Kirkjutíðindi fyrir Ísland - 01.06.1879, Blaðsíða 67

ii5
sjeum ekki annað en dýr á fullkomnara stigi, þeir
gleyma aptur þessari kenningu, og nota einmitt yfir-
burði mannlegs anda sem sönnun gegn lærdómsgrein-
um trúarbragðanna. þeir mótmæla, þegar vjer sam-
kvæmt kenningu ritningarinnar höldum því fast fram,
að maðurinn sje skapaður í Guðs mynd, að því, er upp-
runa hans og vitsmuni snertir; en í sömu andránni vilja
þeir ekki í speki sinni kannast við þá bók, sem setur
þá svo hátt í andlegu tilliti. f>að heyrir kristindómin-
um til, að færa fram vörn gegn slíkum árásum. Vjer
getum tekið undir með Pascal: „Ef maðurinn hreykir
sjer upp, þá vil jeg niðurlægja hann, en ef hann nið-
urlægir sig, þá vil jeg hefja hann“. þegar vjer heyr-
um hinar miklu lofræður um hugsunarafl mannsins, sem
nú á að gjöra að hinum eina guði í heiminum, þá neyð-
umst vjer til að minna hugsunaraflið á, að því eru sett
takmörk, og minna það á hina afarmiklu fáfræði þess
einmitt um þau atriði tilveru vorrar, sem mestu varða:
um hið illa, um þjáninguna, um dauðann. En vjer skul-
um þó ekki fara lengra út í þetta á þessum stað; en
vjer höfum rjett til að taka það upp aptur, að aldrei
hefir tign mannlegs anda verið haldið eins fast fram
og það er gjört í hinni kristilegu trúfræði. Öllum oss
fær það fagnaðar, hversu margt og mikið hefir upp-
götvazt á hinum síðari tímum, og hvílíkum framförum
mannkynið hefir tekið; og aðdáanlegt er vissulega
hyggjuvit mannsins, hvort heldur hann beitir því til
að drottna yfir öflum náttúrunnar, svo að þau verða að
hlýða honum og þjóna, eða hann neytir þess, til að
komast að þeim lögum og setja þau fram, sem stjórna
hinum margvíslegustu náttúru-viðburðum, eða hann
kemst með hugsuninni að þeim leyndardómum, sem
eigi verða fundnir með berum augum, eða hann með
einu augnatilliti skynjar til fulls mikilleika alheimsins.
Hvað gjörir það þá til, þótt maðurinn sje ekki meira
8*