Óðinn - 01.01.1921, Blaðsíða 3

ÓÐINN
3
Magnús Guðmundsson
fjármálaráðherra
er fæddur 6. febrúar 1879 að Rútsstöðum í Svína-
dal I Húnavatnssýslu, en fluttist nokkru síðar með
foreldrum sínum að Holti í Svínadal, og var þar
sín uppvaxtarár. Er faðir hans enn á lífi og er
hann bróðir sira Jóhanns Þorsteinssonar, er prestur
var í Stafholti, en nú búsettur í Reykjavík; en
móðir Magnúsar er fyrir skömmu dáin. Skal bjer
að nokkru minst á ætt fjármálaráðherra, samkvæmt
þeim upplýsingum, er jeg hef aflað hjer.
Magnús ólst upp hjá foreldrum sínum, þeim
hjónum Guðmundi bónda Ror-
steinssyni og Björgu Magnús-
dóttur, og hafði faðir Bjargar
búið í Holti. Faðir Guðmundar,
en afi Magnúsar fjármálaráð-
herra, var Þorsteinn Helgason
frá Sólheimum í Hrunamanna-
hreppi í Árnessýslu. En Helgi
var sonur Eiríks í Bolholtí,
og frá honum er komin Bol-
holtsættin; er sú ætt ein hin
fjölmennasta austan fjalls, og
margir nafnkendir menn frá
henni komnir, dreifðir um
landsins bygðir. Tók Brynjólf-
ur heitinn á Minna-Núpi sjer
fyrir hendur að safna í skýrslu
þeirri ætt, en varð að gefast
upp við það verk vegna fjöl-
mennis ættarinnar, og má því
nærri geta, að mörg eru nöfnin,
er svo fróður maður sem Brynjólfur sá sjer ekki
fært að ná þeim öllum í rjetta röð. Ingibjörg dóttir
Eiríks í Bolholti var kona Ingvars í Skarði, og
voru þau merkishjón uppi um og eftir 1800. Áttu
þau 5 dætur og er sagt, að þær hafi allar strengt
þess heit, að giftast embættismönnum, og fór það
eftir. Er mikill ættbálkur frá þeim kominn.
Móðir Guðmundar föður Magnúsar var Sigurbjörg
Jónsdóttir prests á Auðkúlu, Jónssonar Sveinssonar
prests á Stað í Steingrímsfirði. En móðir Sigur-
bjargar var Ingibjörg Oddsdóttir prests á Miklabæ,
þess er hvarf. En síra Oddur var sonur Gísla
Magnússonar Hólabiskups, þess er byggja Ijet
Hclakirkju, sem nú er.
En móðir Bjargar og amma Magnúsar fjármála-
ráðherra var af hinni svokölluðu Heiðarætt, skyld
konu Jóns rektors Þorkelssonar, síra Sigurði í
Vigur og Stefáni skólameistara. Átti Magnús faðir
Bjargar auk hennar Önnu móður Magnúsar læknis
Pjeturssonar og Margrjeti, er lengi var hjá Jóni
rektor og konu hans, og er Margrjet fyrir skömmu
látin.
Magnús hlaut ágætt uppeldi og var snemma til
menta settur. Kom hann í lærða skólann haustið
1896. Átti hann fyrstu tvo mánuði skólaársins
sæti við neðsta borðið. En þá breyttist svo, að
hann fluttist upp að efsta borðinu og kom fljótt í
Ijós bending til þess, er siðar varð. Alla sína
skólatíð var hann við efsta borðið og var jafn
vel að sjer í öllum greinum. Fór þar saman gáfur
og starf, og það tvent hefur
hann ætíð sameinað og þannig
verið í fremstu röð dugandi
atorkumanna. Það er sitt hvað
að vera góðum gáfum gæddur
og svo að nota þær sjálfum
sjer til frama og öðrum til
nytsemdar. En þetta tvent fór
saman hjá Magnúsi. Hann
hefur átt Ijett með að tileinka
sjer lærdóm og þekkingu, en
hann hefur ekki notað slika
gjöf sem átyllu iðjuleysis, en
sú gjöf var honum upphvatn-
ing til starfs, og því lærði
hann alt vandlega og var ekki
komið að tómum kofanum
hjá honum. Það hefur ávalt
einkent hann, að hann hefur
gert kröfur til sjálfs sin. Það
er svo^mikið af þessu í þjóð-
lífi voru að gera kröfur til annara, heimta af
öðrum, en það eykur aftur gremju, óánægju og
aðfinslur, en dregur úr framkvæmdum. En þjóðar
heill eykst því meir sem menn gera kröfur til
sjálfra sín, og láta þær kröfur stjórna framkomu og
verkum. Þjóð vor þarfnast manna, er gera slíkar
kröfur og sækja fram að marki með tápi og dugnaði.
Magnús fjármálaráðherra hefur fylgt þessari
stefnu bæði við nám og störf að loknu námi. Var
hann i fremstu röð meðal skólabræðra og gekk
námið mjög greiðlega. Varð hann stúdent vorið
1902 ineð ágætis einkunn. Sigldi hann samsumars
til Kaupmannahafnar; hafði hann í hyggju að lesa
málfræði, en hvarf frá því og tók nú að lesa lög-
fræði af kappi. Lauk hann lögfræðisnámi á skömm-
um tíma, tók embættispróf í júní 1907 með 1. eink-
unn í öllum greinutn, skrifleguin og munnlegum.
Magnús Guðmundsson.