Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1909, Page 20

22
ganga tvær lautir, og er bæjarrústin framan i balanum á milli þeirra.
Vestast eru 2 tóftir 7 faðma langar, er liggja samhliða frá austri til
vesturs. Framveggur hinnar syðri er eigi fornlegur að sjá, en ofan
í hina aftari virðist sem minni tóft hafi verið bygð. Þar er því alt
óglöggvara. Við austurenda þessara tófta er óglögg tóft, eigi stór,
er virðist snúa norður og suður og hafa dyr á suðurgafli. Má vera
að þetta hafi verið bæjardyr og þaðan dyr i’nn um austurgafla hinna
samhliða tófta. En ekki gat eg séð það með vissu. Austanmegin
við þessa tóft er önnur stærri, er einnig hefir dyr mót suðri, en ligg-
ur ekki til norðurs, heldur til norðausturs. Hún er 7 fðm. breið.
Hún er miklu fornlegri og niðursokknari en hinar. Frá henni liggur
fornt garðlag austur í eystri lautina, en síðan ofan eftir henniniður
á jafnsléttu. Þar hverfur hann í norðurendann á afarfornlegri tóft,
sem er 15 fðm. löng og 2x/2 fðm. bi’eið. Dyr heflr hún á suðurenda,
en miðgafl svo sem 10 fðm. fyrir innan dyrnar. Þessi tóft er svo
niðursokkin, að athygli þarf til að koma auga á hana. Miðgaflinn
bendir til þess, að þetta hafi verið íbúðarhús og er þá líklegast, að
þar hafi landnámsmaður bygt. — Fyrir framan alt dalhvarfið er
fornt garðlag. Framan við það er, í eystri brekku dalhvarfsins,
ferhyrnd girðing nál. dagslátta að stærð og i henni sem næst miðri
er dálítil tóft. Miðgafl skiftir henni í tvær tóftir. Það hefir líklega
verið þrælsgerði.
XV. Hellar í Mýrdal.
Fyrir innan túnið á Stóru-Heiði í Mýrdal kemur fram lækur,
og eru háir þursabergsbamrar að norðanverðu við hann. í þeim
eru 3 hellar hver hjá öðrum. Þeir eru allir hver öðrum líkir að
því leyti, að þeir eru að framanverðu holaðir eftir sjó, en að innan-
verðu höggnir af mönnum. Hinn stærsti þeirra er meir en 20 al.
larigur, 5. ai. víður og 3 lj4 al. hár. Hann er fallega hvelfdur að
innanverðu. Hann heitir Loddi. Er sagt hann beri nafn fornmanns
þess, er hafi höggvið hann og búið í honum, hann hafi heitið »Loddi«.
Hesthellir heitir næst stærsti hellirinn. Þar á Loddi að hafa haft
reiðhest sinn. Minsti hellirinn er hærra uppi í berginu. Hann var
geymsluhús Lodda. I túninu á Stóru-Heiði fyrir sunnan bæinn er
kringlótt dæld, nær 5 fðm. í þvermál og er þúfa í henni miðri.
Dældin heitir Loddapottur. Loddi á að hafa fólgið fé sitt í þúfunni.
Þar er þó eintóma möl að finna.
Nafnið »Loddi« gefur bendingu um, að eitthvað muni tilhæft í
sögninni, Virðist það afbökun, annaðhvort úr »Loðmundur« eða úr