Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1898, Blaðsíða 25

Eimreiðin - 01.01.1898, Blaðsíða 25
2) bændur i þingsókninni eða fjórðungnum, er þingfararkaupi áttu að gegna. Með því að þessi hjeruð vóru svo stór og hinir eldisskyldu bændur þvi svo margir í samanburði við ómagatöluna, varð þessu að eins við komið með þvi að hafa skiptingareldi, þannig að ómagarnir skyldu fara á milli bænda og dvelja sinn timann hjá hverjum. Var það kallað för um þing og för í fjórðungi. Af þvi fjórðungurinn var svo viðáttumikill, máttu fjórðungsmenn, ef þeim þótti það hentugra, skipta honurn i smærri sveitir til ómagaeldis, svo að ómagarnir þyrftu ekki að fara um allan fjórðung- inn, heldur yrði vísað á eldi hjá bændum, er byggju i einhverjum ákveðnum hluta hans. Til framfærslu landsómaga virðast menn að hafa varið einhverri ákveðinni upphæð af lögrjettufjám eða þeim tekjum lögrjettunnar, er henni guldust fyrir þau ýmsu leyfi, er hún veitti og annað þess konar. Reyndar eru ekki í lögunum — eins og þau n ú liggja fyrir oss — nein bein ákvæði um þetta, en bæði virðist mega ráða þetta af þeirn ákvæðum, er i þessu efni giltu fyrir fjórðunginn og þingsóknina, og eins er það ljóst, að menn hafa orðið að hafa ráð á einhverju opinberu fje til þess að ala ungbörn og veik gamalmenni og aðra þess konar ómaga, sem ekki varð gert að eiga för um landið; og þá virðist ekki um neitt annað opinbert fje að gera, er gripið yrði til að borga eldi þeirra með, en einmitt lögrjettusjóðinn, sem var hinn eini landssjóður, er til var. En annars áttu landsómagar för um land allt. Var þá hverjum bónda skylt að gefa þeim einn málsverð, er þá bar að bæ hans, nefnilega náttverðareldi, en. heldur ekki heimilt að gefa þeim meira. Síðan gátu þeir farið til granna hans og heimtað næsta málsverð. Þó mátti bóndinn, ef honum sýndist svo, líka gefa þeim landsómögum dagverð, er ekki var skylt að fasta (yngri en 7 og eldri en 70 ára, þunguðum konum, og stundum konum, er höfðu barn á brjósti), og eins á'öllum helgidögum. Hann mátti og bæði hýsa og ala landsómaga nieira en eina nótt, ef þeir gátu ekki haldið áfram för sinni sökum óveðra, af því ár væru ófærar, eða aðrar slíkar tálmanir á leið þeirra. VARNARRÁÐ GEGN SVEITARfYNGSLUM. Auk þess sem menn þannig höfðu sjeð um, að bætt yrði úr þurft fátæklinga, þegar hún átti sjer stað, reyndu nienn og á ýmsan hátt að verja menn fátækt, og þá einkum að afstýra þvi, að alltof margir fátæklingar hrúguðust saman í einum einstökum hrepp eða sveit. Rannig varð hver sá bóndi, er flytja vildi úr einum hrepp í annan, að biðja sjer byggðarleyfis hjá hlutaðeigandi hreppsbúum. Þó varð honum eigi neitað um leyfið, nema hann hefði annaðhvort orðið sannur að þjófnaði, eða að fjárhagur hans væri svo bágborinn, að hætt væri við, að hann mundi þegar á næsta ári þurfa að beiðast sveitarstyrks handa sjer og hyski sínu. Settist einhver að i
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.