Eimreiðin - 01.09.1905, Blaðsíða 17

‘77
en 8/4 hlutar súrefnisins — án þess að eldfimar lofttegundir fari
óbrunnar burtu — og venjulega næst meira að segja ekki nema
helmingurinn eða minna. Að það hafi mikla þýðingu, að sem
minst óþarfaloft sé leitt í gegnum ofninn, er auðskilið, því reykur-
inn fer ætíð miklu heitari út í reykháfinn en loftið kemur inn í ofn-
inn, og leiðir því hita burt frá ofninum. í dæminu myndu þeSsi
ICK) kíló af kolum framleiða við fullkominn bruna hér um bil
700,000 hitaeiningar. Til að brenna þau þarf 1100 kíló af lofti
eða, ef reiknað er með tvöföldu loftmegni — sem óhætt er jafnvel
við beztu ofna — 2200 kíló- Gjörum ráð fyrir, að reykurinn sé
200 hitastigum heitari en loftið í herberginu. Hitamegn (Varme-
fylde) reykjarins er hér um bil 0,24. Hitinn sem missist burt með
reyknum, verðurþá: 2200X 0,24 X 200= 105,600 hitaeiningar eða
liðlega V7 af þeim hita, sem kolin geta framleitt.. Hitamissirinn
stendur í réttu hlutfalli við hitastig reykjarins og megn hans. Peg-
ar ofnar eru kyntir mjög óvarlega, svo að þeir t. d. rauðhitna
langt uppeftir og arinpípan er stutt, fer reykurinn oft 400—500
stiga heitur út í reykháfinn og jafnframt er loftið, sem leitt er
gegnum ofninn, margfalt meira en þörf er á, og getur þá vel farið
svo, að helmingur eða tveir þriðju hlutar hitans fari út í reykháf-
inn. Pað hefir víst verið um þannig lagaða, eða öllu heldur þannig
hirta, ofna, að átt var við, þegar sagt var, að Reykvíkingar hituðu
upp allan Sunnlendingafjórðung. Til dæmis um hve vel má hag-
nýta eldsneyti með góðum ofnum og vel hirtum, skal ég nefna
síbrennandi ofn, er ég rannsakaði í fyrra fyrir hinn kunna ofna-
smið C. M. Hess í Vejle. Ofn þessi var ætlaður í stórhýsi, t. d.
kirkjur eða þá til að hita mörg herbergi í einu. í 29‘/a klukku-
stund var reyktapið — hitinn sem fer purt með reyknum — að
meðaltali aðeins 4,6 °/o eða með öðrum orðum 95,4 hlutar af hita-
magni eldsneytisins fór út í herbergið, en aðeins 4,6 hlutar þess,
eða ekki tuttugasti parturinn, út í reykháfinn, og tímum saman
var réyktapið aðeins 2,0—2,5°/o. Meira verður ekki með sanngirni
heimtað af neinum ofni. Arinpípan var aðeins ‘/a alin.
Hvað því viðvíkur, að eldsneytið brenni til fulls í ofninum, þá
virðist víst mörgum að ekki muni mikið vandhæfi á því. Pó er
því svo varið, að oft er talsverður misbrestur á þessu. Ég hef
séð rannsókn á ofni, sem sendi helming eldsneytisins sem óbrunn-
ar eldfimar lofttegundir út í reykháfinn. Til að komast í skilning
um þetta atriði, er bezt að virða fyrir sér, hvað verður, þeg-
12