Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1887, Blaðsíða 11

II
engu „allæstir“ og gera alt sem „réttast“, enn ef nokkuð vandast í
fyrir yðr, látið mig vita sem skjótast, og skal eg þá gefa ráð til
með yðr. þ>órhalli var ekki gott í skapi, var hann rauðr sem
blóð í andliti, enn stórt hagl hraut úr augum honurn ; hann bað
fœra sér spjót gullrekið, er var „gersemi1*, og Skarphéðinn hafði
gefið honum. J>eir Ásgrímr sendu mann til Gissurar hvíta og
Hjalta Skeggjasonar og Guðmundar ríka, komu þeir allir og gengu
„sunnaníl að Austfirðingadómi. Eyjólfr, Flosi og hans lið komu
þar og gengu þeir „norðan“ að dóminum. Flosi laut að Eyjólfi og
kvað fara vænt að og eigi fjarri því, sem Eyjólfr hafði getið til;
hann bað hann láta hljótt yfir því; koma mun þar, að vér munum
þess þurfa að neyta, segir Eyjólfr.
Að þeir Ásgrímr og Mörðr gengu að Austfirðingadómi, sýnir
enn, að þeir vóru óvitandi þessa undanbragðs Flosa, að segja sig í
þing með Áskatli goða. þ>etta „sur^ian11 og „norðan“ að dómin-
um er eftirtektavert, því það sýnir, að hér hlýtr frásögnin að vera
komin frá sjónarvottum ; i sjálfu sér var það nú ekki svo þýðingar-
mikið, frá hvaða átt þeir gengu að dóminum, hvor flokkrinn fyrir
sig, enn af því að það hefir nú verið þannig, er frá því sagt, og
sýnir. að menn hafa tekið eftir, hvernig hér fram fór. Hefði þetta
þar á móti fyrst verið ritað um 250 árum síðar eða meir, myndi
þetta, sem var svo þýðingarlítið, varla hafa fylgt frásögninni; það
myndi þá gleymt og engin áherzla á það lögð ; það er og næsta
ólíklegt, að nokkur síðari tíma maðr hefði farið að búa þetta til
upp úr sjálfum sér, því það gat ekki í minnsta máta gert söguna
glæsilegri.
Síðan sótti Mörðr málið í Austfirðingadóm, og bauð níu búum
til setu „vestr á árbakka11 og til ruðningar um kviðinn.
Hér kemr mjög líkt fyrir og hér næst á undan, þar sem hér
segir „vestr á árbakka“, það er miðað frá Austfirðingadómi eða
vestr frá honum, og sýnir enn, að söguritarinn vissi bæði, hvar pessi
dómr var pá settr, og svo kviðrinn ; annars hefði hann víst látið
ógjört, að taka þannig til orða, því til þess bar heldr enga sérlega
nauðsyn, því Grágás Kb. I. 24. kap. ákveðr skýrt, að fjórðungs-
dómarnir höfðu engan ákveðinn stað, heldr kom það einungis und-
ir lögsögumanninum, og ákvað hann það við lögbergisgönguna:
„Logsogv maþr scal raþa oc at queþa. hvar hvergi domr scal sitia“.
Af þessum stað í Njálu er að sjá, að Austfirðingadómr hafi þá verið
»skrökvað upp«. Ef þeir nú gætu sannað það, að enginn gæti fengið fót-
armein, þá kynnu þeir að hafa nokkuð til síns máls. Maðr má aldrei
segja það ósatt, sem stendr eftir merka rithöfunda, ef það er að öllu
leyti eðlilegt og getr átt sér stað, því þá er alveg ástœðulaust að rengja
það.