Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1993, Side 121

ÍSLENSKA LANGSPILIÐ
125
langspil númer 01. Gert var ráð fyrir að hljóðfærið væri smíðað úr 2
mm furu en snigillinn úr ösp. Tónopið var teiknað hringlaga með ein-
földu loki úr rósaviði. Þverbönd voru úr látúni, felld niður í gripbretti
úr rósaviði. Þessi eftirlíking var einnig hönnuð með stól, þremur stál-
strengjum og þremur stillipinnum. Hnappar, sem voru einn cm að
lengd, voru teiknaðir undir botni langspilsins til að halda því frá borð-
inu sem undir væri haft þegar á það væri leikið.
Eftirlíking III. Þessi eftirlíking langspils var teiknuð og smíðuð meðan
rannsóknarverkefnið stóð yfir. Hún var smíðuð úr beyki og var ná-
kvæmlega sniðin eftir langspili númer 12. Strengir og stillipinnar voru
fjórir. Tónop voru tvö, snigillöguð, þverböndin voru smíðuð úr hrúts-
horni og felld niður í gripbrettið. Snigill og stillipinnar voru skornir úr
beyki. Þetta langspil var með beinum hljómkassa, og var 62 cm að
lengd (snigill ekki talinn með).
Eftirlíking IV. Þessi eftirlíking langspils var ekki smíðuð meðan rann-
sóknarverkefnið stóð yfir. Fyrirmyndin var langspil númer 12 og var á
teikningu gert ráð fyrir að það væri 65 cm að lengd (snigill ekki talinn
með). Þverbönd skyldu smíðuð úr skel eða fílabeini og snigill skorinn
úr beyki. Báðir endar hljóðfærisins voru lengdir um einn cm niður fyrir
botninn til að halda því frá borðinu undir þegar á það væri leikið.
Tónop voru tvö, snigillöguð.
Eftirlíking V. Þetta langspil var teiknað beint í laginu og var smíðað
meðan rannsóknarverkefnið stóð yfir. Það var teiknað eftir langspili
númer 19 og var 62,5 cm að lengd (snigill ekki talinn með). Það var
smíðað úr 4 mm furu en snigill og stillipinnar úr ösp. Þverbönd á þess-
ari eftirlíkingu voru úr látúni, í laginu eins og vír til að hefta saman
pappír, og rekin niður í gripbrettið. Strengir voru þrír úr 0,016 tommu
stálvír. Tónop var hjartalagað.
Af þremur langspilum, smíðuðum eftir mælingum og teikningum sem
aflað var í rannsóknarverkefninu, reyndist eftirlíking I hafa bestan hljóm
og mestan tónstyrk. Sú eftirlíking var með bogadregnum hljómkassa, stól
undir strengjum og smíðuð úr mjög þunnum viði. Þessi þrjú hönnunar-
atriði virtust hafa jákvæð áhrif á endanlegan árangur smíðinnar. Þótt erf-
iðast væri að smíða þverbönd úr hvaltönn, reyndust þau gefa nákvæm-
asta tónhæð á gripbrettinu. Að rannsóknarverkefninu loknu voru eftir-
líkingarnar þrjár notaðar við kennslu í Iowa State University í Ames,
Iowa. Auðunn Einarsson smíðakennari í Reykjavík veitti greinarhöfundi
mikilsverða hjálp og aðstoðaði við smíði eftirlíkinganna.