Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1887, Blaðsíða 14

*4
er um engan tilbúning1 að rœða. Sá upprunalegi söguritari hefir
vitað, að það var porkell Geitisson, sem sendr var í þetta skifti, og
það hefir fylgt frásögninni frá upphafi eftir sjónar- og heyrnar-
vottum, enn um hina sendimennina, hvað þeir hétu, hefir sögurit-
arinn ekkert vitað, og því hvorki viljað eða getað sagt nafn þeirra.
Sama er að segja um þær fágætu og fornu lagagreinir, sem hér
var þræta um, sem áðr er sagt, að það er ekki sennilegt, að
síðari tíma söguritari hefði vitað þær, hefði þetta fyrst verið ritað,
þegar lögin vóru farin að gleymast; sagan segir nú, að í þann tima
muni enginn hafa vitað þær nema Njáll, Skafti og þ>órhallr. Eg
efast og um það, að þeir eða sá, sem nú þekkir bezt hin fornu
lög, fallist á það, að málssóknirnar eða lögin í Njáls s. sé beinlínis
skrifað upp eftir Grágás, enda sést það einmitt af mörgu, að það
ekki er, heldr sögn upprunalega eftir heyrnarvottum. Enn hitt er
þó alljóst, að lagagrein sú, sem orðin var til um iooo og ekki var
rituð í hin fornu Grágásar lög, að minsta kosti sem vér nú höfum,
ekki getr hafa verið mönnum fullkunn á 13. öld, að þvi er séð
verðr.
þ>ar var frá horfið, að Mörðr hafði unnið eið að því við dóm-
inn, eftir tillögu f>órhalls, að meiri hluti búanna væri rétt kvaddr.
pessi fimm búa kviðr gekk þá að dóminum — enn fjórir vóru úr
kvaddir, sem áðr er sagt — og báru á Flosa kviðinn og báru hann
sannan að sökinni; síðan er málið sótt mótmælalaust; og er sókn-
argögn öll eru fram komin, býðr Mörðr Flosa að taka til varna
eða fœra fram lögvörn fyrir þetta mál. þ>á þykir Flosa gott i efni:
„þat hlœgir mik nú, eyólfr, sagði flosi, í hug mér, at þeim mun í
brún bregða ok ofarliga klæja, þá er þú berr fram vörnina“.
Hér gerir Flosi enn ráð fyrir, að mótstöðumennirnir viti ekk-
ert af þessu, og er það samkvæmt því, sem áðr er sagt.
143. kap.: „Eyólfr bölverksson gekk þá at dómi ok nemndi
sér vátta ,í þat vætti', sagði hann, ,at sú er lögvörn máls þessa, at
jer hafit sótt málit f austfirðingadóm, er sœkja átti í norðlendinga-
dóm; því at flosi hefir sagz í þing' með áskatli goða. eru hér nú
hvárirtveggju váttarnir, þeir er við váru, ok þat munu bera, at flosi
seldi áðr af hendi goðorð sitt þórgeiri bróður sínum“ o. s. frv.
Fœrði Eyjólfr fram þessa lögvörn fyrir málið og ónýtti sök þeirra,
og varði „goðalýriti“ að dœma o. s. frv.
Hér var þá eiginlega brennumálunum lokið eða eytt, enn út
af rangindum, sem í frammi vóru höfð, hlauzt nú fimtardóms-
mál.
f>að er athugavert hér við, að þegar þessi vörn er borin fram,
nefnir sagan ekkert, að alþýðan eða þingheimr hafi tekið undir eða
lagt neinn dóm á þetta, eins og áðr var vant að vera, hver sem
sýndist betr hafa í svipinn. J>etta virðist og vera eðlilegt, því hér