Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1984, Qupperneq 168

172
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Mynd 4. Skrautrúnir og ristur úr Áshelli. A myndina er skrifað að þœr hafi verið 6 og 7 m til
vinstri við innganginn. Myndin er gott dœmi um það órœða fúr sem svo mikið var af í Áshelli.
Ristur af þcssu tagi fylla 4 af myndskissum Kjarvals úr hellinum.
hann eru teikniblöðin næld með saumnálum til að halda þeim sléttuím.
Einar Ben. gæti vel hafa gert þetta með eigin hendi.
Áshellir er nafn senr Kjarval notar um hellinn að Ási á myndum
sínum. Pað nafn var ckki notað af Ásmönnum. Heima á Ási var hann
stundum nefndur Þinghellirinn en oftast einungis Hcyhellirinn. f
þessum pistli er nafngift Kjarvals haldið.
Um aldur Áshellis er lítið vitað. Ártalið 1756 sem krotað var á hell-
isvegginn og fram kemur á einni af teikningunum, er vísbending um
lágmarksaldur hans en sennilega er hann miklu eldri og ævaforn. Eftir
lýsingu Matthíasar Þórðarsonar að dæma bar hann þess merki að hafa
verið mun stærri fyrrum og hefur líklega oft verið endurgerður og mót-
aður að breytilegum þörfum frá kynslóð til kynslóðar. Um síðustu
aldamót og fram eftir þessari öld var hann heyhellir við fjósið. „Tók af
200 hestum hey og mikið hár í sumum stöðum“, segir í sóknarlýsingu.
Fyrir aldamót kom einu sinni eða tvisvar til þcss að hann var samkomu-
staður manntalsþinga og hlóð og aska fundust þar eitt sinn í föllnum
afhelli að sögn Matthíasar Þórðarsonar.10) Mannabústaður hefur hann
því e.t.v. vcrið um eitthvert skeið. Að undirlagi Einars Benediktssonar
mældi norski verkfræðingurinn Sætersmoen upp Áshelli og teiknaði af