Eimreiðin - 01.09.1905, Blaðsíða 7

167
tréfleka, og bútar þá í hæfilega (8 þuml.) langa kögla. Flekarnir
með köglunum á eru svo bornir eða ekið út á þerrivöllinn.
Talsverð líkindi eru til, að vél þessi, eða svipaðar vélar, gætu
komið að góðu haldi sumstaðar heima, einkum þar sem ekki hag-
ar vel til fyrir voteltu.
Eg hef nú lýst að nokkru helztu móvinnuaðferðum: m ó -
stungu, voteltu og þureltu.
I fyrrihluta þessarar ritgjörðar (sjá Eimr. XI, 45—6) eru tald-
ir helztu ókostir stungins mós, og eru þeir einkum, hve molgjarn
hann er og hætt við að blotna upp. Aðalkostur hans, eða eini
kosturinn, er að hann er ódýr og þarfnast lítils útbúnaðar. Tar
sem mór er svo góður í sjálfu sér, að hann molnar ekki í með-
ferðinni og er harður og þéttur, er móskurður að líkindum hag-
kvæmasta aðferðin. En því miður er það aðeins á stöku stað, að
mór er svo góður frá náttúrunnar hendi, og því víðast hvar nauð-
synlegt, að bæta hann með eltu, ef hann hann á að verða gott
og hagkvæmt eldsneyti. Kemur þá að þeirri spurningu: Hvor
er betri voteltan eða þureltan.
Um þetta atriði eru mjög skiftar skoðanir. Hér í Danmörku
hefur voteltan algjörlega yfirhöndina, á Þýzkalandi og Hollandi
er hún altíð — þó í nokkuð annarri mynd en í Danmörku — og
í Svíþjóð og Noregi er hún fágæt, en hefur þó rutt sér nokkuð
til rúms á síðustu árum. Skilyrði fyrir góðum árangri af
voteltu er, að fyrir hendi sé stór, sléttur, harðlendur
og helzt hálendur þerrivöllur. Tessu er einmitt þannig varið
víða í Danmörku, en þar sem svo hagar til, að nota verður mýr-
ina sjálfa fyrir þerrivöll, t. d. í Herning, hefur voteltan ekki viljað
borga sig.
Eitt hefur reynslan sýnt áreiðanlega, og það er að voteltan,
þar sem hún á við og er í góðu lagi, eins og t. d. í Sparkær og
Moselund, er ódýrari en þureltan. Liggur það mest í flutn-
ingnum frá eltivélunum. Með Sparkæraðferðinni er hægt að fylla
vagnana með tveim handtökum — að skjóta loku frá og fyrir —,
en við þureltuna verður með handafli að leggja borðbútana á völtru-
borðið, taka þá af því aftur með móköglunum á og leggja þá á
vagnana. Vögnunum er svo ekið með handafli út á þerrivöllinn
og borðbútarnir teknir og köglunum steypt af þeim, og þeir svo
lagðir á vagninn aftur. Auðvitað vegur nokkuð upp á móti þess-
ari vinnu, vinnan við að jafna móleðjunni í mótagrindurnar og færa