit - 01.01.1853, Side 114

114
UM GODORD.
háskaför til hans, aö krefjast bóta fyrir fíg þórólfs bróbur
síns, og sýnir þetta enn mjög bvernig, ástandib var í Noregi
eba hvernig Island bygbist. þab var fornt mál, „ li e r r
er hundraí>,“ þ. e. menn töldu aí> 120 búandi
menn þyrfti til þess aft heraÖ mætti heita, er hersir rebi
yfir, og eru nú margar ástæbur til þess aí> halda, ab
menn aptur hafi skipt hverju hundrabi í 10 sveitir, er
h ö 1 d r uprunalega hafi verií) fyrir hverri, svo ab honum
skyldu eiginlega fylgja 12 bændur*); en af þeim, sem
mefc Skallagrími fóru má nú víst telja fimm sem hölda —
nokkrir voru bræfcur og verfca því í þessu tilliti varla
taldir nema eins og einn mafcur, og Oddr einbúi og
Gríss leysíngi hafa afceins verifc heimamenn Kvedúlfs —
og sjá menn þá, afc afc minnsta kosti helmíngur
höldborinna manna úr þeirra hfcrafci, heíir fylgt
þeim Skallagrími til Islands. Má af þessu einnig ráfca,
afc svona hafi verifc vífcar.
5. Yngvarr, tegndafafcir Skallagríms; hann er
*) Fornmenn segja reyndar líka: „sveit ef sex ernog er 'vífca
mjög örfcngt afc koma öllu heim, einsog merin heldur aldrei
mega búast vifc, afc iandaskiptíug, sem æflnlega verfcur afc
fara mest eptir Iandslagi, hafl nokkurn tíma í raun og veru
verifc rígbundin vifc jressar hinar fornu reglur, er eiginlega
afceins hafa tillit til mannaskiptíngar, ef svo má segja.
Sú skiptíng, sem nú er algengust og eins heflr verifc þafc mjög
snemma í fornöld, er eiginlega hlendíngur af hvorutveggja,
eldgömlum reglum og því sem landslag og afcrar krfngumstæfcur
neyddu menn til afc breyta, og væri mjög nytsamt afc rann-
saka uppruna þessa, þarsem þafc verfcur; sveit merkir nú
almennast hifc sama sem hérafc, og var þó upprunalega afceins
haft um hóp manna, en hver er aptur eiginlega munurinn á
h repp og sveit?