Eimreiðin - 01.09.1914, Side 73

229
þessa skoðun hans með eigi allfáum dæmum frá íslenzkri sagnaskemtun á síðari öld-
um. Hann hrekur og kenningar Al. Bugges og fleiri manna um yfirgnæfandi kelt-
nesk eða írsk áhrif á sögur vorar, þannig að sagnalist Jslendinga sé eiginlega það-
an sprottin, flutt vestan um haf til íslands. Hann álítur sagnalist Islendinga frum-
lega, en neitar þó ekki með öllu nokkrum írskum áhrifum á Fomaldarsögurnar, sem
séu yngri en hinar sögurnar, og áhrifin vestan um haf því ekki eins snemma til
komin og Á. Bugge, Olrik o. fl. vilja halda fram. —
En undarlegt er. að i öllum þessum umræðum, um áhrifin vestan um haf, skuli
enginn minnast á þau áhrifin, sem mestar líkur virðast fyrir. Og það eru munn-
legu áhrifin frá öllum þeim fjölda vestrænna manna (karla og kvenna), sem fluttust
til íslands á landnámsöldinni. Einmitt margir af þessum mönnum og konum voru
fóstrar og fóstrur norrænna barna af göfgum æ'.tum á Islandi, og hafa að líkindum
að írskum sið sagt þeim sögur, og þannig vakið hjá þeiin ást á sögum og sagna-
list, sem svo smámsaman óx og þroskaðist, máske ekki sízt hjá kvenfólkinu, eins og
vitni Ara um furíði Snorradóttur goða bendir til, og vel kemur heim við reynslu
síðari alda. Einmitt þesskonar áhrif álítum vér líklegust, en jafuframt því er ekki
ólíklegt, að blóðblöndunin milli keltneskra og norrænna manna kunni líka að hafa
haft einhver áhrif á afkomendurna í þessa átt, einkum í sambandi við hin fyr-
töldu áhrif. V G.
HALLDÓR HERMANNSSON: CATALOGUE OF THE ICELANDIC COL-
LECTÍON BEQUEATHED BY WILLARD FISKE. Ithaca, N. Y. 1913. (Verð:
S 6,Oo).
Hann lætur skamt stórvirkjanna á milli, hann Halldór Hermannsson. Og þessi
skrá yfir Fiskesafnið íslenzka er ekki neitt smáræði, því hún er 755 -|- VIII bls. í
stóru ljögrablaða broti og prentuð með drjúgu þéttu letri. Er þar fullkomin skrá
yfir allar bækur Fiskesafnsins, sem að einhverju leyti snerta Island eða íslenzkar
bókmentir að fornu og nýju, nema yfir rúnaritin. Yfir þau á seinna að koma út
sérstök skrá. Er ritunum hér raðað eftir stafrófsröð (fyrir 1500 eftir skírnarnafni
höfuniianna, en eftir það eftir föðurnafni þeirra) og fyrst tilgreint það, sem hver
hefir frumritað, þá það, sem hann hefir safnað, útgefið og þýtt. Titlar íslenzkra
bóka eru ritaðir upp með hinni mestu nákvæmni og yfirleitt frá öllu gengið með
stakri vandvirkni.
Ef rita ætti ýtarlega um þessa bókaskrá, mundi það verða lengra mál, en
Eimr. hefir rúm fyrir í ritsjá sinni. Vér verðum því að láta oss lynda að vekja at-
hygli á þessari miklu bókaskrá, sem er ekki að eins nauðsynleg fyrir þá, sem nota
vilja Fiskesafnið, heldur á erindi til allra þeirra, er við íslenzk fræði fást. Pví
hér má sjá, hvað til er af því tægi á öllum sviðum bókmentanna, ekki einungis af
íslenzkum bókum, heldur af bókum og greinutn útlendum, er að einhverju leyti snerta
ísland, og jafnvel rit útlendinga, er orðið hafa fyrir einhverjum áhrifum af íslenzk-
um ritum. Hve auðugt safnið er af ritlingum og smápésum, má sjá meðal annars
af því, að þar eru taldar 347 grafskriftir yfir einstaka menn.
Eini verulegi gallinn, sem vér í fljótu bragði höfum fundið á þessari miklu bóka-
skrá, er, að ekki er sýnt með yfirskrift yfir hverjum dálki, hvar þá er komið í stafrófs-
röðinni, sem hefði verið til mikils hægðarauka við notkun bókaskrárinnar. En svo
er aftur efnisregistrið (Subject-Index) aftan við höfuðþing, sem margur mun verða
höf. þakklátur fyrir. V. G.