Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1919, Page 1

Alexander von Humboldt.
Hundrad og fimtíu ára minning-
eftir
■Þorvald Thoroddsen.
Mikilmenni sögunnar eru af ýmsum rótum runnin,
■sjerhver flokkur þjóðfjelagsins hefur sína fulltrúa, sem
hafa lagt drjúgan skerf til menningar og framfara. Al-
þýðan í heild sinni hefur sjaldan eða aldrei haft bein
áhrif á andlega þróun mannkynsins, múgurinn hefur að-
eins verið hentugur eða óhentugur jarðvegur fyrir fram-
faraviðleitni og endurbótatilraunir einstaklinganna. Mikil-
mennin geta komið fram í ýmsum stjettum, öllum að
óvörum, stundum einir sjer, stundum í hópum á hent-
ugum eða óhentugum tíma. Stundum dauðliggur þjóð-
unum á að fá sjer góða leiðtoga, ef þeim á að farnast
vel, en fá enga; á sumum tímabilum kemur hvert mikil-
mennið öðru meira fram á sjónarsviðið og leggur grund-
völlinn til mikillar menningar eða þeir opinbera sannindi,
sem frá því eru eilíf eign mannkynsins. Pað er einsog
hugsjónir æðri tilveru alt í einu brjótist sem leiftur gegn-
um andlega þoku og drunga mannlífsins. Hverju þetta
sætir og hverjum lögum það er bundið veit enginn.
Með því að bera saman heimsfræga afburðamenn í
ýmsum mannflokkum, hafa sumir fræðimenn komist að
þeirri niðurstöðu, að aðalfjöldi þeirra sje kominn af hin-
um svokölluðu miðstjettum, eigi ætt sína að rekja til