Gangleri - 01.01.1870, Blaðsíða 14
14
frá oss. Vjer frcystum þvf og, að vor mildasti konnng-
nr, sá eini er vjer í sannleika eignm við um mál þetta,
láti eigi bugast af fortölum andstæðinga vorra, heldur neyti
rjettar síns, þess er hann óneitanlega hefir, til að fá
málinu framgengt þannig, að vjer náum jafnrjetti við
aðra ríkishluta hans, samkvæmt heitorði hins hásæla
fyrirrennara hans. Heit þetta var gefið af fósum og
frjálsum vilja einvalds konungs. Nú verður loforði ein-
valds konungsins að verða íramgengt, annars kemur
upp það, sem konungdóminum er óverðugt, sem sje, að
efna ekki heit sitt; en slíkt er óhugsandi og getur ekki
átt sjer stað. Því hlítur konungdómurinn að halda ein-
veldinu þar til lof'orði hans er alveg fullnægt; það er, að
því leyti ötheimtist til að ryðja úr vegi tálmunum þeim,
sem cru til fyrirstöðu því, að heitorð hans verði fylli-
lega efnt, að allir ríkishlutar hans verði j a f n t hlut-
takandi í frelsisgjöfinni, og að eigi sje af nokkrum hluta
ríkisins hallað rjetti annars hluta þess. En þetta heit
er alls eigi efnt við oss Íslendínga, fyrri en vjer fáum
jafnrjetti við samþegna vora Dani, sem ríkislduti sjer,
er ekkert hafi sameiginlegt við þá nema konunginn einn.
En svo lítur út, sem ríkisþingið, stjórnin og henn-
ar sinnar hafi hvervetna „fingur í“ raáli þessu og setji
því þær skorður, er tálma þessum einu rjettu úrslitum
þess; og því er eigi annað sýnna, ef málinu á nokk-
urn tíma að verða framgengt, enn að vor allramildasíi
konungur hljóti að neyta einveldis þess, er han hefir
til að ráða því til lykta, samkvæmt vilja og heitorði
frelsisgjafans, og bjóða ríkisþinginu að láta af höndum
af fje voru það, er útheimtist til jafnrar stjórnarbótar á