Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1887, Blaðsíða 20

20
og enn, að um þá viðburði og tíðindi, er gerðust hér á alþingi, þá
hafa menn átt kost á, í minsta lagi fyrsta mannsaldrinn á eftir,
meðan sjónar- og heyrnarvottar lifðu, að glöggva sig, bera sig
saman og leiðrétta, ef eitthvað hefði kunnað að álítast rangt í frá-
sögninni, þar sem menn komu saman á þessum sama stað á hverju
ári; þannig áttu menn kost á að mynda hér rétta sögu; vér getum
ekki vel ætlað frœðimönnum þeirrar tíðar, að hafa hvorki haft
»at þú kunnir vel, er þú hefir af hánum numit, ok heldr mun þessi saga
þér at gagni verða; skaltu með mér velkominn hvern tíma, er þú vill
með mér vera«. Var hann með konungi um vetrinn, enn um várit fékk
konungr honum góðan kaupeyri«, Fms. 6. bls. 354—356. — Eg hefi hér
til fœrt alt aðalefnið úr þessari sögu, sem merkilegt dœmi upp á munn-
lega sagnafrœði íslendinga í þann tíma, bæði á alþingi og í Noregi. Is-
lendingr þessi hefir verið sögufróðr maðr, þó hann væri ungr, því ó-
grynni af sögum hefir hann hlotið að kunna, eftir því sem sagan segir
hvað lengi þær entust; sama er að segja um Haraldar sögu, hún hefir
hlotið að vera mikil saga, þar hún entistí 13 daga^þegar henni var skipt
niðr í kafla; enn hitt er ekki minna vert, hvað þessi Islendingr hefir kunn-
að vel að segja frá, því annað hefir ekki þurft að bjóða Haraldi konungi,
einkanlega þar sem um hans eigin sogu var að rœða; Haraldr konungr
var þeirra tíma mentaðr maðr, og hafði fegrðartilfinningu á þess konar;
hann var og skáld gott og þótti mjög gaman að rœða um skáld-
skap.
Annað dœmi bæði um sagnaskemtun og skáldskap á alþingi er í
Egils s., bls. 205. Egill Skallagrímsson og Einar skálaglam hittust á
alþingi og »rœddu um skáldskap. þótti hvárumtveggja þær rœður skemti-
legar. Síðan vandist Einarr optlega, at ganga til tals við Egil. Gjörðist
þar vinátta mikil. Einarr hafði litlu áðr komit úr för. Egill spurði Ein-
ar mjök austan tíðinda ok at vinum sínum, svá ok at þeim, er hann
þóttist vita at úvinir hans váru. Hann spurði mjök eptir stórmenni.
Einarr spurði ok í mót Egil frá þeim tíðindum, er fyrr höfðu gjörzt um
ferðir Egils, ok stórvirki hans, enn þat tal þótti Agli gott, og rœttist vel
af. Einarr spurði Egil, hvar hann hefði þess verit staddr, at hann hefði
mest reynt sik, ok bað hann þat segja sér. Egill kvað: . . . .« það er
líklegt, að Egill hafi sagt Einari frá allri Vermalandsferðinni, því þar
gerðust þau tíðindi, sem getr um í vísunni, enda má vera, að hann hafi
sagt honum frá allri sögunni, bæði í Noregi og annarstaðar utanlands.
Ekki er því að undra, þó Egils s. sé vel sögð, því líklegast er, að Egill
hafi sjálfr sagt þá sögu, og haft eftir föður sínum um þá atburði, sem
hann var ekki sjálfr við riðinn og gerðust fyrir hans daga; Skallagrímr
er fœddrum851; þeir Kveldúlfr hafa kunnað frá mörgu að segja; og þá
sagan gengið í ættinni eftir Egils daga. Einar hefir og getað sagt frá
mörgum tíðindum úr Noregi, eftir að Egill fór þaðan síðast; hann var
löngum utanlands með tignum mönnum, hann var sjálfr í Jómsvíkinga
orustu og fleiri Islendingar. Einar var hirðmaðr Hákonar jarls ríka, og
orti um hann kvæði, sem heitir »Vellekla«; jarlinn gaf Einari skjöld
dýran, »var hann hin mesta gersemi. Hann var skrifaðr fornsögum, enn
allt milli skriftanna vóru lagðar yfir spengr af gulli ok settar steinum«.
Einar gaf Agli skjöld þennan síðar, því hann var örr maðr og drengr
góðr og oftast þó félítill, enn skörungr mikill. Enn svo er sagt að fœri
skjöldrinn síðar, að Egill hafði hann með sér í brúðför norðr á Víðimýri,