Eimreiðin - 01.09.1914, Page 57

213
f)að mætti máské líka sminna á«, að eitt íslenzkt skáld hefir áð-
ur kveðið :
»Vor guð, Jehóva, Júppíter!«
en þá var séra Jón Þorláksson svo hlálegur, að svara með þessum
miður hefluðu hendingum:
»Jtíppíter var kóngur í Krít — kystu á rass og éttu skít!«
Þá gefst og dr. G. F. alveg upp við að verja það, er E. B. gerir
hjarta guðs að »smiðju« frumeldsins, þar sem »segullinn kviknar«;
ennfremur hendingarnar: »Alt þiggur svip og afl við hans borð«,
»stormanna spor eru stilt 1 hans óði«, »stjarnanna hvel eru kom í
hans blóði« og hortittinn »ljóssins sjóður«, og virðist því fyllilega viður-
kenna athugasemdir vorar við þetta.
Skálar viða styrkan stað sálarhliði allmjög að
steinum varðir byggja; anddyr garðsins liggja.
Um þessa vísu segir dr. G. F.: »Steinum varðir skálar byggja
viðastyrkan stað. Anddyr garðsins liggja allmjög' að sálarhliði. Ég
veit ekki hvað þarf skýringar við af þessu. Að segja, að steinum
varðir skálar byggi staðinn, finst mér jafnljóst og ef sagt væri, að stað-
urinn væri gerður af skálum með grjótveggjum«.
En það er ekki nóg, að dr. G. F. finnist þetta ljóst. Það eru
ekki allir, sem geta gleypt hvaðeina hálfmelt, gert sig ánægða með,
að orð séu höfð í alt annarri merkingu, en þau í raun og veru hafa
í málinu, og klöngrast svo áfram á meira eða minna hæpnum getgát-
um. — Þó dr. G. F. taki saman »viðastyrkan« (sem hann sleppir í
seinni skýringunni), þá er alls ekki víst, að það sé rétt, enda heiði þá
legið næst að rita svo í kvæðinu. En þar stendur einmitt sviðastyrk-
an«, sem miklu fremur bendir á, að taka eigi svo saman: »viða-skálar
steinum varðir (= með steingirðingu eða steingarði umhverfis) byggja
styrkan stað«. En hvað sem því líður, þá er eitthvað bogið við orðið
^byggjan í þessu sambandi. Þýðir það »reisa« eða »búa« (því merk-
ingin »leigja« kemur hér ekki til greina), þannig að skálarnir hafi
reist staðinn eða búi á honum? Hvort sem heldur er, þá er það
rangt mál, því byggja er aðeins notað, þegar frumlagið er ■persóna (eða
persónur). En um slíka misþyrming á móðurmáli voru hirðir dr.
G. F. ekkert.
Vér teljum og mjög óvíst, að dr. G. F. hafi hitt á hið rétta, er
hann tekur saman a anddyr garðsins«; því sé orðið »garður« hér not-
að í þeirri merkingu, sem það hefir í íslenzkri tungu, þá er óhætt
að staðhæfa, að aldrei sé talað um »anddyr« á »garði«. Og jafnvel
þótt orðið væri haft í hinni norsku og dönsku merkingu, þá getum
vér fullyrt, að aldrei komi fyrir »anddyr garðs« í öllum bókmentum
vorum. Aftur er »sálarhlið« einmitt á »garði« (kirkjugarði), og er því
miklu sennilegra, að taka eigi svo saman: sanddyr (o: bæjarins, húss-
ins) liggja allmjög að sálarhliði garðsins«. Auðvitað er ekki gott að
ábyrgjast, hvað maður, sem leyfir sér að fara jafngálauslega með tungu
vora og E. B. gerir, kann að hafa hugsað sér, en þetta sýnir þó, að
vel getur verið, að dr. G. F. hafi einmitt misskilið það, sem hann
heldur að hann hafi skilið, og eins hitt, að hann verður að byggja