Gangleri - 01.01.1870, Blaðsíða 26

26
uppi á Frakklandi um miöbik 18. aldar; hann smíðaði
inargar vjelar íurðulegar, og þar á meðal endur sem
átu, ineltu matinn, böðuðu vængjunum o. s. frv. rjett
eins og lifandi endur. Hann smíðaði og „dreng“, sem
ljek á „flautu41; um þá vjel hefir hann ritað ofur lítinn
bækling, sem prentaður er í Parísborg 1738, og skýrir
liann þar frá fyrirkomulagi hennar. Nokkru síðar bjó
Vaucanson í borginni Lyon ; ætluðu silkivefararnir þar að
grýta hann, því að þeir ætluðu hann vera göldróttan ;
þó varð ekki af þeirri fyrirætlan, því að Vaucanson bjó
til asna, sem óf silki eins vel og vefararnir, og við það
fjellst þeim hugur. Annar maður, að nafni Droz, er
var uppi um saina leyfi, smíðaði „dreng“ sem ritaöi
fallegustu hönd; og Droz hinn yngri, sonur hins, smíð-
aði „stúlku“ sem ljek á „forte-piano“, og er hún
hætti hljóðfæiaslættinum, stóð hún upp, og hneigði á-
lieyrendunum. Ðruz hinn eldri og „drengurinn“ hans
sátu lengi í dýflissum hins spanska rannsóknarrjettar,
enda var sú vjel svo margbrotin, að fæstir skildu í henni,
þegar hún löngu seinna var sýnd á þýzkalandi. Uin
sama leyti og þessir menn voru uppi, voru og aðrir að
streytast við að búa til svo lagaðar vjelar, að ekki
þyrfti neina koma þeim af stað, þá gætu þær úr því
haldið áfrara viðstöðulaust og endalaust, t. a. m. eins
og ef úr gæti gengið, án þess nokkurn tíma þyrfti að
draga það upp, eða t. a. m. mylna malað, án þess að
hún þyrfti vind eða vatn, eða önuur öfl til að halda
hreifingunni o. s. frv. Menn sáu, að gætu menn komið
þessu í kring, þá yrði það óþrjótandi auðs uppspretta
að nota þess konar vjeiar til vinnu; því að reyndar eru
menn og skepnur allgóð til vinuu, en þau þurfa fæði, og