Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1898, Blaðsíða 27

Eimreiðin - 01.01.1898, Blaðsíða 27
27 hjónaefnin ættu fyrir utan hversdagsklæðnað sinn að minnsta kosti hund- rað (i 20) lögaura (= 60 kr., er mundi samsvara hjer um bil 600 kr. eptir gildi peninga nú). Færi giptingin fram, án þess að hjónin ættu þessa fjárupphæð, þá varðaði það íjörbaugsgarð og skyldu þau fara af landi á brott og eiga eigi apturkvæmt, nema fje þeirra yxi svo, að þau ættu hundrað eða meira, eða konan hefði náð þeim aldri, að hún væri ekki lengur barnbær. ?ó var enginn fjeránsdómur háður yfir þeim, sem öðrum fjörbaugsmönnum, nje fje þeirra gert upptækt, og þau máttu koma heim aptur jafnskjótt og fyrgreind skilyrði vóru fyrir hendi. Á hinum fyrri hluta þjóðveldistímans mátti og slíta löglegu hjónabandi sökum fá- tæktar hjónanna, bæði af frjálsum vilja að tilhlutun sjálfra þeirra, og einnig að þeirn nauðugum eptir kröfu þess ættingja, er næst stóð að framfæra börn þeirra. En seinna kom þó kirkjuvaldið því til leiðar, að þessi ákvæði um hjónaskilnað sökum fátæktar vóru úr lögum numin. Af sömu ástæðum var og bannað að skipta manneldi þannig á hendur bændum, að saman yrðu karlmaður og kona barnbær hjá sama bónd- anum i einu. Ennfremur var og skipamönnum, er áttu búðir við strönd- ina, bannað að ala barnbærar konur, jafnvel þó þær væru innanhrepps- ómagar. Pá var og sjerhverjum vermanni stranglega bannað að hafa barnbæra konu í fiski með sjer, nema hann gæti sjeð þeim báðum fyrir nægilegri atvinnu, og varðaði fjörbaugsgarð fyrir þau bæði, ef út af var brugðið. Bæði þessi síðastgreindu ákvæði verður eðlilega að skilja svo, að menn hafa verið hræddir um, að það kynni að hafa rniður heppi- legar afleiðingar, ef barnbærar konur ættu samblendi við farmenn og sjómenn, sem opt þykja fremur ljettúðarfullir. Eins og menn reyndu að afstýra þvi, að skipstjórar flyttu ómaga inn í landið, eins reyndu menn og að losa landið við framfærslu óskil- getinna barna, er útlendingar höfðu getið meðan þeir dvöldu á Islandi. Þegar norskur maður eða úr öðru nálægu landi hafði átt lausaleiksbarn á Islandi, og svo heppilega vildi til, að hjer á landi var staddur maður úr sama hjeraði og faðirinn, og lá búinn til heimferðar, þá gátu menn flutt barnið á hendur honum, og varð hann þá, ef hann vildi sleppa óhegndur, að taka við því og ferja það gegn 10 (lög)aura þóknun. Þó var hann þvi að eins skyldur til þess, að fje hans næmi að minnsta kosti 6 hundruðum (720) álna (= hundrað lögaurum = 60 kr. o: um 600 kr.). Sjerstaklega þýðingarmikil vóru þau ákvæði, er miðuðu til þess að afstýra flakki (húsgangi, verðgangi), þvi þau vóru svo hörð, að það var síður en ekki árennilegt að leitast við að lifa á bónbjörgum, er menn vóru full- færir til að vinna fyrir sjer. Þessi ákvæði vóru þó eigi að eins miðuð við það, að slíkt flakk bæði svipti þjóðfjelagið nauðsynlegum vinnukröpt-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.